Esasında vizon, kuzey yarım küreye özgü, su samurları ve kokarcaları da barındıran sansargiller familyasından gelincik türüdür. Amerikan ve Avrupa vizonu olarak iki türü bulunsa da Amerikan vizonunun daha yaygın olarak görüldüğünü söylemek mümkündür. Bu hayvanlar genellikle kürkleri için özel olarak yetiştirilirler. Kürk endüstrisi vizonları kirpikler, paltolar, battaniyeler ve yağlar için maalesef öldürür. Hatta geçtiğimiz sene yaşanan, Danimarka’da vizon çiftliğinde mutasyonlu yeni koronavirüs türünün ortaya çıkması ve insanlara bulaşmaya başlamasıyla 17 milyon vizonun aynı anda katledildiğini anımsıyor olabilirsiniz. İşte, belki kullandığınız eşyalarda izlerine rastladığınız ama kendisini tanımıyor olabileceğiniz vizon hakkında her şey…

Vizon Hakkında Genel Bilgiler

• Ortalama Boyut: Kuyrukları dahil ortalama 65 cm boyunda (ortalama kedi büyüklüğünde) ve 1,5 kg ağırlığında
• Ortalama Yaşam Süresi: Vahşi doğada yaklaşık 8 sene
• Tanımlayıcı Özellikler: İnce gövde, uzun kuyruk, parlak çikolata kahvesi ya da siyah kürk, perdeli ayak ve kısa bacak.

Sitemizden Saniyesinde Öldüren Dünyanın En Zehirli 11 Hayvanı listesine de bakabilirsiniz.

Vizonların Yaşadıkları Coğrafya

Amerikan vizonu olarak tanımlanan tür, Kuzey Amerika’nın çoğunda kıyıdan kıyıya uzanan geniş bantta yaşar. Kuzeyde, bazı Kuzey Kutup Dairesi Adaları hariç olmak üzere, Kanada’nın çoğunda vizonlar gelişmektedir. Güneyde ise, menzilleri güneybatı ABD bölgesinin üzerinde sona erer. Ancak bu Amerikan vizonu türü, kürk üretimini artırmak amacıyla dünyanın her yanındaki habitatlarda yetiştirilmeye başlandı. Bu vizonların çoğu vahşi doğaya kaçtı ve kendilerini tam teşekküllü üreme popülasyonu haline getirdiler. Sonuç olarak, artık vizonları Avrupa, Rusya, İzlanda, Britanya Adaları ve Güney Amerika’nın Patagonya bölgesinde bulmak mümkündür.

Vizon Habitatı

Vizonlar bölgesel yırtıcılardır ve ilkbahar-yaz aylarında suda yaşayan hayvanları avlayabilecekleri nehir ya da dere kenarı inlerini tercih ederler. Kışın ise, diğer avlarını yakalamak için iç bölgelere doğru hareket ederler. Vizonların yuva seçimi, insan faaliyetlerinden de etkilenebilir. Genellikle düzenli olarak yemek toplayabilecekleri kümes hayvanı çiftliklerine ya da yapay göletlere daha yakın yerlere yerleşirler. Vizonlar nadiren aynı mağarayı uzun süre kullanırlar. Vizonlar yoğun bitki örtüsüne sahip habitatları tercih ederler. Bu da düzenli aktivitelerine devam ederken onlara bolca koruma sağlar. Bu tercihleri nedeniyle, genellikle ormanlık alanlarda, bataklıklarda ve benzer barınak sunan diğer yerlerde yaşanan vizonlar bulabilirsiniz.

Vizonların Yaşam Döngüsü

Vizonlar yıl boyunca aktiftir. Bu nedenle mevsim ne olursa olsun mülk sahipleri için baş belası olabilirler. Bu fırsatçı avcılar, şubattan nisana kadar olan çiftleşme mevsimleri dışında, genellikle yalnız canlılardır. Bu dönemde anne adayları kürk, tüy ve kuru bitki örtüsüyle kaplı inlerinin içinde yuva hazırlarlar.

Amerikan vizonlarının, ilkbahar sonunda ya da yaz başında bir batında doğan yavrularının sayısı 2 ila 10 arasında değişir. ‘Kit’ olarak da bilinen vizon yavruları tamamen çıplak ve kör olarak doğarlar. Bu nedenle sütten kesilene kadar yuvada kalırlar. Doğumlarından yaklaşık 8 hafta sonra vizon kitleri avlanmayı öğrenir. Doğduktan sonraki sonbaharda, genç vizonlar kendi bölgelerini bulmak için yola çıkarlar. Ortalama olarak, vahşi vizonlar yaklaşık 3-4 yıl yaşarken, esaret altındaki vizonlar 10 yıl kadar yaşayabilirler. Dişi vizonlar 1 yaşına geldiklerinde olgunlaşırlar. Ancak bu süre erkek vizonlar için daha uzundur, yaklaşık 18 aylıkken olgunluğa ulaşırlar.

Vizonların Beslenme Şekli

Vizonlar, taze avlardan oluşan beslenme şekline bağlı kalan etçil memelilerdir. Düzenli olarak kendilerinden büyük avları yakalarlar. Dolayısıyla ev sahipleri, hayvan sahipleri ve mülk yöneticileri için can sıkıcı haşereler arasında yer alabilirler. Vizonların özellikle kümes hayvanları yetiştiricileri ve ayrıca koi ve diğer balıklarla dolu süs havuzları olan ev sahipleri için maliyetli ve sorunlu olduğu sıklıkla görülür. Usta vizon avcılar, boyut olarak kendilerinden büyük avlarını genellikle boyunlarından ısırarak öldürürler. Fazla yiyecekleri ise, çoğunlukla daha sonraki öğünler için inlerine taşırlar.

