Türkiye’de televizyonun bitip bitmeyeceğini öngörmek mümkün müdür bilinmez. Zira radyodan sonra televizyona geçiş büyük sükse yapan bir mevzu olmuştur bizde. Buna rağmen ‘ajans haberlerini’ radyodan dinlemeyi tercih eden, radyo tiyatrolarından kopamayan, radyonun müzik yayınların bekleyen bir nesil uzun yıllar varlığını sürdürmüştür. Kaldı ki günümüzde de hala radyoyu ayrı bir yerde tutan ve radyo dinleyen insan sayısı azımsanacak gibi değildir. Yani dememiz o ki bize göre televizyon da kolay kolay bitmez. Ama dönüşür mü? Evet işte bu çok mümkün. Biz yine de bu dönüşümden önce ülkemizde televizyonun kısa geçmişine bir göz atalım…

Türkiye’de Televizyonun Kısa Tarihi

TRT'nin ilk televizyon yayını 31 Ocak 1968 günü siyah beyaz olarak gerçekleşir. (Herkesin evinde televizyon yoktur, komşuların evine tv bakmaya giden çoktur.) Başta tek kanal iken sonradan ikinci kanalını yayına sokar TRT. Daha sonraki yıllarda buna yenileri eklenir.

Renkli televizyona geçiş 1980'lerde başlar. (Yine herkesin evinde renkli tv yoktur, komşuların evine bu kez de renkli ekrana bakmaya gidilir.)

90’lı yıllarda 1,2 derken özel yayın yapan kanallar patır patır patlamaya başlar. Star 1, 1990 yılında resmî yayın hayatına girerek Türkiye'nin ilk özel televizyon kanalı olur. Ardından Show TV (1991), Atv (1993), Kanal D (1993), Kanal 7 (1994), TV8 (1999) derken; bugün ülkemizde 166'sı yerel, 12'si bölgesel ve 19'u ulusal olmak üzere toplam 197 tane kanal yayın yapmaktadır. (RTÜK).

Televizyon Devri Bitiyor mu?

En doğru yaklaşım bir kültür varlığı olan televizyonun evrim geçirmekte olduğudur. Tuşlu cep telefonları yıllar içinde nasıl ‘akıllı telefon’lara dönüştüyse televizyon da işte öyle bir dönüşüm içinde.  

Günümüzde internet üzerinden yapılan yayınların talep ve tercih edilmekte olduğunu görmemek mümkün değilse de orta halli düşük bütçeli ailelerin televizyondan başka eğlencesi olmadığını da göz ardı etmemek gerekir. İnternete para vermek şöyle dursun evinde PC ya da tablet bulunmayan aileler var olduğu sürece televizyon evlerde hüküm sürmeye devam eder.

Ayrıca Gelmiş Geçmiş En İyi 20 Gençlik Dizisi Tavsiyesi adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Akıllı/Dijital Televizyonlar

Öte yandan dijital de gelişimini sürdürmeye devam ediyor. Müzik dinlemek için veya bilgisayarın ekranını yansıtıp oyun oynamak/film izlemek için akıllı televizyonunu kullanan hatta bu yönüyle televizyona büyük monitör gözüyle bakan insanlar mevcut.

Kimilerine göre tv değilse de ‘kablolu yayın devri bitiyor’. Televizyon firmaları ‘akıllı televizyonlar’ ile talep gören dijital platformları sistemlerinde herhangi bir kanal gibi izlenebilir hale getiriyorlar. Yani gelişiyorlar, dönüşüyorlar, form değiştiriyorlar. Netflix, YouTube gibi popüler dijital içeriklere tüm yeni tip televizyonlarda ulaşmak mümkün.

İnsanlar yoğun iş temposu ve gündelik hayatın koşuşturmacası içinde artık, belirli gün ve yayın saati sınırlaması olmaksızın istediği zaman istediği filmi, diziyi veya programı izlemeyi daha çok tercih ediyor. Buna ek olarak televizyon kanallarının sürekli denetlenmesi ve kısıtlayıcı unsurlar gibi nedenlerle özgürce program yapamaması ve içerik üretememesi, belirli bir kesim izleyicinin televizyondan uzaklaşmasına yol açmıştır.

