Dansların Ortaya Çıkış Tarihleri ve Yerleri

Dans başlı başına bir neşe kaynağıdır. İster tek başımıza ister kalabalıkta ister gerçekten yapabilerek ister kıyısından bile geçemeden… Ama kendimizi müziğe kaptırıp dans ettiğimizde dünyayı ve dertlerini şöyle bir kenara bıraktığımız kesin. Bir çeşit spor da sayılabilecek dans, çok çok eski bir aktivitedir ve zamanla birçok değişime uğrayarak çeşitlenmiştir. Hazır Dünya Dans Günü’nü de yeni yaşamışken bakalım hangi dans, nereden, ne zaman ve nasıl çıkmış…

1. Salon Dansı (15. Yüzyıl)

Rönesans elbette ki sanat, müzik, mimari anlayış, ticaret ve daha bir sürü alanda büyük değişimlerin zamanıydı.  Salon Dansı da Rönesans dönemine ait bir aktivitedir diyebiliriz. Bu dansın tarafları genellikle toplumun üst tabakasından kişiler, krallar/kraliçeler veya dükler/düşesler gibi, olmaktaydı. Kendi arasında da çeşitlenen Salon Dansı’na hitap ettiği grup dolayısıyla Sosyete Dansı dendiği de görülmektedir.

Genel olarak dans Rönesans döneminde en popüler eğlencelerden biriydi. Salon Dansı olarak gerçekleşen bu etkinlikler resmiydi ama aynı zamanda karşı cinsten kişilerle flört etmek için de yapıldığından dönemin eğlencesiydi. Dolayısıyla toplumun asilleri için zarif bir egzersiz şekli olan dans kişilerde aranılan sosyal bir beceriydi. Filmlerden mutlaka anımsayacağımız bu etkinlikler ve Salon Dansı günümüzde de hala konseptli eğlencelerde kullanılabilmektedir.

2. Bale (15. Yüzyıl)

Bale de Salon Dansı gibi Rönesans dönemi danslarından biridir. İtalyan Rönesans salonlarında ortaya çıkan dans, öncelikle soylulara ve kadınlara, dans ve müzikle ayrıntılı gösteriler sunulan lüks düğünlerde takdim edildi. Daha sonra dansın öğreticileri soylulara adımları öğretmeye başlayınca dans asillerin salonlarına geldi.

16, yüzyılda, Fransa Kralı II. Henry’nin karısı ve aynı zamanda sanatın büyük bir destekçisi olan İtalyan Catherine de Medici, Fransız saraylarında baleyi finanse etmeye başladı. Büyük bir özenle düzenlediği festivallerin programında sadece dans değil, müzikleri, dekorları, kostümleri ve şiirleriyle de dikkatleri çekmekteydi. Böylelikle salon balesinin büyümesini fazlasıyla teşvik etmiş oldu.

İtalya’da ortaya çıkışından yaklaşık 100 yıl sonra, 1661’de, Kral Louis XIV aracılığıyla Paris’te bir dans akademisi açıldı. Aynı zamanda ilk bale okulu olarak da tanınan bu akademi sayesinde 1681 yılında bale salonlardan sahnelere taşındı. Daha sonra Fransız operası Le Triomphe de l’Amour bale dansının bileşenlerini opera ile birleştirerek günümüzde de hala devam etmekte olan opera-bale geleneğini yarattı.

3. Modern Dans (19. Yüzyıl)

Balenin yaygınlaşmasının ardından gelen yıllar, hatta yüzyıllar, bu türün daha da çeşitlenmesiyle geçmiştir. Klasik bale, romantik bale ve bale temelinden ortaya çıkan caz dansı gibi danslar bu yüzyıllara hâkim olmuştur. 19. Yüzyılın sonlarına gelindiğinde ise Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da başka bir tür gelişmeye başlamıştır: Modern Dans.

Tiyatral dans olarak da anılan bu dans türü çok geçmeden 20.yüzyılda yaygın bir başarı elde etmiştir. Baletik ve yorumlayıcı dans geleneklerine karşı bir protesto olarak gelişen modern dans, modern dans öğretisini başarılı bir şekilde gerçekleşen Ruth St. Denis ve Ted Shawn’ın 1915’te Denishawn okulunu kurmasıyla resmen bir dans türü olarak anılmaya başlamıştır.

Ayrıca  90'lar Türkçe Pop Müziğinden En İyi 20 Düğün İlk Dans Şarkısı Önerisi adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.

4. Tap Dansı (19. Yüzyıl)

Tap Dansı, 19. yüzyılın başlarında, Afrika ve İrlanda Amerikan dans formlarının kesişme noktasında Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıktı. Köle sahipleri Afrika’nın geleneksel perküsyon enstrümanlarını kölelerin elinden aldığında, köleler de kendilerini ifade edebilmek ve kültürel kimliklerini koruyabilmek için çareyi vurmalı dansa yönelmekte buldular. Tap dansı Britanya Adaları’nın takunya dansıyla ilişkili olmakla birlikte, benzersiz bir hareket ve ritim biçimi yaratmaktadır.

