Doğu Karadeniz’e Taşınmak İsteyenlerin Mutlaka Bilmesi Gerekenler

  • Minik Tospik yazdı.
  • 6 Eylül 2021
  • 533 okunma

Havasından mıdır suyundan mıdır bilinmez, Doğu Karadeniz kentlerinde yaşayan kişilerin ülkemizin en uzun ömürlü insanları olduğu istatistiklerle belirlenmiştir. Belki tayininiz çıktı, belki evlenip Doğu Karadeniz’e gidiyorsunuz, belki de emekliliğinizi geçireceğiniz sakin ve huzurlu yer arayışındasınız… İnsanların uzun ömürlü olduğuna bakmayın, eğer benzer bölgelerden gitmiyorsanız Doğu Karadeniz şartlarında epey zorlanabilirsiniz. Haliyle gitmeden önce biraz bilgi edinmekte fayda var. Karadeniz Bölgesi’nin doğu bölümünü oluşturan iller sırasıyla Ordu, Giresun, Gümüşhane, Bayburt, Trabzon, Rize ve Artvin’dir. Öncelikle size Doğu Karadeniz’in genel bilgilerini verdikten sonra, şehir şehir bölgenin detaylarına ineceğiz…

1. Doğu Karadeniz Bölgesi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Doğu Karadeniz Bölgesi Hakkında Bilmeniz Gerekenler

  • Karadeniz Bölgesi’nin doğusu, bölgenin en fazla yağış alan, en dağlık, nem miktarının ve bulutlanmanın epey yoğun olduğu kısmıdır.
  • Bölge halkı, geçimini çoğunlukla balıkçılık ve tarımdan kazanır. Zaten Karadeniz’in genel olarak en çok tarım ve balıkçılığın olduğu bölümüdür.
  • En çok yetişen tarım ürünleri arasında fındık, çay ve mısır vardır.
  • Tarım geçim kaynakları arasında ilk sıralardadır ancak tarım alanları kıyı şeridi boyunca görülür ve dardır.
  • Çok dağlık ve engebeli olduğu için ulaşımı en zor bölgelerdendir. Bu gibi sebepler dolayısıyla, aynı zamanda Karadeniz’in en çok göç veren bölgesidir.
  • Yine bölgenin engebeli olmasından kaynaklı tarımda makineleşme oranı azdır.
  • Doğu Karadeniz Bölgesi’nin en gelişmiş şehirleri Rize ve Trabzon’dur.
  • Ülkemizdeki Alpin çayırlarının en güzel örnekleri bu bölgede görülür. Bu çayırlar yaylacıların da mekanıdır. Anzer, Ayder ve Çağırankaya bu yaylalara örnek verilebilir.
  • Yıllık yağış oranı yaklaşık 1500 milimetreye dek ulaşabilir. Yani sık sık yağmurlu hava görmeye kendinizi hazırlayın, sevmiyorsanız buradan uzak durun. :)
  • Bölgenin kıyı tarafıyla iç kesimleri arasında bitki örtüsü ve iklim oldukça farklılık göstermektedir. Kıyı tarafında tipik biçimde Karadeniz iklimi görülür.
  • Turizm az da olsa bölgenin gelir kaynaklarındandır. Trabzon’da bulunan Atatürk Köşkü, Sümela Manastırı ve her sene geleneksel olarak düzenlenen yayla şenlikleri bölgenin en önemli turizm değerleri arasındadır.

Şimdi de şehir şehir Doğu Karadeniz Bölgesi’ni tanıyalım…

2. Doğu Karadeniz’in En Batısı: Ordu

Doğu Karadeniz’in En Batısı: Ordu

Nüfus: 761.400

1- Ordu İklimi

Şehirde genel olarak Karadeniz iklimi hakimdir ancak arkasında geçen dağların azalmasıyla kış mevsiminde yaşanan soğuk günlerin sayısı 1-2 günle sınırlı olur. Şehrin iç kesimlerinde yükselti arttığı için soğuk bu bölgelerde daha şiddetli yaşanabilir. Hatta iç kısımdaki ilçelerde 6 ay süresince kar yağabilir.