İnternette Geçen Süre Televizyon İzleme Süresini Geçiyor Mu?

Yakın geçmişte yapılan bir araştırmaya göre insanlar günde ortalama 170 dakika televizyon izliyordu. Sosyal sınıf farklılıkları bu oranı aşağı ya da yukarı değiştirebiliyordu. Fakat günümüzde internette geçirilen süre televizyona ayrılanı geçti.

Yakın gelecekte de bu süre artmaya devam edecek gibi görünüyor. Aslında yaşamakta olduğumuz küresel salgın sürecine bağlı olarak sosyal ve kültürel etkinliklerin kısıtlanmak zorunda oluşu ve evde geçirilen sürelerin olağanın çok üzerinde olması gibi nedenlerin de etkisiyle dijital platformlardaki yayınlarla televizyonun pabucu dama atılmaya başladı desek çok da yanlış olmaz.

Toplam Medya Tüketimi Günde Sekiz Saate Yükseliyor

Mobil internetin yaygınlaşması, insanların medya kullanımı için harcadıkları süreyi artırmış bulunuyor. 2013 yılında günde 420 dakika gibi bir tüketim ortalaması varken birkaç yıl içinde bu süre günde ortalama 479 dakikaya çıkmış olup, günümüzde ise ortalama olarak bir kullanıcının günde 495 dakika (yaklaşık sekiz saat) harcadığı düşünülmekte.

Sosyalleşmek, haber almak, alışveriş yapmak, müzik dinlemek ve video izlemek gibi amaçlar için internet kullanan insanlar, televizyon alışkanlığını geride bırakıyor gibi görünüyor.

Ayrıca Farklı Tat Arayanlara En İyi 20 Tayvan Dizisi adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Dijital Medya

Gazete, dergi, TV ve radyo yayıncılığı gelişen çağda en çok değime uğrayan sektör olabilir. Bu sektörde alt yapısını güncellemeyen, değişime ayak uyduramayan yayıncılar artık iş yapamaz haldeler. Hızla değişen, sürekli güncellenen ve değişen taleplere cevap vermeye çalışan dijital dünya hızla değişiyor. Bu değişimin kaynağı-özü ise insandaki değişim aslında.

İş, eğlence, kültür ve sanat gereksinimlerini karşılama, sosyalleşme hatta para kazanma şeklimiz sürekli güncelleniyor. İnsanların talepleriyle doğru orantılı olarak dijital alanda birbirine benzer benzemez çok sayıda platformlar da sahnedeki yerini alıyor ister istemez.

İnternet Tv

Günümüzde medyanın diğer kollarında olduğu gibi televizyonculuk da internete teslim olmuş; kendine sanal dünyada yeni bir platform bulmak zorunda kalmıştır. Amerika, İngiltere, İtalya, Japonya gibi ülkelerde başlayan İnternet Üzerinden Televizyon Yayıncılığı çoktan milyonların üzerinde kullanıcılara ulaşmıştır.  

Özellikle mobil iletişimin gelişmesi ve yeni nesil cep telefonları internet yayıncılığını da geliştirmiştir. İnternet üzerinden televizyon yayıncılığının geldiği nokta gayet açıktır: Akıllı telefonlar ve tabletler ile toplu ulaşım araçlarında dahi zaman sıkıntısı yaşamadan internet üzerinden televizyon yayınları izlenebilmekte ve giderek daha kaliteli ve yaygın hale gelmektedir. Yani internet bir bakıma televizyonu ev merkezli olmaktan çıkartarak yaşamın tam ortasına yerleştirmiş ve klasik televizyon izleme alışkanlıklarımızı değiştirmiştir.

