Türk Futbolunun 3 Efsane İsmi; Lefter Küçükandonyadis, Metin Oktay, Hakkı Yeten
Fikir Mühendisi yazdı. 13 Şubat 2021 389 okunma
Türk futbol tarihinin adları unutulmayan, her daim anılan efsane futbolcuları onlar. Bu yazımızda Lefter Küçükandonyadis, Metin Oktay ve Hakkı Yeten'e yer veriyoruz..
1. Lefter KÜÇÜKANDONYADİS: Futbolun Ordinaryüsü
22 Aralık 1925 Büyükada, İstanbul’da doğdu. Küçükken ayakkabıları eskimesin diye eski gazetelerin üzerine bez sararak, çıplak ayakla futbol oynaması; iki ayağını da kusursuz şekilde kullanabilmesini sağlamıştır. Kariyeri boyunca forvet ve orta sahanın sol tarafında oynamıştır. Küçükken ders çalışmak yerine futbol topun peşinde koşturuyordu. Futbola Büyükada’da başladıktan sonra, ortaokulda Adalar Takım’ında oynamaya başlamasıyla ismi ada sınırlarını çoktan aşmıştı. Taksim Spor Kulübü Yetkilileri kendisin izleyip; yaşını 2 yaş büyüterek futbol lisansını çıkarttı ve böylelikle Taksim Kulübü’nde oynayabildi. Dünya savaşıyla beraber 4 yıl askerlik yaptı. Askerde de takım kurup, birlikler arası maç yaparak futbola devam etti.
Fenerbahçe Hayali Gerçek Oldu
Askerlik sonrası; 1947 yılında, 23 yaşında yıllarca hayal kurduğu Fenerbahçe Kulübü’nde B Takımı’nda oynamaya başladı. Hatta şöyle çok tatlı bir anısı var Bay Lefter’in, öyle kibar ve utangaç bir kişilik ki; B Takımı’nda ilk antrenmanında A Takımı’na 4 gol atınca, ayıp olduğunu düşünerek duş almadan kaçıp J 1 hafta boyunca ortalarda gözükmedi. Çok kısa sürede; şık golleri ve tekniği dikkat çekince B takımından A takımına yükseldi. Fenerbahçe 1950 senesinde milli küme şampiyonu olurken, Lefter 14 golle gol kralı olmayı başardı. 1951-52 sezonunda; İtalya’nın Fiorentina takımına transfer oldu. Ertesi sene Nice Takımı’nda oynamıştır. 1953-54 sezonunda, tekrar Fenerbahçe’ye dönerek, yine gol kralı olmuştur. Fenerbahçe forması altında; 2 İstanbul Ligi, 3 Türkiye Ligi Şampiyonluğu elde etmiştir. Fenerbahçe’de 615 maçta toplam 423 gol atma başarısını göstermiştir. Kariyeri boyunca da toplam 834 gol atmıştır.
17 Yıl Fenerbahçe Forması Giydi
1964 yılında; 17 yıl giydiği Fenerbahçe formasıyla jübilesini yaptı. İlk jübile yapan futbolcu olmuştur ve 10 numaralı formasını jübile sonrası soyunma odasına bırakmıştır. Jübile sonrası; Yunanistan’ın Egaleo ve Güney Afrika’nın Johannesburg Takımları’nda futbolcu antrenör olarak görev yaptı. Türkiye’ye döndükten sonra sırasıyla; Samsun Spor, Bolu Spor, Ordu Spor, Sivas Spor Takımları’nda teknik direktörlük yapmıştır. 1966-67 sezonunda; Mersin İdman Yurdu Teknik Direktörüyken, Mersin İdman Yurdu’nu tarihinde ilk kez birinci lige çıkarmıştır.
2009 İstanbul, Kadıköy Kuşdili Parkı’na Heykeli Dikildi
Bu ince ruhlu ve muhteşem futbol efsanesinin, 3 Mayıs 2009’da İstanbul Kadıköy’deki Kuşdili Parkı’na heykeli dikildi. Bu heykel adeta, ülkemizdeki tüm futbol severlerin O’na teşekkürüydü.
