Ev ve iş kazaları içinde belki en fazla dikkat edilmesi gereken durumlardan biri de yangınlardır. Evde küçük bir çocuğunuz varsa ya da bir evcil hayvanınız, olası bir dikkatsizliğin beraberinde yaşanacak türlü felakete karşı tedbir almak için sizlere daha çok görev düşüyor. Aslına bakarsanız, eski bazı yapılarda yapılmış elektrik tesisatında yenilenmemiş kablolar ve bir kaçak durumunda meydana gelebilecek bir yangının önlemi ilk olarak bulunduğumuz yeri iyi tanımaktan geçiyor kuşkusuz. Yangının kişiyi ölüme sürükleyen en önemli nedeni dumandan boğulmalar şeklindedir. Bu yüzden bir yangına rastgele müdahale etmek ve bu konuda ilk yardım bilgisi olmayan kişilerden destek istemek oldukça risklidir. Hem kendinizi hem bir yakınınızı tehlikeye atmak gibi riski yaşamak istemeyeceğinize eminiz. Bugünkü yazımızda ise ev ve iş yerlerinde yaşanabilecek olası, yangın tehlikesine karşı yangını söndürmek için kullanılacak yöntemler sıralanacak. Bilgi, tecrübenin bir dostu olarak mutlaka işe yarayan bir unsur olarak hayatımızda hep var olacak. Böyle olası bir felaketle asla karşılaşmamanızı diliyor ve olası yangın riskinde kullanabileceğiniz yöntemleri de sizinle paylaşmak istiyoruz.

1. Soğutma Yoluyla Söndürme

Kıvılcımların yayılarak büyüdüğü durumlarda panik de kişiyi bazen akla gelmeyecek durumlara sürüklemektedir. Fakat en bilinen yangın söndürme araçlarından su, tazyik etkisiyle ateşi boğma unsuru taşımasından ötürü, kontrol alma amacıyla ilk kullanılan madde. Püskürtme lensleri ile patlama etkisi gösterebilecek yanıcı bir kimyasal kontrol altında tutulabilmektedir. Ancak soğutmanın su ile gerçekleştirilmesinde akaryakıt yangınları istisna sayılır. Yanıcı likit taşıyan araçlarda oluşabilecek yangın riskinin büyüme potansiyeline karşı, su ile söndürme tavsiye edilmemektedir.

2. Yanıcı Maddeyi Parçalara Dağıtmak

Yanmakta olan maddenin fiziki boyutu da daha büyük olacağı için sıçrayacağı alana etkisi o yönde büyük olacaktır. Yanan iri hacme sahip maddeyi parçalara ayırıp, başka yönlere dağıtmak ise, bulunduğu çapı doğrultusunda etkisini azaltmaya başlayacaktır. Büyük ısıdan küçük ısıya dönüşmüş maddeler kısa sürede etkisini yitirmeye başlayacaktır.

3. Üstünü Örtmek

Yangınla mücadele ciddi bir iştir. Dolayısıyla burada önerilen tedbirler zorda kalınan durumlar ve bir itfaiye ekibinin olaya müdahalesine kadar yapılması gerekli önerilenleri kapsamaktadır. Soğukkanlı olmanın birçok afet durumuna karşı ilk tedbir olduğu durumlar göz önüne alındığında bir can simidi vazifesi göreceği de kuşkusuz bilinen bir gerçek. Üstünü örtmek anlamında tedbir olarak bahsedeceğimiz bir diğer yöntem ise, yanmakta olan maddenin üstünü iletken özelliği olmayan unsurlarla kapamaktır. Yani, toprak,kum,halı, kilim gibi sert ve söndürme özelliğine sahip unsurlar, tabii bunlara elinizde bulundurma imkanı varsa, köpük ve azot gibi kimyasal unsurları da ekleyebiliriz. Yanıcı maddeyi bu unsurlarla örttüğünüzde oksijenle teması kesilen madde de bir süre sonra sönmeye başlayacaktır.

4. Boğma İşlemi

Kapalı ortamlarda oluşabilecek bir yangın için yapılması düşünülen bir yöntemdir. Havadaki oksijen miktarı yüzde 16 ve altına düştüğünde yangın kontrol altına alınmış olur. Bu da havada oksijen miktarının zaten yüzde 21 gibi bir orana sahip oluşundan ötürüdür. Bunun için yayılma özelliği gösteren kütlesi geniş maddelerin öncelikli olarak üzerinin boğulması ve kapatılması önem taşımaktadır.

5. Yangına Sebep Olan Unsuru Ortadan Kaldırmak

Yangının çıkmasına neden olan unsur aynı zamanda yayılmasına da etki eden bir destekleyici görev yapar. Bu yüzden olası bir yangının çıkış noktası veya maddesini tespit edip onu bertaraf etmek, ateşin yayıldığı ortamdan uzaklaştırmak, alevlerin büyümesine imkan vermeyecektir.

6. Tepki ile Sönme

Evinizde veya iş yerinizde, özellikle mutfakta yer alabilecek zehirli gaz sızıntılara da neden olabilecek, ısı ve alevleri yükseltecek reaksiyonları durdurmak da önlem almaya yardımcı durumlardan bir tanesidir. Isı artışına neden olacak maddeyi tespit edip üzerine uygulanacak, kimyasal sönümleme özelliği olan bazı maddeler (kil, kum ve zeolit gibi...) ile alevin sönme işlemi hızlanacaktır.

7. Yangın Battaniyesi

Bahsedeceğimiz yangın battaniyesi, yangın sırasında alevlerin üstünü örtmek amacıyla kullanılan başka bir nesnedir. Fakat alev almış bir maddenin üstünü rastgele bir battaniye ile örtmek değil burada kastettiğimiz. Yangın risklerine karşın üretilmiş olan sağlam, dayanıklı özelliğe sahip battaniyeler, havayı kesme özelliği ile yanıcı maddenin kısa sürede sönüp yok olmasına olanak sağlayacaktır.

8. Köpük Kullanımı

Yangın esnasında sıvı bir madde olan köpüğün kullanımı da yangının kontrol altına alınmasında önemli bir ilk yardım aracıdır. Özellikle, araçlarda ve apartman dairelerinde güvenlik amaçlı da tutulan köpük, ani tehlikelere karşı, bünyesinde yer alan soğutma görevi yapan sıvı, girdiği bölümlere dağılarak ısıyı, buhar özelliğine dönüştürerek alevi kontrol altına alır. Ateşin havayla temasını kesme de sıklıkla başvurulan bir yol olan köpük, kullanıldığında bazı elektrikle çalışan cihazlarda hasara da yol açabildiği bilinmektedir. Tabii, can sağlığı her şeyden öncelikli.

9. Kimyasal Toz İle Müdahale

Elektrik kaynaklı bir yangın veya tutuşma özelliği olan sıvı veya gazdan kaynaklı çıkan yangınlar için acil durumda önlem olarak kimyasal toz ile müdahale yapılması mümkündür. Tabii bu tozların tamamen alevi söndürdüğü ve yayılmasını engellediğini söylemek için erken. Çünkü her ne kadar yanıcı maddenin üzerini kaplayarak havayla ilişiğini kesse de cismin tekrar parlamasının kontrolü yapılmalıdır. Daha çok açık havalarda olası bir yangın için kullanımı tercih edilen toz kimyasallar, solunduğu takdirde zehirlenme gibi ciddi vakalara neden olabilmektedir. Temizliği güç olan bu gibi kimyasallar, bilgisayar, telefon gibi cihazlar üzerinde hasar bırakabilecek kadar etkilidir.