2- Ordu Ekonomisi

Şehrin ekonomisi büyük oranda tarıma dayanır. Ülkemizin fındık üretiminin %51’ini Ordu sağlar. Nüfusunun da yaklaşık %70’inin geliri bu tarım ürününden karşılanır. Son dönemlerde fındık fiyatlarının düşmesiyle alternatif tarım ürünleri arayışı başlamıştır; kivi ve soya gibi ekonomik değeri yüksek olan ürünlere yönelmişlerdir. Endüstriyel anlamda laminant parke ve diğer ahşap içerikli ürünlerin büyük kısmı Ordu’da üretilir.

3- Ordu Kültürü

Şehirde pek çok sinema ve tiyatro bulunur ve düzenli olarak kültürel etkinlikler düzenlenir. Hemen hemen tüm kültürel nitelikleriyle Doğu Karadeniz’e aittir, şehirde Türkmen/Çepni kültürü hakimdir.

Ayrıca Karadeniz’in Gidip Görülmesi Gereken 7 Doğa Harikası Yaylası adlı yazımıza göz atın!

3. Giresun

Giresun

Nüfus: 448.400

1- Giresun İklimi

Giresun, tıpkı Ordu gibi iki ayrı iklime sahiptir diyebiliriz. Kıyı kesimleri yağışlı ve ılıkken, Giresun Dağları’nın güney tarafında yazlar sıcak ve kışlar soğuk geçmektedir. Kıyı kesiminde yıllık yağış miktarı 1300-1760 mm arasında değişir, güneyde ise ortalama 564 mm’dir. Kıyı bölgesi, Rize’den sonra ülkemizin en çok yağış alan bölgesidir.

2- Giresun Ekonomisi

Şehrin ekonomisi balıkçılık, tarım, hayvancılık, ormancılık, madencilik ve tarım kaynaklı endüstriye dayanmaktadır. Aktif nüfusun %80’i tarımla uğraşmaktadır. Tarımda, ekim yapılan bölgelerin yarısını fındık bahçeleri kaplar. Fındık ihracatında ülkemizde ilk sıradadır; Türkiye’deki fındığın %25’ine yakınını şehir karşılar. Öte yandan arıcılık da gelişmiştir. Ormancılık alanında yakacak odun; madencilikte ise kurşun, çinko, linyit, manganez gibi madenler üretilir.

3- Giresun Kültürü

Giresun şehri, Karadeniz sahili boyunca yoğun olarak yerleşim yerlerine sahiptir. Denizden iç kesimlere doğru gidildikçe eğimli arazi yüzünden toplu yerleşimlere olanak sağlanmamıştır. Köyler ise bütünlük göstermez; evler ve köy mahalleleri arasında uzun mesafeler vardır. Bu dağınık yerleşimlerde hayvan yetiştirilir, tarım yapılır. Öte yandan kentte yaşayanların büyük çoğunluğunun kırsal kesimlerle bağlantısı bulunur.

4. Gümüşhane

Gümüşhane

Nüfus: 141.702

1- Gümüşhane İklimi

Şehrin kuzey tarafı Karadeniz’in nemli ve ılık ikliminin etkisinde olmasına rağmen Gümüşhane’nin büyük kısmında Doğu Anadolu Bölgesi’nin sert karasal ikliminin etkisi görülür. Yaz mevsimi sıcak ve kısa sürerken kış mevsimi, yüksekliğin de etkisiyle kar yağışlı ve epey uzun sürmektedir. Yağış miktarı ise şehrin iç taraflarına doğru azalır.

2- Gümüşhane Ekonomisi

Şehrin yalnızca 1/4'i ekilebilir arazi olmasına rağmen, ekonomisi tarıma dayanmaktadır. Çayır ve meralar geniş alan kapladığından hayvancılık ve ismini aldığı ‘gümüş’ madeniyle madencilik ekonomik faaliyetler arasındadır. Tarım genellikle Kelkit ve Şiran ilçelerinin dar ovalarında tahıl ekimi biçiminde yapılır. Meyve üretiminin yarısını ise elma oluşturur. Göbek, sandık, gelin kırmızı cinsi elmaları ve kabak, hacıhamza, mahrani, abbasi cinsi armutları ünlüdür.