Taraftarın O’na Özel Golcü Tezaruhatı: Ver Lefter’e Yaz Deftere!
Gelelim O’nunla ilgili ilginç bilgilere; süper ligde ilk penaltı atan futbolcudur. Yurt dışına bonservis karşılığı transfer olan ilk Türk oyuncudur. Fenerbahçe marşında ismi geçen, sembol futbolcuların başında gelmektedir. Fenerbahçe taraftarı, golcülüğü olduğu için ‘ver Lefter’e yaz deftere’ diye bir tezahürat yaratmıştı. Ustalığı, çalımları ve gollerinden dolayı kendisine; ‘Ordinaryüs ‘deniyordu.
Milli Takım’da Altın Şeref Madalyası Alan İlk Futbolcu
Milli Takım ile 50 maça çıkarak, altın şeref madalyasını kazanan ilk futbolcu olmuştur. 1954 FİFA Dünya Kupası’nda 2 gol atma başarısı gösterdi. Attığı 21 golle; 33 yıl boyunca Milli Takımla en fazla gol atan oyuncu unvanını elinde bulundurdu. 13 Ocak 2012’de vefat etti. 2018-19 sezonu Türkiye Futbol Federasyonu tarafından Spor Toto Süper Ligi ‘Lefter KÜÇÜKANDONYADİS Sezonu’ adıyla oynatılmıştır. Fenerbahçe ve Türk Futbol Tarihi’nin unutulmaz ismi; gerek sporculuğu, gerek kişiliğiyle halen herkes tarafından büyük saygı ve sevgi görmektedir. Rahat uyu Ordinaryüs!
2. Metin Oktay: Taçsız Kral
2 Şubat 1936’da İzmir’de doğdu. İlkokulu Gazi İlkokulu’nda bitirdi. Mithat Paşa Erkek Sanat Enstitüsü Mobilya Bölümü’nü bitirirken, okulun futbol takımında yer aldı. 1952 yılında amatör takımlarından Damlacık Spor altyapısında başladı. Aynı sene Yün Mensucat ile anlaşıp, genç milli takımda yer aldı. 1954 yılında İzmir profesyonel takımlarından, İzmir Spor ile profesyonel oyuncu sözleşmesi imzaladı. Bu takımla çıktığı ilk sezonda; İzmir Spor şampiyon ve Metin Oktay da 18 maçta 17 gol atarak, gol kralı oldu. 1 Temmuz 1955’de Galtasaray ile 5 yıllık sözleşme imzaladı. 9 Ekim 1955’de İstanbulspor’a karşı İstanbul Profosyonel Ligi’nde ilk kez forma giymiş oldu ve ilk golünü attı. 16 Ekim’de Fenerbahçe’ye karşı ilk derbisine çıkarken; 6 Kasım’da Beşiktaş karşısında 2 gol atarak, bir derbide ilk kez gol atmış oldu. İlk sezon sonunda; 17 maçta 19 gol atarak gol kralı olma başarısını elde etti.
Avrupa Kupalarında Gol Atan İlk Türk Futbolcu
26 Ağustos 1956’da Dinomo Bucharesti Şampiyonlar Ligi maçında, Avrupa kupalarında gol atan ilk Türk oyuncu oldu ve rövanş maçında da 1 gol attı. 1956-57 ikinci sezonunda, 17 golle ikinci kez gol kralı oldu. 1957-58 sezonunda; 16 Kasım 1957 Anadolu maçında ilk kez beş gol atma başarısını gösterdi. 19 gol atarak İstanbul profesyonel liginde üst üste üçüncü kez gol kralı olmayı başardı. İstanbul Profesyonel Ligi’nin son sezonunda; 22 golle gol kralı olurken, toplamda 77 golle lig tarihinin en golcü oyuncusu olmuştur.
