Dünyanın En Büyük 13 Kasırgası

Cahil Uzman yazdı. 12 Kasım 2021 452 okunma

Bildirimlere izin ver

Türkiye’nin doğal afet tarihinde, büyük ya da küçük kasırga olayları yok. Ancak dünya üzerinde yaşanan öyle kasırgalar var ki gerçekten tüyler ürpertici sonuçlar doğurmuş…

Bugünkü yazımızda, dünya üzerinde yaşanmış yüzlerce kasırga içinde en çok can almış, en büyük 13 kasırgasını anlatmak istiyoruz size.

13. Katrina Kasırgası, 1836 ölüm (en az)

ABD tarihinde görülen en yıkıcı ve ölümcül kasırgalardan biridir. 23 Ağustos 2005 günü Bahamalar üzerinde oluşmaya başlayan kasırga yer değiştirerek günlerce devam etmiştir. Meksika Körfezi kıyısı boyunca büyük hasarlara sebep olmuş; en fazla can kaybı ve maddi zarar, New Orleans bölgesinde meydana gelmiştir. Louisiana'yı sel basmış, Mississippi’nin karşı kıyısında ve Alabama'da şiddeti saatte 160 km/saate ulaşmıştır.

Amerika tarihindeki en yok edici ve hasarı en yüksek doğal felaketlerinden olmuştur. Toplam zararın yaklaşık 82 milyar dolar olduğu tahmin edilmektedir. Hasar gören alanın 233 bin km² olduğu belirlenmiştir. 2006 yılında, kasırgada dorudan veya ilişkili olarak hayatını kaybeden insanların sayısının 1836 olduğu tespit edilmiştir ancak kaybolan 705 kişinin de öldüğü tahmin edilmektedir.

12. Jeanne Kasırgası, 3037 ölüm

Jeanne Kasırgası, Eylül 2004'te Karayipler ve Amerika Birleşik Devletleri'nin doğusunu vuran kasırgadır.  1998'de meydana gelen Mitch kasırgasından sonra o tarihe kadar, Atlantik’te oluşan en büyük ve en ölümcül kasırga olmuştur. 

Kasırga, Haiti'de en az 3.006 kişinin ölümüne neden olmuştur.  Porto Riko'da 8, Dominik Cumhuriyeti'nde 18 ve Amerika Birleşik Devletleri'nin geri kalanında 5 kişinin hayatını kaybetmiş ve toplam can kaybı sayısı en az 3.037'ye yükselmiştir. Kayda geçebilen en ölümcül Atlantik kasırgalarından biri olmuştur. Amerika Birleşik Devletleri'nde 7,5 milyar dolar, Dominik’te 270 milyon dolar, Porto Riko'da 169,5 milyon dolar maddi hasar tespit edilmiştir.

11. Sidr Kasırgası, 4 bin 140 ölüm

Bangladeş'teki en kötü doğal afetlerden biriyle sonuçlanan kasırgadır. Bengal Körfezi üzerinde başlayan kasırganın hızı saatte 260 km/saat olarak ölçülmüştür. 15 Kasım 2007’de Bangladeş’e ulaşan kasırga nedeniyle tahliyeler yapılmış olsa da 4 binin üzerinde ölüm gerçekleşmiştir. Meydana gelen maddi hasarın 2,31 milyar dolar olduğu anlaşılmıştır.

10. Dominik Cumhuriyeti (San Zenon) Kasırgası, 8 bin civarı ölüm

San Zenon Kasırgası olarak da bilinen kasırga, kayıtlara geçen en ölümcül Atlantik kasırgaları arasında yer almıştır. 1930 yılında Atlantik kasırga mevsiminde, 29 Ağustos tarihinde Küçük Antiller'in doğusunda küçük ama yoğun şekilde başlayan kasırga Dominik Cumhuriyeti'ne ulaştığında 8 bin kadar insanın ölümüne sebep olmuştur.

