Günlük hayatımızın vazgeçilmez parçalarından biri haline gelen bilgisayarların sık sık kullanılması kimi göz problemlerini de beraberinde getirir. Uzun süreli bilgisayar kullanımında göz kaslarının odaklanmaya çalışması fazla yorgunluğa neden olur. Yorgunluk ise göz kırpma sayısının azalmasına yol açar. Üstüne göz kuruluğu ile birleşince bilgisayar kullanımına bağlı göz yorgunluğu ortaya çıkar.

Haliyle çağımızda göz yorgunluğu modern ve yaygın rahatsızlıklar arasındadır. Her gün 2 saatten fazla bilgisayar ışığına maruz kalan herkes bu rahatsızlıktan mustarip olabilir. Bunun esas nedeni bilgisayar ekranlarında televizyondaki gibi somut görüntüler verilmemesidir. Bilgisayar ekranlarında gözlerin görüntüyü alabilmesi için çok daha fazla enerji harcadığı piksel olarak adlandırılan küçük noktalar vardır. Gözler kağıt üzerindeki karakterler ve ekrandaki görsellere farklı tepkiler verdiği için göz yorulur. Göz yorgunluğunun en yaygın semptomları arasında yanma, kızarıklık, bulanık ya da çift görme ve batma vardır. Ayrıca baş, omuz ve boyun ağrılarına yol açabilir.

Bilgisayar Kullanırken Göz Sağlığına Neden Dikkat Edilmelidir?

Dijital çağda yoğun iş ve okul hayatıyla beraber bilgisayar kullanılan süre günde 7-8 saati bulabilmektedir. Sürekli bilgisayar ekranına bakmak ise fiziksel sorunlara yol açabilmektedir. Pek çok daimi bilgisayar kullanıcısı uzun vadede gözde batma, sulanma, bulanık görme, çift görme ya da baş ağrısı gibi problemler yaşar. Aslında bu semptomlar ileri seviye göz hastalıklarının habercisidir.

Gözlerimiz hayatımızdan maksimum verimi alabilmemiz için en önemli organlarımızdan biridir. Dolayısıyla göz sağlığımızın geri dönülemez noktalara varmasından önce gerekli tedbirleri almak son derece önemlidir. Öte yandan göz sağlığında başlayan bu bozulmalar beraberinde baş, boyun ve omuz ağrılarını getirir. Tüm bunlar birleştiğinde yaşam kalitesinin ciddi oranda düştüğü aşikardır.

Bilgisayar Kullanırken Göz Sağlığı İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Yoğun bilgisayar kullanımına bağlı olarak azalan göz kırpma sayısının yanı sıra hatalı havalandırılan ve ışıklandırılan ortamlarda çalışan kişilerde Bilgisayar Görme Sendromu belirtilerinin şiddetlendiği görülür.  Peki kısaca BGS olarak adlandırılan bu rahatsızlıktan kendimizi nasıl koruyabiliriz?

• Düzenli Göz Muayenesi

Kişilerin göz problemi yaşamasının en temel nedenlerinden biri görme probleminin fark edilmemiş veya geç fark edilmiş olmasıdır. Net görüşe engel olan astigmat, hipermetrop ve miyop ya da göz hareketlerine etki eden kayma ve şaşılık gibi sorunların tespiti için minimum yılda 1 kez göz doktorunagidilmelidir.

• Göz Sağlığını Özel Camlar ile Korumak

Bilgisayar kullanırken göz sağlığı için dikkat edilmesi gerekenler arasında ultraviyole gözlük ve ekran filtreleri yardımıyla ekrandan göze yansıyan ışığı azaltmak vardır. İş ve okul fark etmeksizin yoğun dijital hayatlarınız için tasarlanan gözlüklerden temin edebilirsiniz. Ayrıca piyasada bulunan neredeyse her bilgisayar ekranına uyumlu olan filtrelerden yararlanabilirsiniz.

• Ekran Mesafesine Dikkat Etmek

Bilgisayar başında geçirilen uzun zamanın sebep olduğu belirtilerin ortaya çıkmasındaki diğer neden ise uygun duruş ve oturuşun sağlanamamasıdır. Dolayısıyla ekran mesafesini ayarlamak göz sağlığı için yapılması gerekenler arasında yer alır. Bilgisayar ekranınızın üst kenarı göz hizanızda; gözlerinizin ekrana olan mesafesi ise 50-60 cm aralığında olmalıdır. Ayrıca ekranın açısı ve etraf ışığına göre konumlandığı nokta da mühimdir. Örneğin pencereden gelen ışığın direkt olarak ekrana düşmesi yansımaya neden olacağı için gözü yorar.

• İdeal Aydınlatma ve Işık Düzenini Bulmak

Ofis ya da çalışma ortamının aydınlatmasının doğru yapılması önemlidir. Ortamdaki ana aydınlatma bilgisayar ekranının ışık düzeyinden daha parlak olmamalıdır. Ekrana dışarıdan gelebilecek yansıma ışıklar önlenmelidir. Doğru ayarlanmış ekran aydınlatması yardımıyla zararlı etkileri minimuma indirebilirsiniz. Bilgisayar ekranının karşısında duran lambalar, ışıkları direkt olarak ekrana yansımayacak şekilde konumlandırılmalıdır. Zira bu sebeple meydana gelen fazla parlaklık ve yansıma gözleri rahatsız etmektedir.

