Günümüzde popüler filmlere konu olan korsanlar tarih boyunca ilgi duyulan kişilikler olmuştur. Eli kancalı, gözü bantlı acımasız korsanlar, korsanlık faaliyetleri, korsan bayrakları, korsan savaşları, korsan gemileri… Merak edilen yönleri saymakla bitmez. Hem korkuyla karışık saygı duyulan hem de yoğun merak uyandıran bu azılı denizciler ve icraatları hakkında çok fazla hikâye ve efsane var haliyle.

Bu yazımızda, gemilere ve limanlara yaptıkları saldırılarla kimi devletler göre legal ya da illegal olarak ele geçirdikleri ganimetlerle çağlar boyunca denizcilik tarihine damga vuran korsanlarla ilgili ilginç bilgileri sizin için başlıklar altında derledik. Keyifli okumalar…

1. Coğrafi Keşifler Öncesinde Korsanlık Faaliyetleri Var Mıydı?

Korsanlık deniz ticareti tarihi ile eş zamanlı olarak hep vardı. Coğrafi keşiflerden önce dünyanın ticaret merkezi Akdeniz’in doğu ve güney bölgeleriydi. Bu bölge aynı zamanda korsanlık faaliyetlerinin de odak noktasıydı. Mesela Güney Akdeniz’de varlıklarını sürdüren Berberiler en önemli gelirlerini korsanlık faaliyetlerinden elde ederlerdi.

2. Korsanların Altın Çağı Hangi Dönemdir?

Özellikle Karayipler’de, korsanlığın Altın Çağı olarak nitelendirilen dönem 1600’lü yılların sonunda başlayıp; 1718'de Korsan Karasakal ve 1722'de Kara Bart'ın (Black Bart) idamlarına kadar süren dönemdir. Buna denizcilik yasalarının işleyişindeki gariplikler yol açtı. O tarihlerde savaş halindeki ülkeler donanmalarına ait gemi kaptanlarına korsanlık izni veriyordu. Bu kaptanlar da ellerindeki korsanlık fermanı ile düşman gemilere saldırıyor ve ganimeti belli oranda devlete vermek kaydıyla yağmalama yapabiliyorlardı.

3. Jül Sezar Neden Korsanlar Tarafından Kaçırıldı?

20 gümüş karşılığında korsanlar tarafından esir alınarak hapsedilen Sezar, korsanlara emrindeki adamları gibi davrandı ve bu şekilde onların saygısını kazandı. Fidye ödenip serbest bırakıldığında onlara dönüp ‘geri gelip kendilerini avlayacağını ve çarmıha gereceğini’ söyledi fakat bu sözleri ciddiye alınmadı. Ancak Jül Sezar sözünü yerine getirdi ve özel donanma kaldırarak rehin tutulduğu adaya dönüp, onu ciddiye almadıkları için adayı terk etmeye dahi kalkışmamış, kendisini kaçıran tüm korsanları öldürdü ve onları çarmıha gerdirdi.

4. Korsanların Korkunç Görünmelerinin Sebebi Neydi?

Korkunç görünme düşüncesini ortaya ilk korsan Karasakal’dı. Amacı dehşet verici imaj geliştirmekti. Böylece baskın yaptıkları gemilerdeki insanlara korkunç görüneceklerdi ve insanlar onlardan o kadar korkacaktı ki, savaşmadan teslim olacaklardı. Çünkü Karasakal yaptığı baskınlarda ve ele geçirdiği gemilerde insanları tehdit ediyordu aslında hiç kimseyi öldürmüyordu.

5. Korsanlar Neden Papağan Sahipleniyorlardı?

Korsanların iz sürdüğü rotaların en başında Karayipler geliyordu. Çünkü Karayipler İngiliz ticaret gemilerinin ana rotası idi. Korsanlar bu bölgeden sıkıcı ve kasvetli İngiltere’ye dönerken yanlarında renkli bir şeyler götürmek istiyorlardı ve bunun için de papağanları tercih ediyorlardı. Bu tropikal renkli kuşlar hem omuzlarında oturtmak hem de konuşmak için eğitilebiliyordu ve bu iş korsanlar için eğlenceliydi. Yoksa saldırı olmadığı zamanlar o sıkıcı koca gemilerde nasıl zaman geçecekti…

6. İlk Korsan Bayrağını Kim Tasarladı?

