Dünyada Kaç Tane İnsan Irkı Var?

İnsan da Dünya üzerindeki tüm canlılar gibi, ırk dediğimiz farklı türlere sahiptir. Bu farklılıklar insanlık tarihi boyunca kavgalara ve savaşlara neden olmuştur. Ancak bilimsel olarak bir ırkın bir diğer ırka üstünlüğü ya da egemenliği söz konusu değildir. Bilim insanları yeni bir yaklaşımla ‘ırk’ yerine ‘biyolojik çeşitlilik’ demeyi tercih etmektedir.

Dünyadaki insan ırklarına geçmeden önce ırk nedir, ne değildir, insanlar neden ve nasıl ırklara ayrılmıştır? Sorularına cevap arayarak başlayalım…

Irk Nedir?

Anlam karşılığı olarak “Kalıtımsal özyapıları bir olan insanların oluşturduğu doğal topluluk.” şeklinde tanımlanıyor. Kimi kaynaklara göre ise ırk, “Fiziksel ve sosyal nitelikleri bakımından farklı görülen insanların, toplum tarafından sınıflanan gruplardır.” Önceleri ortak bir dili konuşanları sonrasında ise belirli bir milliyete mensup insanları nitelemek için kullanıldığı da göze çarpmaktadır.

Irklar Nasıl Oluşur?

Irklar bilimsel olarak “Bir türün izole edilmiş ve edilmeye devam eden alt grupları”dır. Yeryüzündeki coğrafi yapılar, doğal ya da yapay unsurlar engel teşkil eder ve bu türler hiçbir şekilde bir araya gelip çiftleşemezlerse ayrı biyolojik ırklar olarak yaşaralar. Bu olay “evrimsel izolasyon” olarak ifade edilir. Irklar, en başta ayrı türler değillerdir. Ancak aralarındaki engeller nedeniyle, ayrı koşullarda hayatta kalma mücadelesi verirler. Bu durumun neticesi olarak, farklı bir tür meydana getirme yeteneğine sahip canlı toplulukları oluşur.

Bu koşullar devam ettiğinde, yani bu canlı toplulukları farklı bir ırk olarak yaşamsal süreklilik sağladıklarında çok uzun zamanlar sonra da bu şekilde yaşayan farklı bir türe evrilmiş olurlar. Eğer sözü edilen engeller (coğrafi, doğal veya yapay unsurlar) ortadan kalkar ve çiftleşerek çoğalırlarsa, ayrı ırklar olarak görülmezler ve tek tür/tek ırk olarak kabul edilirler.

Kısacası, Dünya üzerinde ırkların olmasının (örneğin; ten rengi, saç rengi, göz rengi, burun yapısı, kemik sistemi gibi fiziksel özelliklerde farklılıkların olmasının) sebebi farklı yaşam koşullarında ve farklı coğrafi bölgelerde yaşayan insanların birbirlerine ulaşamayıp çiftleşememeleridir.

Kaç İnsan Irkı Vardır?

Antropoloji (ırkları inceleyen bilim dalı) alanında çalışan araştırmacılar, Dünya üzerindeki milyarlarca insanı (7,3 milyardan fazla) belirli ırklarla sınıflandırmanın son derece güç bir iş olduğunu söylerler. Bu nedenle de kabataslak ve çok genel sınıflandırmalar yapılabilmiştir. Farklı koşullarda yaşayan insanların değişime uğraması ve kendine has özellikler ortaya çıkarmasıyla oluşan ırklar, daha çok fiziksel özelliklerinden yola çıkılarak gruplandırılmışlar.

Ayrıca Eski Türklerde Kadın İsimleri adlı yazımızı inceleyebilirsiniz

Renklerine Göre İnsan Irkları

Araştırmalardan elde edilen istatistiksel verilere göre insanlar, ten/cilt renkleri bakımından 3 gruba ayırmışlardır ki buna göre yeryüzünde yaşayan insanların üçte ikisini ‘renkli’ insanlar oluşturmaktadır:

• Sarı ırk: %43
• Beyaz ırk: %33
• Siyah ırk: %24

Yaşadıkları Coğrafyaya ve Fiziksel Özelliklerine Göre İnsan Irkları

Antropologlar, insanları yaşadıkları coğrafyadan da yola çıkarak en belirgin ve ortak özelliklerine göre sınıflandırmışlar ve yeryüzünde yaşayan temel insan ırklarını 6 ana grupta toplamışlardır:

Akdeniz Irkı

İskoçya ve İtalya da dahil olmak üzere Kuzey Afrika’dan Hindistan'a kadar olan bölgelerdeki insanlar daha çok bu gruptadır. Dış görünüş özellikleri itibarıyla orta boylu, uzun başlı, kısa yüzlü ve koyu renk gözlüdürler.

Alpin Irk

Ağırlıklı olarak Fransa, Orta Avrupa ve Rusya bölgelerinde yaşayan bu grup kısa boylu, geniş başlı ve düz saçlıdır.

