Alman İmparatorluğu Tarihi, Yapısı ve Politikası
Minik Tospik yazdı. 1 Temmuz 2021 621 okunma
Germenlerin ana vatanının M.Ö. 2000 yılında Baltık Denizi’nin batısında çeşitli boyların karışması ve kendi yeni kültürlerini oluşturmaya başlamasıyla şekillendiği düşünülmektedir.
Almanların tarihine yönelik araştırmalarda Roma İmparatorluğu ve Germen kavimleri arasındaki karşılıklı etkinin Orta Avrupa tarihinin başlangıcını oluşturduğu vurgulanmıştır. Zaman içerisinde niteliksel farklılıklar gösteren bu etkiler Roma dünyası için de Germen dünyası için de belirleyici unsurlar olmuştur. Bu bağlamda Germenler, isimlerini ve halk olarak tanınmalarını Romalılara borçludurlar. Germen kavramı Roma’ya aittir.
Germenler Romalılara karşı verdikleri savaşlarla, tarih öncesi göçebe kavimlerden sağlam ve düzenli örgütlenmelere geçiş yapmıştır. Romalılar Germenlere düzenledikleri saldırılarla onların millet haline gelmesine vesile olmuşlardır. Bu sayede Germenler 9. yüzyıldan itibaren Avrupa’nın şekillenmesinde en önemli güç olmuşlardır.
1. Almanların Kurdukları Devletler
Kuzey Almanya Konfederasyonu: Main Nehri kuzeyindeki Alman devletlerinin, Prusya önderliğinde 1867'de kurdukları birlikti. 1871’de Alman İmparatorluğu'na katılan konfederasyonun anayasası imparatorluk anayasasına model oluşturdu.
Bavyera Krallığı: 1806-1918 yılları arasında var olan Alman devleti. 4. Maximilian Joseph, ilk Bavyera kralı oldu. Bavyera sınırlarının çoğunluğu 1814 Paris Antlaşması'yla belirlendi. Alman İmparatorluğu kurulduktan sonra imparatorluk içinde Prusya’nın ardından ikinci en büyük devlet oldu.
Württemberg Krallığı: 1806-1918 yıllarıarasında, var olan devletti. 1495 yılında kurulan Württemberg Dükalığı'nın devamı idi.
Baden Büyük Dükalığı: 1806-1918 yılları arasında güneybatı Almanya'da Ren nehrinin doğu yakasında varlığını sürdüren tarihî devlet.
Hessen ve Ren Büyük Dükalığı: 1806'da Hessen-Darmstadt Prensliği'nin büyük dükalığa yükselmesinden itibaren Alman Konfederasyonu üyesi olan devlet 1918'de tüm Alman monarşilerinin devrildiği yıla kadar ayakta kaldı.
Ayrıca Tarihte Bilinen İlk Türk Devleti Hakkında Bilgiler adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
2. Almanya Tarihi
Germen kabileleri M.Ö. 100 ile M.S. 300 Güney İskandinavya ve Kuzey Almanya bölgelerinden güney, batı ve doğu yönlerine yayıldılar. Galyalılar başta olmak üzere Baltık, İran ve Slav kabileleri ile ilişki kurdular. Arkeolojik alanda yapılan araştırmalarda Germen kabilelerinin Roma İmparatorluğu ilişkisi olmadığı ortaya kondu.
962 yılında Germen sülalesinden Ottolar; Bavyera, Franconia, Loren, Saksonya, Suabiya ve Türingiya düklerini bir araya toplayarak imparatorluklarını ilan ettiler. İmparatorluğun adı Kutsal Roma Germen İmparatorluğu idi. İmparatorluğun bu dönemde ulaştığı sınırlar, günümüzdeki adlarıyla İsviçre, Çek Cumhuriyeti, Almanya, Polonya'nın batısı, Hollanda, Avusturya, Fransa’nın doğusu, Slovenya, İtalya'nın kuzeyini kapsadı. Roma Germen İmparatorluğu 1806 yılında Napolyon Savaşları sonrasında yıkıldı.