• Çok Parlak Ekranla Çalışmamak

Telefon, tablet veya bilgisayar fark etmeksizin parlak ekran ışığı gözlerini en çok yoran şeydir. Bu sebeple göz sağlığınız için bilgisayarınızın ekran ayarlarına önem göstermelisiniz. Ekran parlaklığını manuel ayarlayabileceğiniz gibi ekranınızdaparlama önleyiciler kullanmayı tercih edebilirsiniz. Ancak gözlerinizin rahat etmesi için parlaklık ayarını değiştireceğinizde bunu kademeli olarak yapmanız daha sağlıklıdır.

• Göz Kırpmayı Unutmamak

Normal şartlarda gözümüzü dakikada yaklaşık 25 kez kırparız. Aslında bu kırpma hareketi esnasında üst göz kapağımız dinlenmektedir. Gözyaşı sayesinde göz yuvarları beslenerek temizlenir. Göz yüzeyi kayganlaştığından net görüntü sağlaması kolaylaşır. Fakat bilgisayarda çalışırken göz kırpma sayısı dakikada 10’un altına kadar düşer. Göz yeteri kadar kırpılmadığında gözyaşı buharlaştığı için göz yüzeyi kurumaktadır. Böylece gözde kızarıklık, batma ve yanma gibi belirtiler oluşur. Dolayısıyla bilgisayar kullanırken bilinçli şekilde göz kırpmak şikayetlerinizin azalmasını sağlayacaktır.

Öte yandan daha iyi görebilmek veya konsantre olmak adına gözleri fazladan açarak ekrana bakmak muhtemeldir. Bu da göz hastalıklarının artmasındaki diğer faktördür. Yine bilinçli şekilde, bilgisayar kullanırken gözlerinizi kısmanız faydalı olabilir. Oluşan kuruluk sizi çok rahatsız ettiğinde eczanelerden temin edebileceğiniz suni göz damlaları ile nem desteği sağlayabilirsiniz.

• Yansıma Azaltıcı Ekran Kullanmak

Çalışma ortamınızda gözlerinizi korumak içinyansıma azaltıcı ekranlar tercih edebilirsiniz. Bilgisayarınızın ekranına yapıştırabileceğiniz mat koruyucular, yansımaları yok eder ve size daha iyi görüş sağlar. Yansıma azaltıcı ekranlar sayesinde gözlerinize daha az ışık gelir ve görme netliğinizle ilgili herhangi bir sorun yaşamazsınız. Uzun süreli bilgisayar kullanımında göz yorgunluğunu azaltmak için yansıma azaltıcı ekranlar etkili yöntemler arasındadır.

• 20-20-20 Kuralına Uymak

20-20-20 kuralı olarak bilinen uygulama, daima ekran başında çalışan insanların gözlerini dinlendirmesi üzerine özel olarak geliştirilen yöntemdir. Bu yöntem esas olarak her 20 dakikada 1 kez olmak suretiyle 20 saniye süresince 20 metre uzağa bakmayı gerektirir. 20-20-20 kuralı göz kaslarının gelişmesi anlamında son derece yararlıdır. Gözlerinizin ekrana kilitlenmemesini ve düzenli olarak dinlenmesini sağlar. Böylelikle göz sağlığınızın bozulması engellenir.

• Kısa Molalarla Gözleri Dinlendirmek

Göz yorgunluğu hem şiddetli ağrılara neden olur hem de oldukça rahatsız edicidir. Uzun süre kesintisiz şekilde bilgisayar ya da tablet ekranına bakmak gözleri yorar ve yanmaya neden olur. Haliyle bu durum çalışma verimini de olumsuz etkiler. Bu sebeple, 20-20-20 kuralığından bağımsız olarak gün içinde ufak molalar vererek göz sağlığınızı koruyabilirsiniz. Minimumsaatte 1 defa 5-10 dakika ekrandan uzak durmak göz sağlığınızı koruyacaktır. Ancak bu molalarda tüm ekranlardan uzak durmak önemlidir. Yani telefonunuza bile bakmamanız gerekir.

• Bilgisayar Başında Egzersizler Yapmak

Bilgisayar başında yapabileceğiniz egzersizlerden ilki şu şekildedir: Başınızı yavaş hareketlerle iki yana çevirin. Gözlerinizi yavaşça ve mümkün olduğunca açıp kapatın. Yukarı ve aşağı bakın. Öncelikle sol üst, sonra sağ üst köşeye; daha sonra sağ üst ve sol alt köşeye bakın. Yukarı-sola-aşağı-sağa-tekrar yukarı olmak üzere gözlerinizle daireler çizin. Sağ kolunuzu karşıya uzatın. Ardından baş parmağınıza yoğunlaşarak bakın. Daha sonra elinizi yavaş yavaş burnunuza doğru yaklaştırın. Elinizi iki gözünüzün ortasına değin getirdikten sonra yavaşça uzaklaştırın.

Diğer egzersiz ise şu şekildedir: Dirseklerinizi masaya koyarak gözlerinizi avuç içinizle kapayın. Bu pozisyonda birkaç dakika durun. Karşıya doğru bakın. Bu esnada başınızı hiç oynatmadan yavaşça iki yana bakmaya başlayın. 3 kere tekrar edin. Aynı hareketi aşağı-yukarı olarak yapın. Bu hareketler sırasında gözlerinizi kısmayın ve kaşlarınızı çatmayın. Gözlerinizle önce saat yönünde ardından ters yönde daireler çizin. Her iki yönde 5 kez tekrar edin. Gözlerinizi 20-30 cm mesafedeki nesneye yoğunlaştırın. Bu nesneyi tüm detaylarıyla görmeye çalışın. Son olarak gözlerinizi kapatarak dairesel hareketlerle göz kapaklarınıza masaj yapın. Ancak masaj esnasında fazla bastırmama dikkat edin.