Evde Kaplumbağa Bakımı ve Bilinmesi Gerekenler
Minik Tospik yazdı. 4 Ağustos 2021 503 okunma
Kaplumbağalar Dünya üzerinde en yavaş hareket eden, en ağırkanlı canlılardır herhalde ve bu özellikleriyle masallara, öykülere, fabllara, çizgi filmlere ve animasyonlara bile konu olacak kadar da sevimlidirler. Pek çok insan sempati ile yaklaşır bu hayvanlara. Aslında bakımları da pek sıkıntılı değildir. Ancak evcil hayvan olarak çokça tercih edildikleri de söylenemez. Dilimizde ‘tosbağa’ olarak da anılan kaplumbağalar hakkında kısacık ön bilgi ile bu içeriğimize başlamak istiyoruz.
Kaplumbağalar Yeryüzünde Ne Zamandır Varlar?
Bilindiği gibi kaplumbağalar, çok sert ve kemiksi kabukları içinde yaşayan, son derece ağır yürüyen, dört ayaklı sürüngenlerdir. Hareketleri ne kadar telaşsız ve ağırsa tarihî gelişimleri de o kadar yavaştır. Diğer tüm sürüngenlerle birlikte ortaya çıkan bu hayvanlar yaklaşık 250 milyon yıldır dünya üzerindeki varlıklarını sürdürmektedirler. O tarihlerden günümüze dek, kaplumbağaların anatomik yapıları çok fazla değişikliğe maruz kalmamıştır. Üstelik dünya üzerinde hala soyları devam etmekte olan en eski canlı türlerindendir. Ortalama ömürleri 100-150 yıl kadardır.
Ayrıca Saniyesinde Öldüren Dünyanın En Zehirli 11 Hayvanı adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
Kaplumbağaların Özellikleri Nelerdir?
Açlığa karşı son derece dayanıklı ve çok uzun ömürlüdürler. Dişleri yoktur ama kemiksi damaklarıyla besinleri ezip öğütebilirler. Pençeleri ilerlemelerine ve besinleri parçalayarak yemelerine yardımcı olur. Kara ve deniz kaplumbağaları olarak iki genel türleri olan kaplumbağalardan kara kaplumbağaları içinde yaşadıkları iklim kuşağına göre değişiklik göstermek kaydıyla kış uykusuna yatarlar. Deniz kaplumbağaları ise kış uykusuna yatmazlar. Çünkü onlar göç ederek yaşayan ve varlıklarını sürdüren hayvanlardır. Kara kaplumbağasının kafası vücuduna göre küçüktür ve dili kafasından büyüktür.
Kaplumbağalar oldukça ürkektirler. Çevresinde tehlike sezdiğinde kabuğunun içine saklanır. Kabuk onu zırh gibi korur. İnsanlara zor alıştıklarından evcilleştirilmeleri de zordur. Ot vb. yiyerek beslenirler ama böcek ve solucan yedikleri de görülür. Ekim ve Mart ayları arasındaki dönem kış uykusuna yattıkları dönemdir.
Kara Kaplumbağalarının Evde Bakımı
Sakin ve çekingen doğaya sahip bu hayvanlara evinizde bakmak niyetindeyseniz son derece sabırlı olmanız gerekiyor. Çünkü diğer canlılarla iletişime geçip ilişki kurmaya pek de hevesli değillerdir. Bu yüzden onu size yaklaşması için zorlamamalısınız. Bununla birlikte ağırkanlılığı ve sabrıyla size huzur da verecektir.
Kaplumbağa Teraryumları
Kara kaplumbağasına yuva olmak istiyorsanız öncelikle onun için rahat ve güvenli alan yaratmalısınız. Bunun için son dönemlerde yaygın olarak kullanılmakta olan ana materyal ‘kaplumbağa teraryumu’dur. Teraryum ile beraber hava filtresi ve ısıtıcı lamba da temin etmelisiniz. Doğal ortamına en uygun koşulları ne kadar sağlarsanız, zaten uzun ömürlü olan kaplumbağanız da size uzun yıllar dostluk edecektir.
Kara kaplumbağaları su kaplumbağaları gibi suyu çok severler. Teraryumun içinde birkaç santim yüksekliğinde temiz su bulundurmanız kaplumbağanızı çok memnun eder. Ayrıca tabanına yerleştireceğiniz ‘sürüngen taban malzemesi’ de ona kendini doğal ortamında hissettirir. Bu işlem için toprak kullanmanızı tavsiye etmiyoruz. Isı yalıtımı da sağlayacak köpük gibi malzemeler daha işlevsel olacaktır. Kaplumbağanın ideal ısı ortamı 27-28 derecedir. Bunun altına düşmemelidir. Çünkü kaplumbağa soğukkanlıdır ve vücudu ısıya ihtiyaç duyar. Kaplumbağa bakımında kabuğuna zeytinyağı vb. nemlendirme etkisi bulunan ürünlerin sürülmesi son derece yanlıştır! Bu uygulama kabuğun üzerindeki gözenekleri kapattığı için dostunuza zarar verebilir. Kabuğuna sadece su değmelidir. Kabuk bakımı içinse teraryumun içindeki suyunu haftada iki kere ılıklaştırarak yıkanmasına olanak sağlamanız yeterlidir.
