Pul Koleksiyonu Nasıl Yapılır, Gerekli Malzemeler Neler?

Tugba yazdı. 25 Eylül 2022 481 okunma

Pul koleksiyonu yapmak, en eski hobilerden biridir. Koleksiyonu yapılacak bir şeyler arıyorsanız pul tercih edebilirsiniz. Pul, posta ücretinin alındığını temsilen zarfların üzerine yapıştırılır. Telefon, internet yokken mektupla haberleşen nesil için pul koleksiyonu yapmak daha kolay olsa da şimdi her yerden bedavaya pul bulmanız mümkün değildir. Elindeki koleksiyonu satmak isteyen bir koleksiyonere ya da sahte parçalar satanlara denk gelebilirsiniz. Ama orijinal, dönemsel ya da belli bir ülkeye ait pullara ulaşmak bir nebze zor olabilir. Gerçek bir koleksiyoner olmak için rastgele değil bilinçli olarak uygun pulları seçmeniz gerekir.

Pul koleksiyonu yapmak için bazı araçlara da ihtiyaç vardır. Bu araçlar; pulları kullanırken, incelerken zarar görmelerini engeller. Aynı zamanda uygun bir saklama alanı olarak deftere ya da föye de ihtiyaç vardır.

Pul Koleksiyonu Nedir?

Pul koleksiyonu, genellikle pul biriktirme uğraşı olarak bilinir. Ancak sadece pul değil, zarflar da bu koleksiyon kapsamında biriktirilebilir. Zaman zaman pul koleksiyonculuğu ile karıştırılan bir bilim dalı bile vardır. Filateli yani pulları inceleyen bilim dalı koleksiyonculuğu da kapsamına alır.

Pul biriktirmek, tarihi çok eskilere dayanan bir uğraştır. İlk defa 1800'lü yıllarda ortaya çıkan bu uğraş, ilk önce çocuklar  tarafından keşfedilse de zamanla yetişkinler de kendini bu işin içerisinde bulmuştur. 1920'lerden sonra daha da popüler hale gelen koleksiyonerliğe karşın gerçekten değerli nitelikte sayılabilecek pullar bulmak da zorlaşmaya başlar. Pulların değerleneceği yönündeki görüş Amerika'da, 1940'lı 50'li yıllarda çok sayıda stok yapılmasına yol açar. Bu da söz konusu dönemdeki pulların değerinin düşmesine neden olur. Önceki dönemler nadir bulunduğu için daha değerlidir.

Pul Koleksiyonu Ne İşe Yarar?

Pul koleksiyonu yapmanın amacı sadece keyifli bir uğraş edinmek ya da ticari kazanç sağlamak olabilir. Kazanç elde etme amacı taşıyanların kısa sürede bu hedefe ulaşması mümkün olmayabilir. Ciddi ve sistematik bir biçimde hazırlanmamış bir koleksiyondan gelir elde etmek zordur. Ancak bu işi yıllardan beri yapanlar arasında müzayedelerden ciddi gelir elde edenler de vardır.

Pul Çeşitleri Nelerdir?

Pul çeşitleri basılış amaçlarına göre farklılık gösterir. Bunlardan ilki sürekli pullardır. Sürekli pulların basım miktarı oldukça fazladır. Bunun yanı sıra iki renkli olarak üretilirler. Diğer pul çeşitleri ise şu şekilde sıralanabilir:

  • Bir kişiyi ya da olayı anmak amacıyla çıkarılan anma pulları
  • Posta ücretinin ödenmesi maksadıyla kullanılan resmi kurumlara ait pullar
  • Uçak postası için kullanılan uçak postası pulları
  • Cezalı posta ücreti için kullanılan takse pulu
  • İkinci Dünya Savaşı boyunca alınan ek posta vergileri için kullanılan Milli Müdafaa pulları
  • Otomatik olarak basılan otomat pulları
  • Kişiye özel basılan kişisel pul
  • Yardım derneklerine destek amacıyla basılan yardım dernekleri pulları

Pul Koleksiyonu Yaparken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Pul koleksiyonu yaparken dikkat edilmesi gerekenlerin başında belirli bir sisteme göre hareket etmek gelir. Bazı pullar az miktarda basıldığı için çok daha değerlidir: Bazıları ise sık sık basılır. Koleksiyonunuzu yaparken kendinize belli bir ilgi alanı belirlemelisiniz. Örneğin; çiçekli pullar ya da devlet adamlarının yer aldığı pullar gibi kendinize bir hedef belirleyebilirsiniz.

Yeni yeni koleksiyon yapmaya başlayacak olanlar için erişilmesi en kolay olan seçenek Türkiye'deki bütün pulları toplamak olabilir. Böylece genel bir koleksiyona sahip olursunuz. Kendinize başka bir ülke de belirleyebilirsiniz. Biriktirmek istediğiniz pulları zarfların üzerinden çıkarırken dikkatli olmanızda fayda vardır. Pulu zarftan ayırmak için su buharı kullanabilirsiniz. Pul üstte kalacak şekilde zarfı kaynayan suyun buharına tutabilirsiniz. Bu sayede yapışkan giderek azalır ve pul zarftan ayrılır. Pulu cımbız yardımıyla çekmelisiniz. Ardından kuru kağıtların arasına koyarak yıpranmasını engellemelisiniz.