1700'lerin başlarında yaşayan ünlü İngiliz korsan John Rackham (Calico Jack) tarafından ilk korsan bayrağı tasarlanmıştır. Bu bayrak, kafatası ve iki çapraz kılıç sembolünden oluşuyordu ve kafatası ve çapraz kemik şeklinde dönüşen tasarımın ilk örneği idi.

7. Korsanların Özgün Bayrakları Var Mıydı?

Korsan bayrağında yer alan kafatası ve kemiklerin tasarımı standart hale gelmeden önce, çoğu korsan kendi ölümlerinin ve çeşitli renklerin sembollerini içeren kendilerine ait özgün korsan bayrakları kullandı. Korsan tarihçileri, 1716 ile 1726 yılları arasında denizlerde aktif olan korsanların benzer özelliklere sahip ve birbirine tabi iki ayrı grubun parçası olduğunu öne sürdüler. Bu da aralarında binlerce mil olmasına rağmen birçok korsanın kafatası ve çapraz kemik bayrağını hızlıca benimsemesini açıklıyordu.

8. Geçmişten Gelen Sürpriz

Korsanlarla ilgili ilginç bilgilerden biri yakın geçmişte bulunan gemi ile ilgilidir. 1996 yılında, Edward Teach, nam-ı diğer Blackbeard (Karasakal)'ın gemisi “Queen Anne's Revenge/Kraliçe Anne'nin İntikamı”, Kuzey Carolina sahillerinde bulundu. Geçmişten sürpriz şekilde çıkıp gelen gemiden 31 adet top ve insan eliyle yapılmış 250 bin eser kurtarıldı.

9. Gerçek Korsanlar Kanca Takar Mıydı?

Korsan ya da değil denizci olmak son derece tehlikeliydi ve denizcilerin çoğu önemli kazalar atlatırdı. Gemileri fırtınalara takılır, variller kayar ya da tahta kalaslar vücutlarını yaralayabilirdi. Dolayısıyla çoğu korsanın el ya da kol kancası kullanmış olma ihtimali yüksek gibi görünüyor. Zaten muhtemelen bu yüzden korkunç görünürlerdi.

10. Korsanlar Neden Göz Bandı/Yaması Kullanırlardı?

Korsanların göz yaması kullanmalarının iki temel nedeni vardı. Bunlardan biri, korsanların güverte altında görüş sağlamak için gözlerden birinin gece görüşüne göre ayarlanmasını sağlamak amacıydı. Diğer neden ise göz yamasının havalı durduğunu düşünmeleriydi.

11. Tarihteki En Başarılı Korsan Baskınını Kim Yaptı?

Korsan Henry Avery nam-ı diğer Long Ben, 1695 senesinde, Hint hazine gemisi Ganj-i-sawai’ yi ele geçirerek korsanlık tarihinin en büyük vurgununu yaptı. O tarihte yapılan yağmada ele geçen mücevher ve kıymetli metallerin günümüzdeki karşılığı; 600 bin Pound-52,4 milyon sterlin ya da 81 milyon dolar ediyor. Bu da Avery’i tarihteki en başarılı korsan baskınının lideri yapıyor.

12. Korsanlar Ganimetleri Nasıl Değerlendirirdi?

Çoğunlukla onları gömerek saklarlardı fakat bu her zaman olmazdı. Çünkü kadınlara, içkiye, gezmeye ve sevdikleri şeylere harcamak için ganimetlerini paraya çevirirlerdi. Ayrıca, korsan ganimetleri her zaman altın ve gümüşten ibaret değildi. Çoğu kez gıda, kereste, bez ya da hayvan alır ve saklarlardı. Yani günlük hayatlarında ihtiyaç duydukları pratik şeyler de önemli ganimetlerdi onlar için. Hatta doktor sandığı da önemli ganimetlerdendi. O dönemde ele geçirilen doktor sandığının günümüzdeki karşılığı yaklaşık 470 bin $ değerindedir.