Kara Kaplumbağalarının Beslenmesi
Ekim ve Mart ayları arasında kış uykusuna yatan kara kaplumbağaları, bunun dışında kalan zamanlarda sürekli yemek yeme eğilimindedirler. Ot oburdurlar ama böcek, solucan ve kurtları da yerler. Kaplumbağalar kemiksi yapıları nedeniyle kalsiyuma da ihtiyaç duyarlar. Bu ihtiyaçları marul, havuç, yonca, maydanoz, roka, dut ya da incir yaprağı gibi sebzelerle karşılanabileceği gibi hazır ve kaliteli yemler beslenmesinde kullanılabilir. Özellikle vitamin ve mineral yönünden zengin olan hazır yemler ideal beslenme olanağı sağlayabilir. Kaliteli yemlerle beslenen kaplumbağalar kabuk sorunları olmaksızın sağlıklı olarak büyür ve yaşamlarını sürdürürler.
Su Kaplumbağalarının Evde Bakımı
Öncelikle petshoplardan kaplumbağa alırken dikkat etmeniz gereken önemli hususlardan biri kaplumbağa ile birlikte size verilecek olan ‘kaplumbağa kabı’dır. Eğer kabın içinde plastik malzeme varsa bu kabı almayın. Bu kap kaplumbağanın ömrünü kısaltır ve kısa sürede hayatını kaybetmesine yol açar. Plastik malzeme yerine doğal kaya parçaları bulunan kapları tercih etmelisiniz ki kaplumbağanız uzun ömürlü olsun!
Su Kaplumbağası Akvaryumları
Akvaryum içerisine biraz kum döktürmek, onu rahatsız etmeyecek biçimde ve sayıda kaya parçaları koymak gereklidir. Kaplumbağanıza denizlerdeki doğal yaşam alanına en uygun ortamı sunmalısınız. Suyu oda sıcaklığında olmalı, ne daha sıcak ne daha soğuk... Ortam ve hava sıcaklığı ne kadar uygun olursa ömrü de o kadar uzun olur.
Su Kaplumbağaları sürekli denizde yaşamazlar. Belirli zamanlarda karaya çıkarak yumurtalarını bırakırlar. Dolayısıyla akvaryumun içine sadece su konulmamalı, su düzeyinin daha üstüne çıkacak yükseklikte kayalar ile kaplumbağa su dışına çıktığında duracağı ve dinleneceği alan yaratılmalıdır. İhtiyaca cevap verecek büyüklükte olmayan akvaryumlar elverişli değildir. Kaplumbağaların gelebileceği en büyük hali düşünülerek rahatça hareket edebileceği büyüklükte akvaryumlar tercih edilmelidir. Yine akvaryumun içerisine konulacak uzun kaya parçası kaplumbağanın istediği zaman sudan çıkıp rahatça kuruyabilmesine olanak verecektir. Kaplumbağalar kış uykusuna yattığından zaman zaman hiç tepki vermezler. Böyle zamanlarda telaşlanıp korkmaya gerek yoktur. Kaplumbağa yalnızca kış uykusundadır.
Su kaplumbağaları genel olarak doğal yaşam alanlarında 70 yıl kadar yaşayabilirken ev ortamında bu süre daha kısadır. Yine de çok uzun yıllar birlikte olacağınıza emin olabilirsiniz. Akvaryum suyunun en ideal sıcaklığı 25-26 derecedir. Eğer suyu ihtiyaç duyduğundan soğuk olursa hastalanabilir. İdeal su sıcaklığını yakalamak için, ısıtıcı ve termometre edinerek akvaryumun içine yerleştirebilirsiniz.
Su kaplumbağanızı, kabuğunun sağlığı açısından düzenli olarak güneşe çıkarmalısınız. Günlük olarak 15-20 dakikalık periyotlarla ortalama 1,5 saat kadar güneş almaları gerekmektedir.
Ayrıca Dünya'nın En Tehlikeli 22 Hayvanı adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Su Kaplumbağalarının Beslenmesi
Su kaplumbağaları hem etçil hem de otçul beslenen canlılardır. İhtiyaçlarının karşılanması için, besin değerleri uygun yemlerden temin edebilirsiniz. Su kaplumbağası yemleri genellikle deniz ürünleri ve deniz bitkileri ihtiva eder. Her gün düzenli olarak vereceğiniz bu tür yemlerin yanı sıra, haftanın belirli günlerinde farklı gıdalarla da beslemelisiniz. Haşlanmış balık, tavuk, karides gibi hayvansal protein bulunan besinler ile marul vb. taze yeşil besinler de tercih edilmelidir. Tüm bunların yanında kaplumbağalar için satılan gıda takviyelerinden kullanmak ve haftada 1-2 kez kullanmak faydalı olabilir.