Pul Nereden Alınır?

Pul almak için tercih edebileceğiniz yerlerin başında filateli.gov.tr adresi gelir. Bu adres en güvenilir satıcıların başında gelir ve PTT tarafından yönetilir. Adreste farklı çeşitlerde pullar, zarflar, tebrik kartları ve koleksiyon malzemeleri yer alır. PTT dışında farklı satıcılardan da bahsetmek mümkündür. Pul koleksiyonu yapmak için güvenebileceğiniz bir diğer adres pulkay.com.tr'dir.

Önemli Pul Serileri Hangileridir?

Önemli pul serileri, dünyanın her yerinde bulunabilir. Her ülkenin değerli olarak nitelendirdiği pul koleksiyonu serileri farklıdır. Türkiye için bir sıralama yapmak gerekirse en önemli serileri aşağıdaki biçimde belirtmek mümkündür:

  • Cumhuriyete geçiş döneminde çıkarılan Adana anma ve Cenova baskı pulları
  • Cumhuriyet dönemine ait ay yıldız posta pulları
  • Lozan Barış Antlaşması anma pulları
  • 12. Kadın Hakları Cemiyeti Kongresi pulları
  • 1939 yılında yayınlanan Atatürk'ü anma pulları

Türkiye'de çıkarılan pulların yanı sıra Kıbrıs Türk Cumhuriyeti pullarından da bahsedilebilir. Cemaat Meclisi sosyal yardım ve Türkiye Cumhuriyeti 50. yıl anma pulları satın alabileceğiniz özel seriler arasındadır. Değer açısından bakıldığında ise uzmanların görüşüne göre Duloz Takse ilk sırada yer alır. Bu pulun basım tarihi 1867 yılıdır. Sadece 9 adedi kalan bu pul için biçilen fiyat ise 80 bin TL'dir. Bunun yanı sıra belli koleksiyonerlere ait özel seçenekler de oldukça değerli olarak kabul edilir:

  • Orhan Brant-Türk Pulları Etüdü
  • Tevfik Kuyaş-Tuğralı pullar
  • Cemil Filmer-Avrupa Uçak Koleksiyonu
  • Timofey Matuhin, Levant Postaları

Ünlü Pul Koleksiyonerleri Kimlerdir?

Ünlü pul koleksiyonerleri arasında bildik simalar da vardır. Franklin Roosevelt, Rothschildler, Kraliçe Elizabeth gibi dünyaca ünlü isimler de pul koleksiyonu yapmaktadır. Bunun yanı sıra Faruk Kayral, Mahmut Emirmahmutoğlu, Arman Arıkan ve Şerif Antepli gibi ünlü Türk koleksiyonerler de vardır. 

Pul Koleksiyonu Yapmak İçin Hangi Malzemeler Gerekir?

Pul koleksiyonu yapmak için ihtiyacınız olan bazı malzemeler vardır. Bu malzemeler sayesinde pullarınızı daha güvenli şekilde saklayabilirsiniz. Kullanmanız geren malzemelerden şu şekilde bahsetmek mümkündür:

  • Pul koyma föyü ya da defteri
  • Pulları deftere tutturmak için kullanılan bir kağıt olan şarniyer
  • Büyüteç
  • Maşa

Pullar son derece ince ve hassas yapıda olduğu için doğrudan elinizle onlara dokunmamanızda fayda vardır. Aksi takdirde yıpranmalar meydana gelebilir. 

Pul Koleksiyonu Değeri Nasıl Anlaşılır?

Pul koleksiyonu değerini anlamak için profesyonellere başvurmak gerekir. Değer tespiti için bu konuda uzman olan kişilere danışabilirsiniz. Ancak bu noktada belirli bir bütçe ayırmanızda fayda vardır. Özellikle annenizden, babanızdan ya da daha eskilerden kalma pullarınız varsa bunları korumayı tercih edebilirsiniz. Böylece sizin de çocuklarınıza bırakabilceğiniz güzel bir eser ortaya çıkar.

Pul Koleksiyonculuğu Gelecek Yıllarda da Sürdürülebilir mi?

Pul koleksiyonculuğunun gelecek yıllarda da sürdürülmesi önünde herhangi bir engel yoktur. Gelişen teknolojinin pul kullanımını azaltması, değerli koleksiyonların satılması yönünde herhangi bir engel teşkil etmez. Müzayedelerde değerli koleksiyonlar için verilen fiyatlar gelecekte de değerli parçaların yüksek fiyatlara satılabileceğini gösterir. Antika olarak kabul edilebilecek pulların üzerindeki çizimler, renkler sizi gün geçtikçe daha fazla etkileyebilir. Pul koleksiyonu yapmaya hiç ara vermeden devam edebilirsiniz. Belki yıllar sonra gelen çok cazip bir teklifle koleksiyonunuzda yer alan parçalardan ciddi kazanç elde edebilirsiniz. Kim bilir?