9. Fifi (Orlene) Kasırgası, 8 bin - 10 bin arası ölüm

Sonradan Orlene kasırgası olarak anılan Fifi kasırgası 1974 Eylülünde Honduras üzerinde meydana gelmiş ve 8210 kişinin ölümüne yol açmıştır. 14 Eylül’de Honduras’tan başlayan kasırga Karayipler, Fifi, Belize, Doğu Pasifik derken en son 24 Eylül’de Meksika dağlarında tamamen dağılmıştır. Etkisi altın aldığı toplam dokuz ülkede 8.200’den fazla kişinin ölümüne yol açmış ve o günün koşullarında 1,8 milyar dolar hasar yaratmıştır. En çok can kaybı ve hasar Honduras’ta olmuştur. Bölgeyi sular altında bırakan büyük selden sonra 2 bin-5 bin arası insan ölmüştür. Guatemala'da başlayan şiddetli sel nedeniyle 200 kişi daha ölmüştür.

8. Galveston Kasırgası, 8 bin - 12 bin arası ölüm

1900 senesinde meydana gelen Galveston kasırgası, Büyük Galveston kasırgası olarak da anılır. 8 Eylül’de oluşan kasırganın 8 bin ila 12 bin arasında can aldığı biliniyor. Fırtına Galveston ve Texas’ta etkili olmuştur.

Kasırga zamanında Galveston’da tatilcilerin de bulunuyor olması ölüm oranını arttırmış olarak biliniyor. O tarihlerde hava tahmin teknolojileri mevcut olmamasına rağmen o zamanki Birleşik Devletler Hava Bürosu yüksek yerlere çıkılması uyarıları yapmıştır. Uyarıların tatilciler tarafından görmezden gelinmesi olayın vahametini arttırmıştır. 15 metrelik fırtına dalgası, kenti sular altında bırakarak aynı zamanda çok sayıda ev ve binanın da yıkılmasına yol açmıştır.

7. Orissa Kendra Para (Odisha) Kasırgası, 9 bin 887 ölüm

1999 yılında meydana gelen Odisha Kasırgası Hint Okyanusunda meydana gelen en büyük kasırgalardan biridir. 25 Ekim’de başlayan fırtına hızla yoğunlaşarak 28 Ekim’de kasırgaya dönüşmüş, hızı saatte 260 km/saate ulaşmıştır. 29 Ekim’de Odisha üzerinde etkili olmuş, 4 Kasım’da Bengal üzerinde dağılmıştır. Kasırgada 9 bin 887 ölüm gerçekleşmiş; 4,44 milyar dolar hasar oluşmuştur. Kasırganın en etkili olduğu yerler Tayland, Bangladeş, Myanmar ve Hindistan ama özellikle Odisha’da büyük yıkıma yol açmıştır.

6. Haiyan Kasırgası, 10 bin civarı ölüm

Kasırga, 8 Kasım 2013 tarihinde başta Filipinler olmak üzere Güneydoğu Asya'yı etkisi altına almıştır. O tarihe kadar kaydedilmiş en güçlü tropikal fırtınalardan biridir ve 10 bin civarı ölümle sonuçlanmıştır. Filipinler Cumhurbaşkanlığı afetzedelere daha hızlı yardım ulaştırabilmek için ulusal seferberlik ilan etmiştir. Kasırgadan en çok etkilenen bölgelerin Leyte ve Samar olduğu açıklanmıştır.

Rüzgâr saatte 380km’lik hızla ulaştığı Filipinler’i, neredeyse açık hava mezarlığına çevirmiştir. Kasırga 11 Kasım 2013 tarihine kadar bölgede adeta terör estiren Haiyan Kasırgasında, 10 bin civarı kişi hayatını kaybetmiştir. Ülkenin gördüğü maddi hasar ise 2,86 milyon dolara ulaşmıştır.

