Organ Nakli İle İlgili Bilinmesi Gereken 37 Bilgi

  • Minik Tospik yazdı.
  • 25 Ağustos 2021
  • 360 okunma

Bir kişinin organ nakline ihtiyacı olduğunda, bunun nedeni organlarından birinin çok kötü çalışması ya da hiç çalışmamasıdır. Organ nakli olmak, kişinin ömrünü uzatabilir ve kronik hastalığı olanların normal yaşam sürmesine izin verebilir. Pek çok insan, polikistik böbrek hastalığı, kistik fibroz veya kalp kusuru gibi genetik durumlar nedeniyle organ nakline ihtiyaç duyar. Hepatit gibi enfeksiyonlar, organlarda fiziksel yaralanmalar ve diyabet gibi kronik durumlardan kaynaklanan hasarlar da kişilerin nakle ihtiyacı olmasına neden olabilir. Günümüzde artık organ nakli yaygın olsa da aynı zamanda çok fazla insanın organ nakline ihtiyacı olmaktadır. Ancak ne yazık ki nakil bekleyen herkesin bunu kısa süre içerisinde sağlaması mümkün olmaz. Nakil süreci, organa bağlı olarak değişir; öte yandan uygun donörün bulunması da bağlantılı temalardandır. İşte organ nakli hakkında bilinmesi gereken 37 bilgi…

Genel Olarak Organ Naklinden Ne Bekleyebilirsiniz?

Genel Olarak Organ Naklinden Ne Bekleyebilirsiniz?

1- Çoğu durumda, kişi organ nakli olmazsa ölür. Her gün ortalama 20 kişi organ beklerken ölmektedir.

2- Diğer durumlarda, organ nakli, örneğin diyaliz ihtiyacını gidererek ya da kornea nakli ile görüşü geri kazandırarak kişinin yaşam kalitesini artırır.

3- Organa ihtiyacı olan kişilerin tipik olarak çok ciddi hastalıkları olduğundan, nakil öncesinde çok rahatsız olabilirler.

4- Süreç, doktor hastayı organ nakli listesine koyduğunda başlar. Bu, doktorun kişiyi muayene etmesini, ciddi tıbbi durumu teşhis etmesini ve organ nakli için uygun aday olduğu sonucuna varmasını gerektirir.

5- Organ nakli, alıcı ve verici arasında yakın uyum gerektiren karmaşık süreçtir. Örneğin, verici ve alıcının uyumlu kan gruplarına sahip olması gerekir.

6- İlgili organa bağlı olarak, diğer faktörler de önemli olabilir. Örneğin, böbrek vericileri ve alıcıları, uyumlu antikorlara ve benzer vücut ölçülerine sahip olmalıdır.

7- Nakil bekleme listesindeki kişilerin konumu, hastalıklarının şiddeti de dahil olmak üzere pek çok faktöre bağlıdır.

8- Kişi bekleme listesinin en üstüne ulaştığında sonraki eşleşen donör uygun olduğunda nakil alacaktır.

9- Organ mevcut olduğunda, nakil bekleyen kişi, doktorundan gelen çağrıya hızlıca cevap vermelidir. Organlar vücut dışında uzun süre yaşayamayacağından, bu çağrıdan sadece birkaç saat sonra ameliyat gerçekleşebilir.

10- Nakilden sonra, organ alıcısının durumunu doktorlar takip ettiği için birkaç gün hastanede kalması gerekecektir. Hastanede kalış süreleri, ameliyatın ne kadar iyi geçtiği ve organ alıcısının genel sağlığı gibi çeşitli faktörlere bağlı olacaktır.

11- Hastalanan organ alıcıları ciddi şekilde rahatsızlanabilir. Vücutları yeni organı reddedebilir, bu nedenle ateş gibi herhangi bir enfeksiyon belirtisi olduğunda doktora görünmek son derece önemlidir.

12- Alıcılar, uzun vadeli sağlıklarını desteklemek için reddetme önleyici ilaçların yanı sıra diğer ilaç türlerini de almalıdır. Bu ilaçlar, grip gibi enfeksiyonlarla savaşma yeteneğini azaltıp bağışıklık sistemini zayıflatarak reddedilmeyi önler bu nedenle organ alıcısının enfeksiyonlardan kaçınması çok önemlidir.

Ayrıca Hayvanlardan İnsanlara Geçen En Korkunç 10 Hastalık adlı yazımızı inceleyin!

İstatistikler

organ nakli İstatistikler

13- Türkiye Organ Nakli Vakfı’nın verilerine göre, ülkemizde 30 Haziran 2021itibariyle, 24990 bekleyen hasta, 143 ölü donör, 567368 bağış kartı bulunur.

14- Ölen tek bir bağışçı, organ bağışı yaparak tam 8 kişinin hayatını kurtarabilir ve 100’den fazla kişinin hayatını iyileştirebilir.

15- Organ bağışı ile ilgili mitler, bazı insanları organlarını bağışlamaktan caydırır. Aşağıdaki ifadeler doğru değildir:

  • Doktorlar organ bağışçılarının hayatlarını kurtarmak için daha az çalışırlar.
  • Organ bağışı, dine uygun cenaze işlemlerini zorlaştırır.
  • Çoğu din organ bağışına karşıdır.

16- Organ bağışı ücretsizdir ve bir kişinin hayatını kurtarabilir ya da en azından uzatabilir. Organ bağışı sayesinde pek çok insan uzun ve sağlıklı hayatlar yaşayabilir.