Vizonların favori yiyecekleri:

• Kuş yumurtası,
• Kerevit,
• Ördek,
• Kurbağa,
• Balık,
• Fare,
• Misk sıçanı,
• Tavşan…

Vizonların Davranış Şekli

Aktivite: Vizonlar, avlarını fırsatçılıkla yakalayan gece etoburlarıdır. Kış uykusuna yatmazlar, bu nedenle yıl boyunca yiyecek için avlanmaları gerekir. Sert kış havalarında, hiç çıkmadan günlerce inlerinde kalabilirler.

Kazma: Gerektiğinde vizonlar kendi inlerini kazabilirler. Ancak genellikle ilkbahar ve yaz aylarında terk edilmiş misk sıçanı tünelini ya da kunduz yuvasını devralırlar. Kışın ise, daha önce tavşanların ya da dağ sıçanlarının işgal ettiği ormanlık yuvaları tercih ederler.

Yüzme: Vizonlar harika yüzücülerdir. Sulak alanlar, akarsular, nehirler ve göllerde ilerlemelerine yardımcı olmak için kısmen perdeli ayak parmakları bile bulunur. Hatta su altında birkaç metre dalabilirler. Becerikli yüzmeleri, balık, kurbağa ve kerevit gibi suda yaşayan avları yakalamalarını sağlar.

Püskürtme: Tıpkı kokarcalar gibi, vizonlar da korktuklarında ya da tehdit altında hissettiklerinde anal bezlerinden kötü kokulu sıvı püskürtebilirler. Ancak vizonlar spreylerini hedefleme konusunda başarısızlardır. Bu tehditkâr davranışı tıslama ile eşleştirirler. Savunma spreylerine ek olarak, vizonlar bölgelerini işaretlemek için kokularını da kullanabilirler.

Mırıldanma: Tehdit altında hissettiklerinde kötü kokulu olabilseler de belirgin mutlu davranışları da vardır. Kedilere benzer şekilde, vizonlar da memnun olduklarında mırlayarak seslerini çıkarırlar.

Vizonların Gittikleri Yerde Bıraktıkları Hasar

Vizonlar, genellikle diğer hayvanlar tarafından terk edilen inleri yeniden kullandıklarından avlandıkları alanlara nispeten daha az maddi zarar verirler. Bunun yerine, insanlar için en fazla hayal kırıklığına neden olan şey vizonların avlanma becerileridir. Örneğin, birkaç gece boyunca tüm balıklarının koi havuzlarını boşalttıkları bilinmektedir. Ayrıca kolay yemek için tavuk çiftliklerini düzenli olarak ziyaret edebilirler.

Vizonun varlığını tanımlamanın bazı yolları

Küçük hayvan izleri: Vizonlar küçük, neredeyse yavru kedi benzeri izler bırakır. Onları tutsak hayvanların yaşadığı yere kadar görülebilir.

Çok sayıda ölü/kayıp tavuk veya diğer tutsak kuşlar: Vizonlar genellikle gerçekçi olarak yiyebileceklerinden daha fazlasını öldürürler ve çoğu zaman tek gecede bütün kümesi silebilirler. Yiyecek fazlası mevcut olduğunda ise çıldırmaya kesinlikle eğilimlidirler. Kümes sahiplerinin sabah üst üste düzgünce dizilmiş ‘artıklar’ bulması çok mümkündür.

Yenilmemiş av: Az önce bahsettiğimiz gibi, vizonlar genellikle beslenme çılgınlığından sonra geride pek çok yemek artığı bırakabilir. Ek olarak, avın tamamını tüketen diğer pek çok hayvanın aksine, vizonlar genellikle kan içmek için tavukların kafalarını ısırır ya da boğazlarını deler.

Diğer ölü yaban hayatı: Bahçelerin etrafında ölü tavşanlar, fareler ve yılanlar ya da belki de balıklarla dolu gölet gördüyseniz, vizonlar tarafından öldürülen bu avları kafatasının arkasındaki yaradan tanımlayabilirsiniz. Vizonların işlediği cinayetin kanıtı olarak yakın aralıklı çift köpek dişi izi olabilir.

Ayrıca Ülkelerle Simgeleşmiş Hayvanlar adlı yazımızı inceleyin!

Vizonlar Hakkında İlginç Gerçekler

• Vizon kürkünün yapısı yıl boyunca değişir. Kışlık ‘ceketi’ daha yoğun ve yumuşakken yaz kürkü daha kısa ve seyrektir.
• Vizonlar, üreme mevsimi ve yavrularını yetiştirirken büyük ölçüde yalnız olurlar.
• Vizonlar akıllı ve sinsi oldukları için diğer hayvanlar tarafından nadiren avlanabilirler. Yine de büyük etoburlar ve yırtıcı kuşlar bazen vizon yer. Genç vizonlar da yılanların avına yakalanabilir.
• 19. Yüzyılın sonlarında, evcil Amerikan vizonlarının teriyerlerden daha iyi fare avcıları olduğu kanıtlanmıştır.
• Dünyada sadece iki canlı vizon türü vardır: Amerikan vizonu ve Avrupa vizonu. Üçüncüsü, Deniz vizonunun soyu 1860’larda tükenmiştir.
• Amerikan vizonları, yumuşak, lüks kürklerine olan yüksek talep nedeniyle neredeyse yüz yıldan fazla süredir çiftliklerde yetiştirilir.