5. Mitch Kasırgası, 18 bin 277 ölüm

Mitch kasırgası; 1998 yılında 22 Ekim tarihinde başlamış, 9 Kasım’da tamamen dağılmıştır. 1998 yılı Atlantik Kasırga Sezonu'nun en yıkıcı ikinci kasırgasıdır. Mitch Kasırgası'nın en çok etkisi altına aldığı bölgeler Florida, Jamaika ve Yucatan Yarımadası olmuştur. 18 binin üzerinde can kaybına yol açan kasırga Karayip Denizi'nin batısında başlayıp; Güneybatıya doğru sürüklenip zayıflayarak önce Honduras’ı vurmuştur. Oradan Orta Amerika'ya doğru sürüklenmiş, Campeche Körfezi'nde yeniden güçlenerek Florida'yı güçlü şekilde vurmuştur.

4. 1780 Büyük Kasırgası, 22 bin ölüm

Dünya tarihinin ilk ve en ölümcül tropikal kasırgası olarak kabul edilmiştir. 10-16 Ekim tarihleri arasında Küçük Antiller'den başlayarak Barbados, Martinik ve Sint Eustatius'u vuran kasırgada 22 bin kişinin hayatın kaybettiği biliniyor. Kasırgadan sonra, kıyılardan çok uzak yerlerde binlerce ceset bulunmuştur. Sadece 1780 kasırgasında hayatını kaybedenlerin sayısı Atlantik’te meydana gelen diğer tüm kasırgaların 10 yıllık zaman aralığındaki toplamdan daha fazla olmuştur.

3. Nargis Kasırgası, 80 bin civarı ölüm - 56 bin civarı kayıp

Myanmar'da 2 Mayıs 2008 tarihinde meydana gelen kasırgadan sonra bölge üzerinde uydudan çekilen fotoğraflar ülkenin haritasının değiştiğini gözler önüne sermiştir. Hayatını kaybedenlerin sayısı 80 bini aşmış, ayrıca kaybolanların sayısı da 56 bine ulaşmıştır. Nargis Kasırgası, Kuzey Hindistan Okyanus’unda son yıllarda görülen en güçlü ve öldürücü kasırgadır. 1975'te yaşanan Nina Tayfunu ve 1991'de meydana gelen Bangladeş Kasırgası ile beraber sekizinci büyük kasırga olarak tarihe geçmiştir.

2. 1991 Bangladeş Kasırgası, 138 bin 866 ölüm

29 Nisan 1991 tarihinde meydana gelen kasırga, Güney Asya ülkesi Bangladeş'i vurmuştur. 138 bin 866 kişinin ölümüne ve 1,5 milyar dolar civarında da hasara yol açmıştır. Bu felaket 20. yüzyılda meydana gelen en büyük felaketlerden olmuştur. 1970 yılında aynı bölgede meydana gelen kasırgada, tahminen 300.000 ila 500.000 insan hayatını kaybettiğinde yerliler için fırtına barınakları inşa edilmiş ancak bunlardan yeterince insan faydalanamamıştır. 1991 kasırgasında oluşan 150 mil fırtına bölgede 20 metre su dalgası yaratmış, dokuz saatlik fırtınada binlerce insan boğularak hayatını kaybetmiştir.

1. 1970 Bhola Kasırgası, 500 bin ölüm

12 Kasım 1970 tarihinde Doğu Pakistan’da –günümüzde Bangladeş’tir- ve Hindistan’da Batı Bengal bölgesinde gerçekleşen büyük tropikal kasırgadır. Kasırga yarattığı dalgalarla Ganj Deltası'nın birçok adası sular altında kalmış ve bunun sonucunda yarım milyon (500 bin) insan hayatını kaybetmiştir. Pakistan'da yönetimin afet sonuçlarının giderilmesi için yeterli önlem almaması büyük eleştirilere yol açmıştır. Bu duyarsızlık, Bangladeş’in Pakistan’dan ayrılmasında etkili sebeplerden olmuştur.

Bhola Kasırgası sebep olduğu neticelerle 20. Yüzyılda meydana gelen en büyük doğal afet olarak kayıtlara geçmiştir.