Türkiye’de Hizmet Veren Dizi, Film ve Tv Platformları

Netflix

Türkiye’de 2016’da yayın hayatına başladı. Geniş içeriği ve her yaşa hitap edişiyle beğeni toplamaya devam ediyor. 30’dan fazla dilde tahmini 190 civarı ülkede yayın yapan platform; özgün Türk/yerli içeriklerin yer almasıyla birlikte Türkiye’deki kullanıcı sayısını da artırdı.

Amazon Prime

Türkiye’nin internet ağında yayın yapan dijital yayın platformları arasında yer almaktadır. Kullanıcılara zengin bir dizi, film ve belgesel arşivi sunuyor.

Blu Tv

Özellikle yerli içerikleriyle kullanıcıların ilgisini çekiyor. Festival filmleri ve bağımsız içeriklerin yer aldığı filmleri de kiralama imkânı sunan platform, kablolu yayın yapan pek çok tv kanalının yayınlarını da ‘canlı’ olarak üyelerinin hizmetine sunuyor.

Puhu TV

Yerli dizi ve film platformlarındandır ve ücretsiz olması nedeniyle avantajlı bir seçenek olarak görülmektedir. Birden fazla cihazda aynı anda izlenebilmektedir. Facebook üyeliği olanlar hesapları aracılığıyla Puhu TV’ye üye olabilmektedir.

Mubi

Çoğunlukla film festivallerinden sunduğu ödüllü film gösterimleri ile tanınıyor. Sanat ve tarih filmi tutkunlarının rağbet ettiği, içerik olarak diğerlerinden biraz farklı platformun oldukça fazla kullanıcısı var.

Filmbox Live

Çok yaygın olmamakla birlikte Türkiye ağında hizmet veren dijital yayın platformları arasında yer alıyor.

beIN CONNECT

Digiturk’e ait bir online platformdur. Dizi, film, spor programları, canlı tv yayınları gibi pek çok kategoriye sahip olan platform, film arşivi yönünden diğer platformlara göre biraz daha zayıf kalıyor.

FOXplay

Fox TV’nin online platformudur. Dizi ve filmlerin yanı sıra çeşitli program ve yarışma orijinal içeriği kullanıcılarına sunuyor. Platformun arşivi, film tutkunları için biraz zayıf kalmaktadır. Dijital platform için özel olarak hazırlanmış içerikler de sunan ‘FOXplay’, ücretsiz olmasıyla cazibesini koruyor.

Turkcell TV+

Gişe rekortmeni filmlerden ödüllü dizilere, maçlardan animasyonlara ve canlı TV yayınlarına kadar geniş alternatifleri içerisinde barındırmasıyla dikkat çekiyor.

YouTube

Günümüzde Google' a ait bir yan kuruluş olarak faaliyetine devam etmektedir. Çok yaygın bir izleyici ve kullanıcı kitlesi bulunmakta olan platform, kullanıcılarına video yükleme, izleme ve paylaşma olanağı da sunmaktadır. Genel olarak video-klipler, televizyon programları videoları, müzik videoları, bloglar, kısa özgün videolar ve eğitim videoları gibi içerikler yayınlanmaktadır. İçerikler şahıslar ya da firmalar vb organizasyonlar tarafından yüklenir. Yakın zamanda Premium üyelik hizmeti vermeye başlamıştır.

Gain

Genellikle mobil cihazlardan izlenmesi amaçlanan farklı sesler, başka renkler, bağımsız hikâyeler, kısa ve uzun içerikler ile eğitici ve eğlendirici kısa videolardan oluşan bir yerli dijital içerik platformu. Platform 30 Aralık 2020'de yayın hayatına başlamıştır.

Exxen

2021 yılının ilk gününde yayına geçen yerli platformdur.  Youtube’da içerik üreten kişiler ile platform için üretilen özel içerikler, talk show, yarışma programları, filmler, diziler ile neredeyse sadece bu platformda bulunabilecek özel içerikleriyle üye sayısını gitgide arttırmaktadır.