3- Gümüşhane Kültürü

Kültürel anlamda epey karışıktır diyebiliriz. Gümüşhane’de merkez ilçelerin kendine özgü kültürel özellikleri bulunabilse de genel olarak şehrin kültürü Doğu Karadeniz ve Trabzon kültürlerine benzerlik gösterir. Ancak şehrin kuzey kısımları Trabzon’a, Giresun’a sınır olan Kürtün ilçesi Giresun’a ve Doğu Anadolu Bölgesi ile yakın olan kısımları ise kültürel anlamda Erzurum ve Erzincan’a benzer.  

5. Bayburt

Bayburt

Nüfus: 80.607

1- Bayburt İklimi

Bayburt, Doğu Karadeniz ile Doğu Anadolu iklimi arasında karasal iklim özelliklerinin ağır bastığı bir nevi geçiş iklimine sahiptir diyebiliriz. Bu nedenle, yaz mevsimi kurak ve sıcak geçerken kış mevsimi yağışlı ve soğuk geçmektedir.

2- Bayburt Ekonomisi

Sanayi ve ticaretin neredeyse hiç gelişmediği Bayburt’ta hayvancılık ve tarım başlıca ekonomik faaliyetler arasındadır ancak hayvancılık şehrin en önemli geçim kaynağıdır. Arazisi hayvancılık faaliyetlerine epey elverişlidir. Genel olarak mera hayvancılığı ağır basarken son yıllarda arıcılık yapan ailelerin sayısında büyük artış yaşanmıştır. Tarımı yapılan ürünler arasında yem bitkileri, hububat çeşitleri, şeker pancarı bulunur.

3- Bayburt Kültürü

Şehrin kültürü, Doğu Anadolu Bölgesi’ne en yakın konumda olan Karadeniz kenti olmasının getirisiyle Erzurum kültürüne daha yakındır. Yalnızca Aydıntepe ilçesinin kuzey kısmında bulunan köylerde Karadeniz kültürünün esintisi görülür.

6. Trabzon

Trabzon

Nüfus: 811.901

1- Trabzon İklimi

Karadeniz’e has ılıman iklime sahip şehirde hava sıcaklığı yıl boyunca 7,4-23,5 °C arasında değişmektedir. Öte yandan kıyı kesiminden güneye doğru inildikçe sıcaklık hissedilir derecede azalır. Hatta yaylalar ve köylerde kışın havanın -30°C’nin altında indiği görülmektedir.

2- Trabzon Ekonomisi

Şehrin aktif nüfusunun %75’i tarım, hayvancılık, avcılık, balıkçılık ve ormancılıkla geçinmektedir. Tarımı yapılan başlıca ürünler çay, fındık, mısır, patates, tütün, fasulye ve buğdaydır. Bol yağış alan meraları sayesinde hayvancılığa da çok elverişlidir. Mera hayvancılığının yanı sıra kümes hayvancılığı ve arıcılık gelişmektedir. Sanayi alanında ise yakın gelecekte sanayi merkezi olmaya aday olacak kadar iyi durumdadır. 10 ve daha fazla kişiyi çalıştıran sanayi kuruluşlarının sayısı 1500 civarıyken, 10’dan az kişiyi çalıştıran sanayi kuruluşlarının sayısı 2000’e yakındır. Öte yandan Karadeniz’in ikinci önemli limanına ev sahipliği yapar.

3- Trabzon Kültürü

Trabzon’da genellikle kendi aralarında çeşitlenen Türk boyları yaşar ve bu boylar Türkmen geleneklerini devam ettirir. Ayrıca nüfus mübadelesi sırasında, Yunanistan’a gönderilmeyen ancak Türkler arasında asimile olan Rumlar bulunmaktadır. Hatta bu kesimin ufak kısmı hala Pontus Rumcası konuşmaktadır. Trabzon ağzı ise, genel olarak günümüzde Azerbaycan’ın Şeki bölgesine benzer. Ancak batı kesimlerde Çepni ağzı yaygındır. Doğusunda ise Türkiye Türkçesi’nin kuzeydoğu ağzına sıklıkla rastlanır.

