Borsa Analiz Yöntemleri: Temel ve Teknik Analiz Nedir?

Finans Mühendisi yazdı. 3 Şubat 2021 1.045 okunma

Bildirimlere izin ver

Borsada alım – satım yapmadan önce hangi hisse senedini neden almanız gerektiğini belirlemek, borsa analiz yöntemlerinin vazifesidir. Kar etmek amacı ile satın alınacak hisse senedinin seçilmesinde kullanılan analiz yöntemleri, zarar etme olasılığınızı düşürerek büyük bir hevesle adım attığınız borsadan para kazanmanıza yardımcı olur. Finansal piyasalarca kabul edilen teknik ve temel analiz yöntemlerini neden öğrenmeniz gerektiğini anlatan Borsadan Nasıl Para Kazanılır yazımıza göz atmak ufkunuzu açacaktır.

Teknik Analiz Nedir?

Esasen istatistik bilimi içerisinde yer almayı hak eden teknik analiz, analiz edilen finansal varlığın geçmiş fiyatlarını baz alarak gelecekteki fiyatını tahmin etmeye dayalı bir yöntemidir. İncelenen finansal varlığın fiyat – zaman grafiklerinin kullanıldığı teknik analizde, geçmişte tekrarlanan hareketlerin gelecekte de tekrar edeceği varsayımı ile hareket edilir.

Borsada teknik analiz yapılırken ilgilenilen hisse senetlerinin fiyatı dışında herhangi bir ekonomik veri ya da temel analiz aracı ile ilgilenilmez. Analist, güncel hisse fiyatında şirket ve ekonomi ile ilgili tüm gelişmelerin fiyatlanmış olduğu varsayımını kabul eder. Kısa vadeli alınacak pozisyonlar için kullanılan teknik analizde, odak noktasını arz ve talep oluşturur. Para kazandıracak iyi bir trend yakalanabilmesi için tecrübe kazanılması gerekli çok sayıda analiz yöntemi bulunur.

Teknik Analiz Nasıl Yapılır?

Teknik analizden para kazanabilmek, teknik analiz yöntemleri üzerinde ustalaşmayı gerektirir. Henüz teknik analize yeni başlayan pek çok kişi birkaç trend çizgisi çizerek başarılı bir tahmin yaptığında, olayı kavradığını zannederek gereksiz bir özgüvene kapılır. Alınacak kötü bir sonuç ile tecrübe etmek yerine kavramın derinliği baştan kabul edilmeli, teknik analiz konusunun içeriği enine boyuna öğrenilmelidir. Teknik analistlerin kullandığı fiyat tahmin yöntemleri şu başlıklar altında toplanabilir:

- Trendler (Akımlar)

- İndikatörler (Göstergeler)

- Fibonacci Yöntemi

- Elliot Dalga Prensibi

Yukarıda verilen yöntemler, hisse senetleri için kısa, orta ve uzun vade trend yönü belirlemesinde etkili rol oynamaktadır. Analistler, yukarıda paylaşılan yöntemlerin bir veya birden fazlasını aynı anda hisse senetlerine uygulayarak alacakları pozisyonun kararını verebilirler. Teknik analiz yaparken hiçbir yöntemin yüzde 100 verimli çalışmadığı ve her hissede farklı bir yöntemin işe yarayabileceği akılda tutulmalıdır.

Teknik Analiz Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Sadece fiyata odaklanarak çok daha az sayıda bilgi ile hisse senedi alım ve satım kararları verilebilen teknik analizin avantajları, bu yöntemlerin daha fazla tercih edilmesine yol açmaktadır. Analistlerin tek ihtiyaç duydukları veri hisse senedi grafiğidir ve borsada işlem yapmak için açılan aracı kurumların yanında online grafik sağlayıcılar, arzu edilen zaman periyoduna ayarlanabilen fiyat – zaman grafiklerini ve teknik analiz çizim araçlarını kullanıma sunmaktadır.

Teknik analizde ilgilenilen tek nokta, trendin doğru tahmin edilmesidir. Hisse senedi ana akımının yönü doğru tahmin edildiğinde, trend boyunca alınan pozisyon ile güzel getiriler elde edilebilmektedir. Trend yönü için kullanılan grafik türlerinde yapılan çizimler yanımda indikatörler ve Fibonacci yöntemi gibi yardımcı olabilecek her doğrulamadan yararlanılır. Yapılan çalışmaların geçmiş verilerin tekrar etme olasılığına göre şekillendiği ve olası ters piyasa rüzgarında tüm yöntemlerin geçersiz kalacağı akıllardan çıkartılmamalıdır.

Teknik analistler bu gibi durumları ifade ederken, “Para tekniği çizer.” deyimini kullanırlar. Kullanılan deyimden de anlaşılabileceği gibi teknik analiz her zaman olumlu sonuç vermez. Analistler ise analizlerindeki potansiyel yanılma payını ve yöntemdeki eksik yanları kapatmak için paranın arkasına sığınarak yöntemi ve analizlerini korumaya almış olurlar.

Temel Analiz Nedir?

