İnsanlığın Hayatını Değiştiren Bilimsel Buluşlar
Cahil Uzman yazdı. 8 Kasım 2021 189 okunma
Büyük mucitler genellikle tek buluşla tüm dünyayı değiştirme eğilimi gösterirler. Bu kadar inanılmaz olan bazı icatlar olmasaydı bilgisayarın önünde oturup arkadaşlarımızla iletişim kurmak için Facebook’a giriş yapmak yerine, hâlâ mum ışığında oturuyor ve arkadaşlarımızla iletişim kurmak için mektup yazıyor olabilirdik. Bu buluşlar tüm dünyayı sonsuza dek değiştirmeye yetecek kadar etkiye sahiptiler. Yazımızda insan toplumları üzerinde en fazla etkiye sahip olan icatlara dikkat çekeceğiz. İşte, insanlığın hayatını değiştiren buluşlar…
1. Tekerlek
Tekerlek, genel olarak insanlık tarihi boyunca icat edilen diğer tüm yeniliklerin önünü açan buluş olarak kabul edilir. O kadar eskidir ki ilk olarak ne zaman ya da kimin tarafından yaratıldığı tam olarak bilinmemektedir. Ancak gezegenimizde bulunan en eski tekerleğin 5 bin yıldan daha eski olduğu tahmin edilir. Tekerlek, başlangıçta malların daha verimli ve hızlı taşınması için kullanılırdı. Günümüzde bile bu buluş, yeni teknolojik icatların bağlı olduğu ana şeyler arasında yer alır.
2. Pusula
Pusula, 14. yüzyıldan beri kullanılır. Uzaydan doğrudan telefonumuza gelen uydu sinyalleriyle navigasyon pusula kadar kolay olmasa da bazı kaşifler için hala navigasyon sistemini temsil eder. Pusula olmadan pek çok araştırmacının planladığı varış noktasına asla ulaşamayacağını ve tarihin tamamen farklı olacağını unutmamak gerekir. Bu buluş, ayrıca Keşif Çağı’nın fitilini ateşleyen ve aynı zamanda dünya çapında daha önce izole edilmiş popülasyonlar arasında etkileşimi sağlayan yeniliktir.
3. Matbaa
11. Yüzyıldan beri, dünya çapında matbaa fikri vardı ancak bu fikirleri etkili biçimde hayata geçiren ve popüler hale getiren kişi Johann Gutenberg’ti. Mucit bunu 1430’larda gerçekleştirdi. Buluşunu mükemmel hale getirmek adına, o zamana kadar kullanılan el oyması ahşap harflerden çok daha dayanıklı olduklarını kanıtladıkları için metal baskı blokları oluşturmak gibi birkaç harika fikri vardı. Öte yandan mürekkep ve kâğıt üretimindeki ilerlemesiyle de matbaa buluşu dikkat çekiciydi. Matbaa, dünyanın her yerindeki insanlar üzerinde inanılmaz etkiye sahipti çünkü bilgi artık kaydedilebilir ve dünyaya eskisinden çok daha hızlı yayılabilirdi. Ayrıca kitapları orta sınıf insanlar için çok daha uygun fiyatlı hale getirdi.
4. Telefon
Telefon icat edildiğinden beri evimizde bulunması gereken en faydalı şeyler arasında olduğu kabul edilmiştir. Dünyada aynı zamanda telefonu olan herhangi bir kişiyle iletişim kurmamızı sağlar. Ancak pek çok kişi için her zaman uygun olmamıştır. Alexander Graham Bell bu cihazı icat ettikten sonra, sadece birkaç kişi ona sahip olmuştur. Seri üretim yapılmasından kaynaklı fiyatların düşmesinden ve daha fazla insanın telefonları kullanmaya başlamasından sonra buluş, iletişim dünyasında devrim yarattı. Günümüzde cebinde cep telefonu olmayan kişilerin herhangi bir yere gittiğini hayal etmek bile zor!
5. Buhar Motoru
Buhar makinesi icat edilmemiş olsaydı çevrenizde gördüğünüz mevcut ulaşım yöntemlerinin hiçbiri mümkün olamazdı. Daha da önemlisi, bu yenilik olmasaydı her yerde süpermarketler ve yeterli miktarda yiyecek, içecek ve giysi bulunmazdı. Buhar makinesi buluşundan önce her şey elle yapılırdı. Sanayi Devrimi’nin fitilini ateşleyecek kadar insanlık üzerinde etkisi olduğunu söylemek mümkündür. Buluştan sonra büyük fabrikalar açılmaya ve yayılmaya başlayınca gerisi tarih oldu…
6. Antibiyotikler
Antibiyotiklerin icadı tıp için en önemli adımlardandır. Zararlı bakterilerin büyümesini engelleyerek sayısız hayat kurtarmıştır ve hala kurtarmaktadır. Alexander Fleming, 1920’lerde penisilini keşfetmesiyle dikkat çeker. Mucit bunu yanlışlıkla yapmıştır ancak ne yaptığını idrak ettikten sonra antibiyotikler tüm dünyaya çok hızlı şekilde yayılmıştır. Antibiyotikler hala hemen hemen her enfeksiyon türüyle savaşma yetenekleriyle tanınır.
