Çocuk Gelişiminde Etkili Müzik Aletleri

Müzik, ruhun gıdası olmaya ağaç yaşken başlar ve ruhu doğru beslemek gerekir ki ağaç kaliteli eğilsin 😊. Müzik dinlemek kadar müziği üretmek de çocuk için çok değerli bir deneyimdir. Yaratıcılığı ve mental gelişimi destekleyen, olumsuz duygu ve davranışlardan uzaklaştıran sihirli bir etkiye sahiptir müzik. Psiko-motor becerilerin ve ritim duygusunun gelişmesine katkı sağlar. Belli başlı müzik aletlerinin yanı sıra özellikle okul öncesi eğitimde kullanılan ve çocuğu müzikle buluşturan çeşitli ritim aletleri aynı zamanda çocuğun yeteneklerini keşfetmesine elverişli enstrümanlardır.

1. PİYANO

Temel müzik eğitiminde ilk sırada gelir. Piyanonun çocuklardaki ilk müzik eğitimi için tercih edilmesindeki sebep, piyanonun fiziksel yapısı sayesinde küçük yaşlardan beri zorlanmadan çalınabilmesidir. Bununla birlikte ses çıkarmada yardımcı olan tuşların göz ününde ve kolay ulaşılabilir olması etkilidir.

Uzmanlara göre piyanoya başlamak için ideal yaş 4-6 arasıdır. Piyano dersi alan çocukların bellek ve algı gücünün ileri düzeyde geliştiği gözlemlenmiştir. Çocuk piyano çalarken tüm bedenini kontrol eder, iki ayağı ile pedal kullanır. Bu beynin koordine ettiği karmaşık bir eylemdir.  Doğru prensiplerle verilecek bir piyano eğitimi çocuğun kişisel gelişimi üzerinde önemli katkı sağlayacaktır.

2. PERKÜSYON/VURMALI ÇALGILAR

Hayatın ilk yılından itibaren çocuklar için uygun olan müzik aletleri vardır. Perküsyon serisinin aletleri, ritim ve aktif müzik yapımında çocukların ilk deneyimleri için uygundur. Ritim duygusu gelişir. Vurmalı çalgı ve çalgı olarak kullanılabilecek oyuncakları, araç gereçleri kullanırken müzik eşliğinde hareket ederken el-göz koordinasyonu, büyük ve küçük kasları gelişir.

Çocuğa sistemli duruş alışkanlıkları kazandırır. Özellikle okul öncesi dönemde çocukların vurmalı çalgılara yönelmesinin önemi büyüktür. Bunun nedeni hem çocukların keyif alması hem de onların ilgisini çekmesi olabilir.  Davul, tef, trampet, darbuka gibi vurmalı çalgılar çocuğun ritim duygusunu da destekleyen müzik aletleridir.

3. GİTAR

Gitar, çok küçük çocuklar için bile en popüler araçlardan biridir. Ancak çocuğun fiziksel yapısı başlama yaşında önemli rol oynamaktadır. Gitara başlama yaşı çocuğun çok zorlanacağı bir yaş olmamalıdır. Uzmanlar çocukların elleri telleri kavrayabilecek kadar büyüdüğünde gitar çalmaya hazır olabildiklerini ve bu gelişimin de genellikle 9 yaş civarında meydana geldiğini ifade etmişlerdir.

4. UKULELE

Çocuk gitarı (!) 😊 Tabi ki değil ama gitar ailesinden. Gitara çok benzemesi, ebatlarının gitardan çok daha küçük olması ve kolaylıkla taşınabiliyor olması gibi nedenlerle yetişkinler kadar çocuklar için de albenisi çok yüksek olan bir müzik aletidir.

Ayrıca Müzik Tarihini Değiştiren Efsane; The BEATLES! adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.

5. KEMAN

Keman eğitimi çocuğun olgunlaşma sürecine paralel bir yol izler. Çocukta keman öğrenimine ilişkin yetenekler geliştirilmeye çalışırken, onun olgunlaşma düzeyini aşan birtakım yetilerin kazandırılmaya çalışılması sonuç vermeyeceği gibi yılgınlıklara, eksiklik kaygılarına yol açabilir. Diğer taraftan uzmanlar, bu yetilerin kazandırılması için uygun bir olgunluk aşamasına gelmiş bir çocuğun, gelişmeye elverişli bu dönemlerinin de kaçırılmaması gerektiğini ifade ederler. Bu gelişim genellikle 6 yaşında sağlanır ancak çocuktaki fiziksel gelişimin hızına bağlı olarak daha erken veya daha geç de olabilir.

6. NEFESLİ/ÜFLEMELİ ÇALGILAR

Nefesli çalgılar için başlangıç yaşı; enstrümanların yapısı nedeniyle nefes kontrolü gerektirdiğinden çocuğun fiziksel ve anatomik gelişimi de göz önünde bulundurularak yaklaşık 10 yaş ve üzeri olarak önerilmektedir. Gelişme dönemindeki çocuklar için uzmanlar tarafından önerilen başlıca iki üflemeli çalgı göze çarpmaktadır:

Flüt: Kolay çalınan üflemeli çalgılar arasında birinci sırada flüt bulunuyor. İlköğretimdeki müzik dersinde temel eğitimi verilmektedir.. Nefes ile birlikte parmak kontrolüne dikkat edilmelidir.

Melodika: Genellikle ilköğretimde müzik derslerinde temel eğitimi verilmektedir. Çocukların müzik eğitiminde ve geliştirilmesinde önemli yere sahiptir.

Okul çağındaki çocuklar için el ve parmak oyunları fikirleri yazımızı da inceleyebilirsiniz.

7. RİTİM ALETLERİ

Ritim; müzikte zamanın seslerle düzenli olarak bölünmesine denir. Ritim, insanın doğuştan getirdiği bir duygudur. Özellikle erken çocukluk eğitiminde müzik etkinlikleri içinde bulunan ritim çalışmaları çok önemli bir yer tutar. Çocuk şarkı söylerken, müzik dinlerken elleri ve ayakları ile ritim tutmaya çalışır. Ritim araçları çocukta ritim duygusunun gelişmesine, kulak eğitimine yardımcı olur. Ritim çalışmaları yapılırken çok çeşitli müzik aletlerinden ve müzik araçlarından yararlanılır. Ritim çalışmalarında; marakas, tef, davul, zil, ritim sopaları, çelik üçgen, ksilofon, org, mızıka, bateri gibi çalgıların yanı sıra zımpara blokları, çeşitli kutular, gazoz kapakları, ceviz kabukları vb. ses veren araçlar kullanılabilir. Çocuklar ritim araçlarını sallayarak, birbirine sürterek, vurarak çalabilir. Müzik aletleri ve ritim araçları hazır alınabileceği gibi bu araçlardan bazıları, çevrede kolaylıkla bulunabilen artık malzemeler kullanılarak yapılabilir.