Yatırım yapılan finansal enstrümanların gerçek değerini belirlemede kullanılan temel analiz, herhangi bir varlığa gereğinden fazla para ödemenin önlenmesi yanında ucuzdan satın alma doğasına hizmet eder. Borsada temel analiz hisse senetlerinin gerçek değerini ve gelecekteki değerini belirleme çalışmalarından ibarettir. Teknik analizin aksine orta ve uzun vadeli yatırımcıların tercih ettiği temel analizde, hisse güncel fiyatına bakmadan önce hayli bir değişkenin kontrol edilmesi gereklidir.

Temel analizciler borsada işlem yaparken hisse senetlerinin inişli çıkışlı macerasına takılmak yerine, nihayetinde gideceği hedefe odaklanılması gerektiğini ifade ederler. Teknik analistler gibi piyasa zamanlaması yaparak kazanç elde etmek temel analizcilere göre her zaman mümkün değildir ve borsa analiz yöntemlerinin en güveniliri temel analizdir. Kendilerine tarihten Benjamin Graham ve Phil Fisher, günümüzden de Warren Buffet gibi isimleri örnek olarak alan analistler, değer yatırımcılığı adı verilen yöntem ile hisseleri ucuza alıp ederine gelince satma yöntemiyle kar etmeyi amaçlarlar.

Temel Analiz Nasıl Yapılır?

Teknik analizin aksine sadece fiyata yönelmeyen temel analizde, hisse senedinin mevcut fiyatının karşılaştırması ile gelecekte olması beklenen fiyatının belirlenmesi için temel analiz yöntemleri ile bir dizi işlem yapılması gereklidir. Hisse senedinin gerçek değeri bulunurken şirketin mali bilançoları, gelir tabloları ve nakit akışı verilerinden yararlanılır. Analist şirketin muhasebe verileri ile değerini hesaplamanın yanında, güncel ekonomik görünümü ve Kamuoyu Aydınlatma Platformu (KAP) üzerinden yayınlanmış şirket haberlerine de değinerek detaylı bir çalışma hazırlar.

Temel analizin yapılışı ile ilgili yaptığımız kısa bir açıklama bile, bu analiz yönteminin ne denli yoğun olduğunu gözler önüne sermektedir. Bu yöntemde analist sadece hisse senedinin temsil ettiği şirketi değil, ülke para biriminden sektöre kadar olası tüm değişkenleri analizine katmalı ve kararına ona uygun vermelidir. İyi bir finansal okuryazarlık gerektiren temel analiz çalışması hakkında nereden ve nasıl başlamanız gerektiği hakkında fikir vermesi açısından Günlük Yaşamdan Yatırıma 6 Maddede Finansal Okuryazarlık yazımıza göz atabilirsiniz. Temel analiz için elde olan araçların bazıları ise şu şekilde ifade edilebilir:

- Bilanço, gelir tablosu ve nakit akım tablosu analizleri

- Hisse başına kazanç verileri

- Hisse piyasa çarpanları (F/K ve PD/DD)

- Hisse fiyatı

- Hisse temettü ödeme verileri

- Hisse bedelli ve bedelsiz sermaye artırım kararları

- Şirket KAP duyuruları

- Şirket haberleri

- Aracı kuruluş analiz raporları

- Şirket faaliyet raporları ve yatırımcı sunumları

Temel Analiz Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Hisse satın alırken işi şansa bırakmayan temel analizin avantajları, orta ve uzun vadede başarılı olmama riskini neredeyse tamamen ortadan kaldırır. Analizlerde göz ardı edilen önemli bir husus bırakılmadığında bu yöntemler ile zengin olunabileceği ispatlanmış ve Warren Buffet, değer yatırımcılığının başarısını gösteren yaşayan en canlı örnektir. Tek dezavantajının kimi zaman hisse senetlerinin gerçek değerine ulaşılabilmesi için uzun zaman geçmesinin gerekmesi gereken temel analizde Wall Street yatırımcıları, “Uzun vadede hepimiz öleceğiz” sözü ile temel analizle yapılan yatırımcılığı eleştirebilmektedir.

Temel analizin avantajlarına gelindiğinde ise en büyük artı, borsa anlık ekranına olan bağımlılığı ortadan kaldırmasıdır. Temel analist belirlediği satış fiyatı ile yaptığı işlemden sonra ekranı kapatır. Günlük ya da birkaç günde 1 kez hisse fiyatına bakarak gündelik hayatına devam eder. Hisse senedinin bilançolarını ve KAP bildirimlerini takip etmeye çalışan analist, gündelik yaşantısına devam edebilir.

Temel Analiz Mi, Teknik Analiz Mi?

Her iki analiz yöntemini de sizler ile yazımızda tanıttık. Her yöntemin kendisine has artıları ve eksileri bulunurken, seçilecek yöntemin doğruluğuna ilişkin tek bir doğru yöntemin varlığından söz edilememektedir. Her yöntemde yatırımcı profili, risk algısı ve hayat beklentisi gibi kriterler ön plana çıkarken, yatırımcılar kendilerine uygun olmayan yatırım tarzını benimsediklerinde ise başarısız olmaktadır. Piyasanın genelinde başarılı olanlara bakıldığında ise her iki yöntemi de kullandıkları görülmektedir. Ucuz hisse senedi belirlemede temel analizi kullanan yatırımcılar, hisse alımı için teknik analizden yararlanmaktadır. Böylece her iki borsa analiz yöntemi ile doğru zaman belirlenerek, uzun vadede daha yüksek kar etme hedefine ulaşılabilmektedir.