13. Korsan Gemilerinin Kuralları Vardı

Her korsan gemisi ele geçirilen ganimetin nasıl pay edileceğini, kimin ne katkı sağladığını kurallarla belirlerdi. Mürettebatın beklentileri vb. detayları içeren kendi gemi kuralları vardı. En yaygın ve önem verilen kurallardan biri ‘gemide savaşma yasağı’ idi. Eğer iki korsan gemide anlaşmazlığa düşerse, bunu çözmek ya da savaşmak için karaya çıkana kadar beklemek zorundalardı.

14. Korsan Gemilerinin Kaptanları, Geminin Tek Hâkimi Miydi?

Doğruluğuna inanmak güç gibi ama korsan ekiplerde demokratik yapı söz konusuydu. Stratejik görevler sadece seçilmiş kişilere verilirdi. Sonuç olarak nereye gidecekleri, kime baskın yapacakları ve esirlere ne olacağı gibi konularda tüm mürettebatın oybirliği ile karar alınırdı. Kaptanın düşüncesi ve talebi, ancak diğer ekip üyelerininki kadar önemliydi.

15. Korsanlar Hakkında Kısa Kısa İlginç Bilgiler

• 18. yüzyılın başında 4-5 yıl aktif olan özel korsanlar çetesi vardı. Karasakal lakaplı Edward Teach Centilmen Korsan lakaplı Stede Bonnet ve kadın korsanlar Mary Read ile Anne Bonny bu çetenin en önemli unsurlarıydı. Korsanlarla ilgili tüm o görünüş özellikleri kültürü bu çeteden doğdu.
• Korsanlık tarihinin en güçlü ve başarılı korsanı olarak adından söz ettiren Ching Shih, 1.800 civarında gemiyi ele geçirdi ve döneminde 200 bin korsana liderlik yaptı.
• Korsanlıkla ilgili ilginç bilgilerden biri de Kibar Korsan Stede Bonnet hakkındadır. Rivayete göre Bonnet, karısının dırdırından kurtulmak için korsan oldu.
• New Orleans Valisi, Korsan Jean Lafitte'yi yakalayana 500 dolar vereceği ilan etti ve bu ilanı haber alan Jean ise valiyi yakalayana 5.000 dolar vereceğini açıklayan afişler astırdı.
• Eski İsveç krallarından biri tahtını kaybettikten sonra korsanlık yapmaya başladı.
• İspanyol Engizisyon mahkemelerince sınır dışı edilen Yahudiler, intikam almak için dönemin en ünlü korsanlarını yetiştirdiler.
• Korsanlar Ele Geçirdikleri gemilerdeki insanları öldürme eğiliminde değillerdi. Eğer gemi mürettebatı teslim olursa çoğunlukla, öldürmeyi tercih etmezlerdi.
• Amerika Birleşik Devletlerini bağımsız ülke olarak kabul eden ilk ülkelerden biri olan Fas, ülkeye ait ticaret gemilerinin Atlantik Okyanusu’ndan geçişini idaresindeki korsanlar ile koruma sözü verdi.
• Fransız Jeanne de Clisson, kocasının başı korsanlar tarafından kesilince, topraklarını sattı ve 3 gemi satın aldı. Ardından kocasının başını kesen korsanları buldu ve onların başlarını balta ile gövdelerinden ayırdı.
• Korsan Benjamin Hornigold, şapkaları kaybolan gemi mürettebatına yeni şapkalar temin etmek için gemi saldırısı düzenledi ve onları denize atarak şapkalarını aldı.
• 1700'lü yıllarda, Karayipler’deki korsanların çoğu Afrikalı kölelerden ibaretti. Blackbeard (Kara Sakal)'ın emrinde Afrikalı 70 köle bulunuyordu.
• Ünlü Fransız korsan Olivier Levasseur'un ölümünün ardından emrinde çalışan korsanlardan biri kalabalık gruba Levasseur’a ait şifreli hazinenin yerini gösteren kâğıt attı. Ancak 200 milyon dolar değerindeki hazinenin yerini gösteren haritanın şifreleri hala çözülemedi ve dolayısıyla hazine bulunamadı.
• Dünya üzerinde bilinen tek korsan mezarlığı Madagaskar'ın doğu kıyısındaki bulunan Ile Sainte-Marie adasında yer alıyor. William Kidd ve Thomas Tew gibi bazı acımasız korsanların mezarlarının burada olduğu iddia ediliyor. Bu da korsanlarla ilgili ilginç bilgilerden biri…