17- Organ naklinin kişinin yaşam beklentisini nasıl etkileyeceği, yaşına, nakledilen organa ve nakil nedenine bağlı olarak değişir.

18- Nakledilen tüm organlar sonsuza kadar canlılık vadetmez. Canlı vericiden alınan böbrek ortalama 12-20 yıl, ölü vericiden alınan böbrek ise yaklaşık 8-12 yıl yaşar.

Donör Bulmak

Donör Bulmak

19- Organa ihtiyacı olan kişiler için bağışçı bulmak haftalar, aylar veya daha uzun sürebilir. Organ edinmenin iki yasal yolu vardır:

  1. Kişi, nakil listesine girerek bağışçının bulunmasını bekleyebilir.
  2. Kişi, kendi bağışçısını bulabilir. Bu genellikle nakil ihtiyacı olan kişinin aile üyesi ya da arkadaşıdır ancak bazı insanlar tanımadıkları kişilere bağışta bulunmak da isteyebilir. Hatta kimi insanlar sosyal medya, radyo veya reklam panolarını kullanarak bağışçıların reklamını yapar.

20- İki tür bağışçı vardır:

  1. Canlı vericiler böbrek, akciğer ya da pankreas, karaciğer ve bağırsakların bir kısmını bağışlayabilir. Bu kişilerin epey sağlıklı olması gerekir.
  2. Ölü vericiler iki böbrek, iki akciğer, kalp, pankreas, kornea ve bağırsak bağışlayabilir. Ayrıca kalp kapakçığı, tendon ya da cilt dokusu gibi vücut dokularını da bağışlayabilirler. Hatta el ve yüz bağışı da 2014 senesinde seçenek haline geldi.

21- Organ almak veya satmak yasa dışıdır. Ancak 2013 yılında yapılan araştırma, canlı bağışçılara böbrekler için para ödemenin organ nakli oranlarını artırabileceğini ve daha fazla hayat kurtarılabileceğini iddia eder.

22- İran dahil bazı ülkeler ücretli organ bağışına izin verir. Bazen sistem zengin bağışçıların organlar için çok daha fazla ödeme yapmasına da izin verir. Bu, mali açıdan zor durumda olan kişilerin organ bağışlama olasılığının daha yüksek olabileceği ve mali kazanç için sağlıklarını feda edebilecekleri endişesini artırabilir.

Organ Bağışının Faydaları

Organ Bağışının Riskleri

Organ naklinin faydaları, kişinin aldığı organa bağlıdır. Bazı avantajlar şöyle olabilir:

23- Diyaliz gibi tıbbi prosedürlerden kaçınmak

24- Daha uzun yaşamak

25- Daha sağlıklı ya da daha az acı verici yaşam sürmek

26- Kornea naklinin kişinin görüşünü geri kazandırması gibi, daha iyi yaşam kalitesi kazanmak

27- Kişinin hayatını tehlikeye atan doğuştan gelen engelleri düzeltmek

28- Hastanede daha az zaman geçirmek, daha az ameliyata ihtiyaç duymak ya da daha az ilaç almak

Organ Bağışının Riskleri

Organ Bağışının Riskleri

Neredeyse tüm organ nakli alıcıları için faydalar, risklerden çok daha ağır basmaktadır. Çünkü organa ihtiyacı olan çoğu insan, nakil olmazsa ölecek ya da çok daha kısa hayatlar yaşayacaktır. Ancak organ nakli, özellikle ihtiyacı olan kişiler fazlasıyla hasta olduğu için risk düzeyi yüksek ameliyatlardır. Bazı riskler şöyledir:

29- Ölüm dahil olmak üzere anestezi kullanımına bağlı gelişebilecek komplikasyonlar

30- İşlem sırasında kanama ya da oluşabilecek diğer komplikasyonlar

31- Enfeksiyon gibi ameliyattan sonra gerçekleşebilecek komplikasyonlar

32- Vücudun organı reddetmesi

33- Vücudun organı reddetmesine ya da nakille ilgili diğer ilaçlara bağlı olarak daha yüksek enfeksiyon oluşması ve diğer hastalıklara yakalanma riskinin artması

34- Organ yetmezliği

Ayrıca Himalaya Tuzu Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir? adlı yazımıza göz atın!

Peki Ya Sonra?

Peki Ya Sonra?

35- Alıcının nakilden sonraki durumu, aldığı organa, nakil nedenine, yaşına, genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlıdır.

36- Bazı kişilerin başka organ nakline ihtiyacı olabilir. Örneğin, çok genç yaşta böbrek nakli almış kişi aldığı organdan daha uzun süre yaşayabilir. Diğerleri ise başka organa ihtiyaç duymadan uzun ömürler yaşayabilirler.

37- Çoğu nakil alıcısı sürekli olarak tıbbi bakıma ihtiyaç duyacaktır ve reddedilme önleyici ilaçlar kullanmaya devam edecektir.

Sıkça Sorulan Sorular

Pek çok ülkede olduğu gibi böbrek, ülkemizde de en çok ihtiyaç duyulan organlar arasında birincidir.

Türkiye’de organ nakilleri dünya standartlarına uygun şekilde yapılır, hatta sonuçlar dünya standardının üzerindedir. Böbrek ve karaciğer gibi önemli ve nakli sık gerçekleştirilen organların naklinde başarı oranı %90’ın üzerindedir.

İlgili Yazılar