3. Alman İmparatorluğuna Geçiş
Alman İmparatorluğu (Deutsches Reich) 18 Ocak 1871'de Prusya ve diğer dağınık Alman devletlerinin bir araya gelerek oluşturduğu birleşik Alman devletidir. İlk imparatoru olan 1. Wilhelm'in taç giymesiyle imparatorluk resmen kurulmuş oldu. Kurulan yeni imparatorluğu Hohenzollern Hanedanı yönetti, başkenti Berlin oldu. İmparatorluk, Avusturya'yı topraklarına dahil etmedi.
4. Alman İmparatorluğu Hakkında Kısa Kısa
Milli Slogan: Gott Mit Uns (Tanrı Bizimle)
Milli Marş: Heil Dir İm Siegerkranz (Zaferin Tacı Sen Çok Yaşa)
Başkent: Berlin
Para Birimi: Goldmarka (1873-1914), Papiermark (1914-1918)
Resmî Dil: Almanca
Azınlık Dilleri: Danca, Fransızca, Yidiş, Sorbça, Lehçe, Frizce, Litvanca
Yönetim Şekli:
- Federal meşruti monarşi (1871-1916)
- Askeri diktatörlük altında federal meşruti monarşi (1916-1918)
İmparatorlar:
- 1871-88, I. Wilhelm
- 1888, III. Friedrich
- 1888-1918, II. Wilhelm
Şansölyeler:
- 1871-90 (ilk), Otto von Bismarck
- 1918 (son), Maximilian von Baden
Tarihçe:
- Kuruluş, 18 Ocak 1871
- Dünya Savaşı, 28 Temmuz 1914
- Kasım Devrimi, 3 Kasım 1918
- 2. Wilhelm'in Çekilmesi, 9 Kasım 1918
- Mütareke, 11 Kasım 1918
5. İmparatorluğun Kuruluşu
18 Ocak 1871'de kurulan Alman İmparatorluğu toplulukların milliyetçi duyguları ile değil de askeri zaferleri izleyen diplomatik girişimlerle meydana geldi. Kuzey Alman Konfederasyonu'na üye devletlerin liderleriyle Bavyera, Baden, Hessen ve Württemberg'in hükümdarları arasında anlaşmaya varıldı. O tarihte Alman topraklarının ve nüfusunun çoğunluğunu oluşturan Prusya, imparatorluğun 1. Dünya Savaşı'nın ardından çöküşüne kadar egemen güç olarak kaldı.
İmparatorluk oluştuğunda 540.857 km²'lik alanı kaplayan Almanya'nın nüfusu 1914 yılına kadar 41 milyondan 67 milyona çıktı. Protestan, Katolik ve Yahudi mensubu vatandaşları vardı. Polonya, Danimarka ve Fransa vatandaşlarından oluşan küçük azınlık grupları hariç nüfus Germen kökenliydi. Nüfusun önemli çoğunluğu kırsalda; kalanı kasaba ve kentlerde yaşardı. Daha önceden çıkarılan zorunlu eğitim yasaları nedeniyle nüfusun tamamına yakını okur-yazardı.
6. İmparatorluğun Yapısı
İmparatorluk 25 eyalet ile 25 Alman devletinin ortak mülkü kabul edilen, Alsas-Loren (Reichsland Elsaß-Lothringen) den oluşmuştu. Sedan Savaşı'ndan önce Fransa'nın toprağı olan Alsas-Loren bölgesi, Frankfurt Barış Antlaşması'yla Alman İmparatorluğu'nun eyaleti oldu. Küçük bölümü ise Fransa'ya bırakıldı.