Ayrıca Güldür Güldür Show Karadeniz Temalı En İyi 4 Bölüm adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.

7. Rize

Rize

Nüfus: 344.359

1- Rize İklimi

Şehrin yaz mevsimi serin ve ılıman, kış mevsimi ise soğuktur; ayrıca Rize her mevsim yağışlıdır. Yıllık sıcaklık ortalaması 14°C’nin biraz üstündedir, yalnızca dört ayın sıcaklık ortalaması 10°C’nin altına iner. Ancak nem oranı oldukça yüksek Karadeniz şehridir.

2- Rize Ekonomisi

En büyük gelir kaynağı çay tarımı ve çay işleme endüstrisidir. Aktif nüfusun %70’e yakını tarım alanında çalışır. Öte yandan balıkçılık ve ormancılığın da ekonomiye katkısı yadsınamaz. Rize çayı, hamsi balığı ve ketenden üretilen Rize bezi oldukça meşhurdur. Ayrıca arıcılığın hızla yayılmasıyla İkizdere’nin Anzer balı da aynı derecede meşhur ve kıymetli olmuştur.

3- Rize Kültürü

Doğu Karadeniz’in en gelişmiş iki şehrinden olan Rize’nin kültürel özellikleri genel olarak bölgenin karakteristiğini taşır. Ancak Hemşinliler ve Lazların ‘Horum’ olarak adlandırdığı sahil halkının kültürel özellikleri küçük detaylar haricinde Trabzon kültürüyle ortaktır.

8. Artvin

Artvin

Nüfus: 169.501

1- Artvin İklimi

Şehir, Doğu Karadeniz’in iklim açısından en fazla değişkenlik gösteren bölgesidir. Kıyı kesiminde her mevsimin yağışlı olduğu Karadeniz iklimi görülürken, iç kesimlere doğru daha soğuk kışların ve daha az yağışların yaşandığı iklim görülür. Ardanuç ve Yusufeli bölgelerinde ise Karasal ve Akdeniz iklimlerinin (özellikle vadi tabanlarında) karışımı görülür.

2- Artvin Ekonomisi

Ekime elverişli arazisi az olmasına rağmen, ekonomisi büyük oranda tarıma dayanır ve aktif nüfusun %80’i tarımla ilgilenir. Ancak gelirin yalnızca %30’unu tarım karşılar. En çok patates, çay, buğday, mısır gibi tarım ürünleri ve portakal, mandalina gibi meyveler ekilir. Yüzölçümünün neredeyse %35’ine yakını ormanla kaplı olduğu için ormancılık gelişmiştir. Doğu Karadeniz’in önde gelen madeni bakır, Artvin Murgul’da çıkarılmaktadır. Ayrıca Hopa termik; Tortum ve İkizdere hidroelektrik santralleri vardır.

3- Artvin Kültürü

Şehirde Kafkas ve Karadeniz kültürü egemendir. Kafkas, Ahıska ve Kuman Türklerinde görülürken Karadeniz kültürü ise Laz, Hemşinli ve Gürcülerde görülür. Mısır unu, kara lahana ve kıyılarda hamsi en sık tüketilen besinler arasındadır. Atabarı halk oyunu Artvin ile anılır. Şehrin simgesi boğadır ve her sene geleneksel olarak Boğa Güreşleri Festivali düzenlenir.

Sıkça Sorulan Sorular

Doğu Karadeniz’de Ordu-Giresun ve Trabzon Havalimanları bulunmaktadır. Çevre illere ulaşım bu alanlar aracılığıyla gerçekleştirilir.

Bölgede dağlar kıyıya paralel uzanır. Kıyıların ve yüksek dağların paralel olmasıyla su buharı rüzgarlara çarpar, yükselir ve soğur. Böylelikle bölgede bol bol yağış yaşanır.

İlgili Yazılar