Türk Milli Futbol Ligi’nin İlk Gol Kralı
1959 yılında kurulan milli ligde, 10 Haziran 1959 tarihinde oynanan finalde attığı şut ağları deldi ve tarihe adını yazdırdı. 11 golle milli ligin ilk gol kralı oldu. 1959-60 tek aşamalı olarak değişen ligde; 33 maçta 33 gol atarak, gol kralı olma başarısını gösterdi. Ertesi sene 33 maçta 36 gol atarak, gol rekoru kırarak yine gol kralı oldu. 10 Temmuz 1961’de İtalya’nın Palermo takımıyla 2 yıllık sözleşme imzaladı. Metin Oktay İtalya’da top koşturan beşinci Türk futbolcu oldu. Seria A’da ilk maçında ilk golünü atmayı başardı, sakatlıklarla geçen sezonun ardından, 3 gol daha atarak Galatasaray’a geri döndü. 1962-63 Şampiyonlar Kulüpler Kupası’nda iki gol atarak, takımının bir üst tura çıkmasını sağladı.
Avrupa Kupalarında Hat Trick Yapan İlk Türk Futbolcu
7 Kasım 1962’de Bytom maçında ise 3 gol atarak, Avrupa kupalarında ‘hat trick’ yapan ilk Türk futbolcu oldu. Ligde de 38 gol atarak takımının Lig ve kupa şampiyonluğuna ulaşmasında başrol oynadı. Sonraki sene, kariyeri boyunca ilk kez gol kralı olamadığı sezonu yaşadı. 1964-65 sezonunda 17 golle gol kralı unvanını geri aldı. 23 Ağustos 1969 yılında unutulmaz bir jübileyle futbol kariyeri son buldu. Fenerbahçe-Galatasaray arasında oynanan jübile maçının son 10 dakikasında Can Bartu ile formalarını değiştiren Metin Oktay, karşı takımlarda oynayarak futbol tarihinde ilk ve son kez centilmenliğin, dostluğun önemli olduğu bir olaya imza attılar.
Hayatını Anlatan Sinema Filminde Rol Aldı
Metin Oktay, Türk Milli Takım Kariyeri boyunca 36 maçta 19 gol atma başarısı göstermiştir. Ayrıca 1965 yılında Atıf Yılmaz’ın yönetmenliğini yaptığı ve hayatını anlatan filmde Ajda Pekkan ve Ayten Gökçer ile başrol oynadı. 1970 yılında Meksika Dünya Kupası için basın görevlisi olarak bu ülkeye gitti. Tercüman, Güneş ve Milliyet Gazeteleri’nde spor yazarlığı da yaptı. Bursaspor’da kısa bir süre teknik direktörlük yaptı. 1984-86 yılları arasında Galatasaray’ın futbol şubesinde yer aldı. Kendi kaleme almaya başladığı fakat vefatı nedeniyle tamamlayamadığı otobiyografik kitabı, manevi oğlunun yardımıyla 1994 yılında ‘Top Ve Ben ‘ adıyla yayımlandı. 13 Eylül 1991 yılında geçirdiği trafik kazası sonucunda hayatını kaybetti. Galatasaray’ın Florya’daki tesislerinin ismi, ölümünün ardından Metin Oktay olarak değiştirildi. Aynı şekilde Küçükçekmece Stadyumu’nun ve Tarabya Spor Tesisleri de Metin Oktay adını aldı. Taçsız Kral’ı rahmet ve saygıyla anıyoruz.
2020 yılında dünyanın en iyi 5 futbolcusunu okumak için linkte tıklayarak yazımıza gidebilirsiniz.
3. Hakkı Yeten: Baba Hakkı, Sportmenliğin Tarihçesi
3 Aralık 1910’da Yunanistan’ın Vodina şehrinde doğmuştur. Ailesi, O daha 1 yaşında iken İstanbul’a göç edip Beşiktaş’a yerleşti. Asker binbaşı babasının, Çanakkale Savaşı’nda şehit olmasından sonra Halıcıoğlu Askeri Okulu’na kayıt olup, okulun kapanmasıyla Kuleli Askeri Lisesi’ne geçti. 1926-1931 yılları arasında Karagümrük’te futbol oynadı. Maltepe, Halıcıoğlu, Kuleli Takımları’nda da futbol oynadı. Beşiktaş Futbol şubesinin kurucusu Şeref Bey tarafından, futbolculuk kariyerindeki tek transferi gerçekleştirerek Beşiktaş Takımı’na transfer oldu. Hakkı Yeten’i Fenerbahçe de transfer etmek istiyordu, fakat Şeref Bey daha hızlı davranarak 17 yıl boyunca Beşiktaş futbol takımına kulübün efsane ismini kazandırmış oldu. Bu dönemde askerliği bıraktı ve hukuk fakültesini bitirerek 1937 yılında avukat oldu.