7. Yayılım ve Dış Politika
1884'ten sonra Avrupa dışında sömürgeler kurmaya başladı. Hızla büyüyen ekonomisiyle, dönemin en büyük ekonomilerinden biri oldu. Ordusu ve donanmasıyla Büyük Britanya'ya kafa tutabilecek güce ulaştı.
Şansölye (hükümet başkanı) Otto von Bismarck, ülkenin dış politikasını; Almanya'nın güvenli pozisyonda durması, güçlü ülkelerle dostluk kurması, Fransa ile dış politikada yakın ilişkiler kurması ve Fransa ile savaştan kaçınması üzerine şekillendirmişti. İmparator 2. Wilhelm zamanında sömürge hususunda diğer Avrupa ülkeleriyle uzlaşılamadı. Bu dönemde Fransa Büyük Britanya ve Rus İmparatorluğu ile ittifak kurdu. Almanya ancak Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile ittifak kurabildi.
Almanya, sömürgecilik politikasına dayanarak, Afrika'nın diğer Avrupa ülkeleri tarafından paylaşılmasına dahil oldu. Berlin Konferansı ile Avrupa'nın önemli güçleri Afrika'yı paylaştılar. Afrika'yı paylaşma mücadelesi 1. Dünya Savaşı'nı tetikledi.
Ayrıca Dünya Tarihine Damga Vuran Gelmiş Geçmiş En Büyük 9 İmparatorluk adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.
8. 1. Dünya Savaşı ve Sonrasında Ne Oldu?
Alman İmparatorluğu’nun Yıkılması
Avusturya Arşidükü Ferdinand'ın 1914'te suikasta uğraması 1. Dünya Savaşı’nın patlak vermesine neden oldu. Almanya'nın içinde bulunduğu İttifak Devletleri savaşı kaybetti. 1918'de, Alman Devrimi yapıldı; 2. Wilhelm ve tüm prensler tahttaki haklarının tamamından vazgeçmek zorunda kaldı. Almanya'daki iç savaş hali Haziran 1919'da imzalanan Versailles Antlaşması ile son buldu. İmzalanan antlaşmanın Almanya'nın itibarını zedelediği ve aşağılandığı düşüncesi yaygındı. Bu durum daha sonraları Almanya'da nasyonal sosyalizmin güç kazanmasına sebep olacaktı.
Weimar Cumhuriyeti (1918–1933)
Alman Devrimi'nin başarıya ulaşmasından sonra cumhuriyet kuruldu. Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht 1918 yılında Almanya Komünist Partisi'ni kurdular. 1919 yılında kurulan Alman İşçi Partisi daha sonra adını Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi' olarak değiştirdi.
Weimar Cumhuriyeti ismini 1919 yılında toplandığı Weimar kentinden aldı. Devlet o dönemde kendini hala Alman İmparatorluğu olarak adlandırıyordu.
Almanya’da liberal demokrasiyi yerleştirmek için yapılan bu ilk cumhuriyet girişimi, sivil anlaşmazlıkların yoğun olduğu döneme rastladı. 1933’te Adolf Hitler’in kurduğu Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin iktidara gelmesiyle bu dönem sona erdi. 1933 yılı itibarı ile nasyonal sosyalist hükümetin diktatörlük unsurları içeren politik düzenlemeleri, demokratik sistemin mekanizmalarını tahrip ettiğinden, bu tarih Weimar Cumhuriyeti’nin sonu olarak kabul edildi.
Üçüncü İmparatorluk/Diktatörlük Dönemi (1933–1945)
1933'te Reichstag (Meclis Binası) ateşe verildi. Bazı temel demokratik haklar çok hızlı şekilde insanların elinden alındı. Hitler hükümeti yasama ile ilgili tam yetki aldı. Tasarıyı sadece Almanya Sosyal Demokrat Partisi reddetti; komünist milletvekillerinin çoğu öldürüldüğü ya da hapse atıldığı için tepki vermeleri mümkün olmadı. Tüm bu değişiklikler tek parti iktidarını doğurdu.