İnsanların Duyamayacağı Sesler ve Frekans Aralığı
Minik Tospik yazdı. 10 Mayıs 2021 854 okunma
İnsanlar olarak hepimizin algılayabileceği duyular sınırlıdır. İşitme duyu organımız olan kulaklarımız dahi çevremizde yer alan “bütün” sesleri algılayabilecek güce sahip değildir.
İşitme mekanizmamızda duyma olayının gerçekleşmesini sağlayan duyu reseptörleri bulunur. Bu duyu reseptörleri, seslere ait farklı frekans titreşimlerini algılamamızı sağlar. İç kulağımızda yer alan bu duyu reseptörleri; ses dalgaları olarak dış kulağımıza gelen uyarıların işitme mekanizmamızın son durağıdır. Reseptörlere ulaşan uyarılar, işitme sinirlerine aktarılıp elektriksel uyaran haline gelerek beynimize ulaşır.
Beyinde yer alan ilgili işitme yerlerine ulaşan bu uyarı mesajlarının “ses” olarak yorumlanmasının ardından beynimiz tarafından bir anlam kazanmaktadır.
Titreşimlerin sonucu ortaya çıkan ve maddesel ortama ihtiyaç duyduğundan bir çeşit mekanik dalga olan her ses; belli bir frekansa, dalga boyuna ve hıza sahiptir. Sesin birim zamanda oluşturduğu titreşim sayısını ifade eden frekansın birimi “Hertz (Hz)”dir.
Evrende yer alan ses frekansları:
- Düşük frekansa sahip sesler (İnfrasonik Seviye)
- İşitme skalasına dahil olan sesler
- Yüksek frekansa sahip sesler (Ultrasonik Seviye)
olmak üzere üç seviyeye ayrılır.
Ayrıca Hangi Müzikler Beyni Çalıştırır? adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Hangi Sesleri Duyabiliriz?
İnsan kulağı birim zamanda 20 Hertz ile 20 Kilohertz aralığında meydana gelen titreşimlere duyarlı olan bir mekanizmaya sahiptir. Sayısal ve teorik değerlerin yanı sıra, kişilerin işitme olayını en iyi gerçekleştirdiği titreşim (frekans) aralığı 250 Hz – 3000 Hz arası olarak belirlenmiştir.
Yaşın ilerlemesiyle birlikte işitme yetisinde eksiklikler görülen insanların 20’li yaşlardan itibaren işitebileceği maksimum frekans sınırı 15 Kilohertz’e iner.
Kişilerin uğraştığı iş, çevresel faktörler, ve cinsiyet gibi etkenler de işitme aralığındaki değişimin sebebi olabilir.
İnsanların Duyamadığı Frekansları Algılayabilen Canlılar
İnsanların duyma yetilerinin sahip olduğu aralıklardan çok daha geniş bir algılama mekanizmasına sahip canlılar da mevcut.
Örneğin kedi, at, kuş gibi canlılar; insanların algılayamadığı frekanslara sahip sesleri işitebilmektedir.
- Köpekler: 67 Hertz – 45 Kilohertz arası,
- Kediler: 48 Hertz – 85 Kilohertz arası,
- Filler: 1 Hertz – 20.000 Hertz arası
Frekanslara sahip sesleri işitebiliyor.
Hatta güvercinler, 0,1 Hertz gibi insanlar tarafından duyulması neredeyse imkansız olan frekans değerine sahip sesleri dahi işitebilmekte. Pek çok hayvanın başta deprem olmak üzere çeşitli olayları hissedebilmesinin ve bu olaylar öncesi sergiledikleri tuhaf davranışların sebebi, insanlardan farklı olarak algılayabildikleri frekans değerleridir.
Ayrıca Özellikleriyle Birlikte En İyi 10 Sesli Bebek Telsizi adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Hangi Sesleri Duyamayız?
Dünya’da sesin görebileceği maksimum frekans değeri, deniz seviyesinde bulunup 22 Santigrat dereceye sahip olmak koşuluyla yaklaşık 3.400.000.00 Hertz’e ulaşabilmekte.
Bu inanılmaz frekans değeri ile biz insanların duyma yetisini karşılaştırdığımızda, aslında ne çok az şey duyuyoruz!
Ancak bu, insanın yaşam koşullarının düşmemesi ve hayatını devam ettirebilmesi için çok önemli bir adaptasyondur. İnsan kalp atışlarını yalnızca nabız olarak hissedebilir, bir ses olarak her zaman duyamaz. İşinize son derece odaklanmış bir şekilde çalışırken kalp atışlarınızı duyduğunuzu bir düşünün. Dikkat dağıtıcı ve bir o kadar da ürpertici olmaz mıydı?
Eğer evrendeki her sesi duyabilseydik muhtemelen akıl sağlığımızı korumak oldukça zor olurdu. Bir böceğin hatta bir karıncanın dahi adımlarını duyma yetisine sahip olduğunuzu düşünün. En küçük frekanslara sahip sesler de dahil, beynimiz çevresinden algıladığı her uyarıyı ses olarak yorumlayıp işitmemizi sağlamak zorunda. Ne kadar yorucu olurdu değil mi? Hiçbir birey gece yatağında uyurken odasında gezen karıncanın sesini duymak istemeyecektir.
Seslerle dolu olan evrende, yerküre üzerinde yer alan milyonlarca insanın hiçbiri gezegenlerin hareketi sırasında çıkan sesleri duyamaz. Bu gibi ses ve frekans değerleri ancak özel araçlarla kayıt altına alınabilir.
Bunun yanı sıra insan kulağı, yunus ve balina gibi bazı canlıların kendi aralarında kurduğu iletişime ait sesleri duyamaz.
Duyamadığımız Seslerin Günlük Hayattaki Yeri
Biz insanlar olarak her ne kadar bazı sesleri algılayamasak da geniş frekans aralıklarına sahip bu sesler günlük yaşantımızda pek çok alanda kullanılmaktadır.
Örneğin tıp alanında teşhis için kullanılan ultrasonografi cihazları, insan kulağının işitemediği ultrasonki yani yüksek frekansa sahip titreşimlerle çalışır.
Yine aynı şekilde, hekimler muayenede kullandıkları stetoskop aracılığıyla vücudumuzdaki akciğer, kalp gibi organları ve beraberinde de solunumu dinleyebilmektedir.
Medikal kullanım alanlarının dışında petrol arama çalışmaları ve sanayi gibi alanlarda da biz insanların duyamadığı bu frekans aralıklarından yararlanılmaktadır.