Beşiktaş Taraftarı "Baba Hakkı" Lakabını Taktı
Kısa dönem takımda kaptan olmasının ardından, otoriter ve disiplinli olması sebebiyle, taraftarlar tarafından kendisine ‘Baba ‘ lakabı verilmesine sebep oldu. Sadece bir el hareketiyle; rakibe yapılan küfürleri susturabilecek kadar saygın biriydi ve rakibine saygı gösterirdi. Askerliği sırasında oynadığı Ankara Demirspor dışında, tüm futbol hayatını Beşiktaş’ta tamamladı. Genellike forvet mevkisinin sağ tarafında oynadı. İnönü Stadı’nın açılış maçında; taraftar tarafından ıslıklanması sonrasında ‘Bu formayı bana taraftar giydirdi, madem öyle istiyorlar çıkartırım diyerek’’ devre arasında formasını duvara astı.
Beşiktaş’ın En Golcü Futbolcusu Olarak Tarihe Geçti
Beşiktaş formasıyla 1948 yılında futbolu bıraktığında; 1 Türkiye Birinciliği, 2 Milli Küme, 1 Başbakanlık Kupası, 7 İstanbul Ligi, 1 İstanbul Şildi, 2 İstanbul Kupası Şampiyonluğu yaşadı. Oynadığı 439 maçta 382 gol atarak Beşiktaş tarihinin en golcü oyuncusu unvanına sahiptir. Fenerbahçe ve Galatasaray’a en çok gol atan oyuncu olarak Beşiktaş tarihine geçmiştir. Beşiktaş formasıyla sadece bir kere kırmızı kart görmüştür. 2.Dünya Savaşı nedeniyle, çok az milli maç yapılmasından dolayı 3 kere milli formayı giyebilmiştir. İki dönem Beşiktaş Teknik Direktörlüğü görevinde de bulunmuştur. 1951 yılında Vefa Takımı’nda teknik direktörlük yapmış ve bu takımla iki şampiyonluk yaşamıştır. Ayrıca üç dönem, toplam 6 sene Beşiktaş Kulübü Başkanlığı yapmış, Beşiktaş Yeten’in başaknlık döneminde bir kere şampiyon olmuştur. Hakkı Yeten; Süleyman Seba ile birlikte, Beşiktaş’ın iki onursal başkanlarından biridir. Türkiye Futbol Federasyonu’nda as başkanlık yapmıştır. Hakkı Yeten’in Beşiktaş yönetiminde olmadığı dönemlerde bile saygınlığı her zaman devam etmiş ve sözü dinlenmişti.
Vodafone Park Stadı’nda Kapalı Tribünün Adı da "Baba Hakkı"
Vodafone Park Stadı’nın kapalı tribünün ismi de Baba Hakkı tribünüdür. Beşiktaş altyapı tesislerine de Hakkı Yeten ismi verilmiştir. 16 Nisan 1989’da vefatının ardından, Fulya Stadı’nın bulunduğu caddeye Hakkı Yeten Caddesi ismi verildi. Ayrıca Beşiktaş Çarşısı’nda bir heykeli de bulunmaktadır. Beşiktaş Kulübüyle özdeşleşen, Beşiktaş yani ‘Çarşı’ kültürü denince akla ilk gelen ve en önemli isimdir. Taraflı tarafsız herkese eşit dağıttığı adaleti, saha içinde ve dışındaki terbiyesi, naifliği ile Türk Futbol Efsaneleri arasına isimini altın harflerle yazdırmıştır. Rahat uyu Baba Hakkı, Çarşı Bize Emanet !