7. Otomobil
19. Yüzyılda pek çok insan kişisel motorlu taşıtların hayalini gördü ancak bu hayallerin hayata geçmesi, 1885’te Karl Benz’in Motorwagen’ıne kadar gerçekleşemedi. Bu buluş, yani dünya üzerindeki ilk otomobil olmak, elbette onu herkes için ulaşılabilir hale getirmedi. Böylelikle, kısa süre sonra, Henry Ford üretim sürecini iyileştirmeye karar verdi ve bu da fiyatı kesinlikle aşağı çekti. Günümüzde kimi insanlar köşedeki dükkâna bile arabayla gittikleri için zar zor yürüyorlar. Her yol ve cadde, araba sürmek için mükemmel şekilde tasarlandığından bu buluş dünyadaki şehirlerin görünümünü de değiştirdi.
8. Elektrik
İnsanların bugün onsuz yaşayamayacağı tek bir şey varsa, o da hiç şüphesiz ki elektriktir. Yaşadığımız çağa damgasını vuran en önemli şeyler arasında yerini alır bu buluş… Elektriksiz günlerinizi hayal edin; televizyonunuz, bilgisayarınız, klimanız, lambalarınız ve daha pek çok şey olamazdı. Eminiz ki bu, içinde yaşamak istemeyeceğiniz dünya olacaktı!
9. Bilgisayar
Elektronik ve yarı iletkenlerin gelişmesiyle bilgisayar yaratıldı. Çoğumuz günümüzün büyük kısmını ister eğlence amaçlı ister işimiz için bilgisayar başında geçiriyoruz. Ve bunlar o kadar karmaşık makinelerdir ki çok sayıda yüksek maaşlı meslek yalnızca birkaç bilgisayar programına ya da yazılım ve donanımının yalnızca küçük parçası hakkındaki bilgi birikimine dayanır. Bilgisayarların eğlenceli yönlerine hepimizin aşina olduğundan bahsetmeye bile gerek yok!
10. İnternet
Nerede olursak olalım, internet tüm dünyaya bağlı olmamızı sağlayan tam anlamıyla tek şeydir. İş, ekonomi, siyaset, sanat, eğlence, iletişim ve daha pek çok alanda en fazla etkiye sahip olduğu için tüm modern dünya internete bağlıdır. İhtiyacımız olan her türlü bilgiye kesinlikle ulaşmamıza yardımcı olur. Mesela şu anda okuduğunuz yazıya bile! Tabii kimi insanlar, internet buluşunun dünya üzerinde ne tür etkiler yaratacağını daha yeni yeni görmeye başladığımızı iddia ediyor. Bekleyelim ve görelim o zaman…
11. Petrol
Yani aslında ‘benzin’ olmasaydı bugün bildiğimiz anlamda ulaşım endüstrisi var olamazdı. Benzin, petrolün yakıt halidir; ABD’de ‘gaz’ ve dünyanın diğer yerlerinde ‘benzin’ olarak adlandırılır. Daha detaylı anlatmak gerekirse benzin, içten yanmalı motorlarda yakıt olarak kullanılan şeffaf, petrol türevi sıvıdır. İlginç şekilde benzin, başlarda istenmeyen yan ürün olarak atılmaktaydı. Daha sonra içten yanmalı motorların benzin gibi hafif yakıtlarla en iyi şekilde çalıştığı keşfedilince arıtma işlemleri daha iyi şekilde rafine edilmeye başlandı.
12. Uçak
17 Aralık 1903’te Wilbur ve Orville Wright, ilk güçlü, sürekli ve kontrollü uçuşu gerçekleştirdi. Uçan makineler Leonardo da Vinci’nin zamanından beri ve muhtemelen çok daha önce hayal edilmiş olsa da sayısız mucidin yüzyıllar boyunca yaptığı çalışmalar sayesinde Wright kardeşler kontrollü ve güçlü uçuşu gerçekleştiren ilk insanlar oldular. Planörler üzerindeki çalışmalarından başlayarak ikilinin başarısı, aslında nelerin mümkün olduğunu göstererek modern havacılık mühendisliğinin temellerini attı.
13. X - Işınları
Tabii ki X-ışınları doğal dünyanın olgusudur ve bu nedenle icat edilemezler. Ancak tesadüfen keşfedildiler. Bu görünmez ışınlar 1895’te görünür hale getirildi. X-Işını, şüphesiz ki tıp alanında çığır açan gelişmeler arasında adını listenin başlarına yazdırır. Bu keşifte tüm krediler ise fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen’e aittir.
İsim yabancı gelmiyor gibi! Katot ışınlarının camdan geçip geçemeyeceğini test ederken kâşif, yakındaki kimyasal olarak kaplanmış ekrandan gelen parıltıyı fark etti. Işınların bilinmeyen doğası sebebiyle onlara X-ışınları adını verdi. Yaptığı gözlemler sayesinde, X-ışınlarının insan etine değdiğinde fotoğraflanabileceğini keşfetti. Balkan Savaşı sırasında, 1897’de, yaralıların içindeki kurşunları ve kırık kemikleri bulmak için ilk kez X-ışınları kullanıldı. 1901’de ise kâşifin çalışmaları Nobel Fizik Ödülü’ne layık görüldü.