5. Tango (19. Yüzyıl)

Kendi müziğini kendi yaratan dans türü, Tango. 1880’lerde Buenos Aires’in alt sınıf semtlerindeki dans salonlarında gelişen tango, aslında yine bir salon dansı ama bu sefer asillere yönelik değil. Bu alt sınıf semtlerinde gelişen türün ortaya çıkmasında hafif ruhlu bir Flamenko çeşidi olan İspanyol tangosunun hızlı, tutkulu bir Arjantin dansı olan Milonga ile birleşiminin etkisi vardır. Aynı zamanda Kübalıların Habanera’sının da etkisi olduğunu söylemek yanlış olmaz. Sosyal olarak kabul edilir hale gelmesi ise 1900’leri bulurken ünlü besteciler ilk tango müziğini 1910’da yayınlamışlardır. Tüm bunların üstüne 1915’te Avrupa’nın şık çevrelerinde bir çılgınlık haline gelmiştir.

6. Swing (1920’ler)

Swing dansının tarihçesi siyahi topluluğun başka dans türleri Çarliston ve Lindy Hop’u keşfettiği 1920’lere dayanmaktadır. Swing dansı ilhamını izleyicilerini dans ettiren bir caz müziği gelişiminden almıştır. Bu caz müziği, müziğin etkisini izleyicilere hissettirmek adına Swing Jazz olarak anılmaktaydı. Kısa süre sonra bu aktivite, dans müziğe ve müzik de dansa uyacak şekilde gelişti ve 1920’lerin ortalarında Swing dansı adının ortaya çıkmasına neden oldu.

7. Salsa (1940’lar)

Salsa dansının kökeni ve tarihçesi 1900’lerin başlarına kadar uzanan bir Latin dans stilleri geleneğinin 1940’larda belirli bir stile dönmesinden gelmektedir. Salsa, Afro-Küba geleneklerinden, Mambo, Guaguanco ve Danzon gibi dans stillerinden epeyce etkilenmiştir. Dansı benimseyen ve profesyonel olarak yapan kişiler yeni yerlere göç ettikçe ve yeni kültürlerce asimile edildikçe, salsa yeni tarzlara dönüşmüştür. Günümüzde en popüler salsa türleri arasında New York, Porto Riko ve Los Angeles kültürlerinden etkilenen üsluplar vardır.

Ayrıca En İyi 25 Türkçe Nostaljik Düğün İlk Dans Şarkısı  adlı yazımızı inceleyebilirsiniz

8. Twist (1960’lar)

Rock’n Roll müziğinden esinlenen bir dans olan twist 1959 yılından 1960’ların ilk senelerine kadar küresel bir çılgınlık haline gelmiştir. Eleştirmenlerin kışkırtıcı olmakla suçladığı dans türü bu kritikler devam ederken olağanüstü popülerliğinin tadını çıkarmaktaydı. Jerk, Watusi, Pony, Mashed Potato, Monkey ve Funky Chicken gibi birçok dansa da ilham vermiştir. Fakat Twist stilinden türeyen hiçbir dans onun kadar popüler olmayı başaramamıştır.

9. Hip Hop Dansı (1960’lar)

Hip-hop dansının tarihçesi yaklaşık olarak 1960’ların sonuna ve 1970’lerin başına kadar gitmektedir. Dans ilk dönemlerinde Afrika dansının hareketlerinden ilham almaktaydı ve dönemin toplumları için sokakta gerçekleştirilen yeni bir dans türüydü. Hip-hop modern dans, tap ve swing gibi danslardan esinlenerek hazırladığı karmaşık adımlarını müzikle birleştirerek sanat oluşturmaya çalışmaktadır.

Hip-hop dansının ortaya çıkışı çoğunlukla New York’un Doğu Yakası’nda başlamasıyla ilişkilendirilse de hemen hemen aynı zamanlar Batı Yakası’nın da kendi tarzını oluşturarak dansın gelişimine katkı sağladığını söylemek mümkün.

Doğu Yakası’nda kendini gösteren tür ise 12 yaşındayken Brooklyn’e taşınan ve kısa sürede NYC’nin en bilinen DJ’lerinden biri haline gelen Jamaikalı Kool DJ Herc’in yarattığı benzersiz ritmik kombinasyonlarla başlamıştır. DJ Herc dansçıların kırılma hareketlerini daha iyi sergileyebilmek için şarkıların dans bölümlerini uzatmıştır ve bu da dansın sevilmesi için bir fırsat yaratmıştır.

Batı Yakası’nda ise Hip-hop, Doğu Yakası tarzı temel alınarak fakat bazı donuk hareketlerini dönüştürerek ve onları robotik hale getirerek geliştirildi. Aynı zamanda Batı Yakası, modern hip-hop dansının en ikonik iki hareketi olan popping ve locking’in doğduğu yerdir.