Australoid Irk

Avustralya'nın yerlileri olan Aborjinler ve Avustralya çevre adalarının insanları ve Hindistan'ın güneyinde yaşayan insanlar bu gruptadır. Genellikle dalgalı saçlara, düz burunlara, koyu ten rengine ve çıkık bir çene yapısına sahiptirler.

Monogloid Irk

Eskimolar, Kızılderililer, Moğollar, Çinliler ve Japonlar bu ırkı oluştururlar. Bu ırkın baskın özellikleri arasında; siyah saçlı, çıkık elmacık kemikli, çekik gözlü olmaları sayılabilir. Ayrıca şişkin göz kapakları vardır.

Negroid (Siyahi) Irk

Bu ırkın en belirgin özelliği ten renklerinin siyah olmasıdır. Bununla beraber, kıvırcık saçları ve yassı burunları da bu gruptaki insanların temel özelliğidir.

Nordik Irk

Bu gruptaki insanlar uzun boylu, sarışın, çoğunlukla mavi gözlüdür. Tüm Dünya'ya yayılmış olsalar da ilk ortaya çıktıkları yer Kuzey Avrupa'dır.

Sitemizden insanların göremeyeceği renk tonları hakkında bilgilere de bakabilirsiniz.

Kafatası Yapısına Göre Irklar

İnsan kafasının, tepeden görünüşünün incelenmesiyle, kafatasına göre 3 gruba ayrılması söz konusu olmuştur:

• Dolikosefal (Uzun kafa): Kafatası uzunluğunun genişliğine oranı 75’ten aşağı olan grup
• Brakisefal (Kısa kafa): Kafatası uzunluğunun genişliğine oranı 80’den yukarı olan grup
• Mezosefal (Orta kafa): Diğer iki grubun ortalaması sayılacak orana sahip olan grup

İskelet Yapısına Göre Irklar

İskelet yapısına göre insan ırklarını inceleyen uzmanlar, buna göre de insanları 5 grupta toplamışlardır. Diğer tüm iskelet yapılarının bu 5 ırktaki insanların değişime uğraması ile ya da diğer ırklardan insanlarla çiftleşerek melez ırklar oluşturması ile temel gruplardan ayrıştığı öne sürülmüştür.

1. Caucasoid (Kafkas ırkı)

Kafkasya, Akdeniz, Kuzey ve Doğu Avrupa, Kuzey Afrika, Anadolu ve Hindistan topraklarını içine alan bölgede yaşayan insanlardır. Düz yüz, yüksek alın, ince dudak, öne çıkık ve dar burun başlıca özelliklerdir.

2. Mongoloid (Moğol ırkı)

Çin, Japon, Eskimo, ve Kızılderililerden oluşan bu ırk; sarı ten rengi, yuvarlak yüzler, çene kemiklerinin çıkık oluşu, kaş kemerlerinin gelişmemiş olması, basık burun ve basık yüz başlıca özellikleri olup Moğol ırkına mensup kadınlar ve erkekler dış görünüşleri açısından, diğer ırklarda olduğundan çok daha fazla benzerliklere sahiptirler.

3. Congoid (Kongo ırkı)

Afrika’da yaşayan siyahiler ile pigmeleri (kısa boylu insanlar) bünyesinde barındıran bu ırk; çok koyu deri rengi, kıvırcık saçlar, kısa kafa, çıkık çene, genişçe büyük burun, kalın dudak, az gelişmiş çene ve dar kalça kemeri gibi belirgin özelliklere sahiptir.

4. Capoid ırkı

Afrika’da yaşayan Kongo ırkı dışında kalan insanları kapsayan ırktır. Çok uzun boy, kahverengi ile siyah arası deri rengi ile kadınların kalça kısmındaki yüksek miktarda yağlanma bu ırka ait belirgin özelliklerdir.

5. Avustralya ırkı (Australoid)

Avustralya ve çevresindeki takımadalarda yaşayan insan topluluklarını barındıran ırktır. Avustralya ve çevresindeki adaların iklimleri birbirinden farklı olduğundan bu bölgede yaşayan insanlar farklı adaptasyonlardan geçmiştir. Bu nedenle Avustralya ırkının sabit özellikleri yoktur ama açık deri rengi ve geniş burun özelliği ortak noktaları arasında yer alır.

Uzmanların ders niteliğindeki bir görüşüne bu noktada dikkat çekmek gerekirse; insan gruplarını göstermiş oldukları bazı biyolojik farklılıklarına göre sınıflara ayırmak bilimin konusudur ve bilimsel bir gereksinmedir. Söz konusu farklılıklardan yola çıkarak insanları insanlıktan uzak bir biçimde sınıflandırmak büyük bir hata olur. Bilim insanları bu yüzden, ırk kavramının, sadece insanların biyolojik çeşitliliklerinin daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmak için kullanılması gerektiğini savunmaktadırlar.