Yaklaşılmaması Gereken Dünyanın En Zehirli 9 Bitkisi

Bitkiler, yapraklarının otçullara yar olmasından pek hoşlanmazlar ve yaprak avcılarını caydırmak için ustaca çeşitli stratejiler geliştirmişlerdir. Ne yazık ki insanlar için bu kimyasal savunmaların pek çoğu ağrılı cilt reaksiyonlarına neden olabilir. Sizi yakabilecek, su toplayabilecek ya da başka şekilde tahriş edebilecek bazı bitkiler mevcuttur. İşte yaklaşılmaması gereken dünyanın en zehirli 9 bitkisi…

1. Manchineel

Bilimsel Adı: Hippomane mancinella

Manchineel, Florida, Karayipler ve Orta ve Güney Amerika’nın bazı bölgelerine özgü yaprak dökmeyen ağaçlardandır. Yaprakları ve meyveleri elmaya benzer ve kimi zaman sanki zararsızmışçasına ‘plaj elması (beach apple)’ adıyla tanınır. Ancak bitkinin İspanyolca ismi manzanilla de la muerte (küçük ölüm elması) onun tehlikeli özelliklerini daha iyi yansıtır.

Bitki, pek çok toksin içerir ve meyvelerini yemek muhtemelen sizi öldürebilir. Sonu ölüm olmasa bile, kesinlikle ağzınızı ve yemek borunuzu kabartma ihtimali vardır. Yaprakların ve kabuğun sütlü özsuyu, güçlü alerjik cilt reaksiyonları oluşturan ve forbol adı verilen tahriş edici kimyasalı içerir. Hatta ağacın içinden düşen yağmur damlaları, kimi zaman forbol toplamış olabilir ve altında duran kişiyi yakabilir. Yerli halklar uzun zamandır bitkinin özsuyunu oklarını zehirlemek için kullandılar ve kâşif Juan Ponce de Leon’un Florida’ya yaptığı ikinci seyahati sırasında muhtemelen böyle zehirlenmiş silah tarafından öldürüldüğü düşünülüyor.

2. Zehirli Sarmaşık

Bilimsel Adı: Toxicodendron radicans

Doğu Kuzey Amerika’da yaşıyorsanız, muhtemelen zehirli sarmaşıkların kötü şöhretli ‘üçlü yapraklarına’ dikkat etmeye aşinasınızdır. Zehirli sarmaşık ve yakın akrabaları zehirli sumak (Toxicodendron vernix) ve zehirli meşe (Toxicodendron diversilobum)… Hepsi urushiol olarak bilinen kimyasalı içerir.

Dokunulduğunda, bu bitkilerin hemen hemen bütün kısımları, kontakt dermatit olarak bilinen şiddetli, kaşıntılı ve ağrılı cilt iltihabını tetikleyebilir. Daha da korkutucu olan ise, bu bitkilerle temas eden giysiler, ayakkabılar, aletler, toprak ya da hayvanlar üzerinde urushiol kimyasalının kalıcı olabilmesidir. Böylece, temastan çok sonra şüphelenmeyen kurbanları bile zehirleyebilir. Bu bitkilerle dolu çalılık alanlarda yürüyüş yapıyorsanız, giysilerinizi dış ortam cildinize temas etmeyecek şekilde çıkarmaya ve giysilerinizi hemen yıkamaya özen gösterin. Zehirlenmeden kaynaklanan döküntü, 1 hafta ila 3 hafta arasında sürebilir ancak genellikle tıbbi tedavi gerektirmez.

Ayrıca Türkiye’de Nesli Tükenen Bitkiler - Anadolu'da Artık Göremeyeceğimiz 13 Bitki adlı yazımıza göz atabilirsiniz.

3. Isırgan Otu

Bilimsel Adı: Urtica dioica

Isırgan otu Kuzey Amerika, Avrasya ve Kuzey Afrika’da bulunur. Aynı zamanda Güney Amerika’nın bazı bölgeleri için de tanıtılmıştır. Bu otsu bitkinin yaprakları ve genç gövdeleri, uçlarında formik asit ve diğer tahriş edici maddeler bulunan acı verici tüylerle donatılmıştır.

Dokunulduğunda, bu iğne benzeri tüyler cilde batma asidi enjekte ederek yanma, karıncalanma hissi ve kaşıntılı döküntüyü tetikler. Neyse ki semptomlar çoğunlukla 24 saatten fazla sürmez. İlginç şekilde, bitkinin pişirilmiş hali yemek için güvenli ve idealdir. Bazı yerlerde sebze olarak yaygın biçimde kullanılır.

4. Tavşancılotu

Bilimsel Adı: Heracleum sphondylium

Yabani otların iki türü, dev tavşancılotu (Heracleum mantegazzianum) ve yaygın tavşancılotu, Avrupa’ya özgüdür ve Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı bölgelerinde doğallaştırılmıştır. Bu yabani otların yaprakları ve özsuları, furocoumarins adı verilen kimyasalları içerir ve bundan kesinlikle kaçınılmalıdır. Kaçınılamadığında ve temas güneş ışığına maruz kaldığında derinin şiddetli kabarcıklar halinde patladığı fitofotodermatite neden olabilir.

Bitkinin özsuyu göze girerse körlük oluşabilir. Tavşancılotlarının görünüş olarak ölümcül zehirli su baldıranlarına (Cicuta türleri) benzer olduğu göz önüne alındığında, beyaz çiçek kümeleri olan uzun havuç görünümlü bu bitkilerden çoğunlukla kaçınmak muhtemelen en iyi kuraldır.

5. Tread-softly

Bilimsel Adı: Cnidoscolus stimulosus

Parmak çürümesi ya da burun yanması olarak da anılan tread-softly, Amerika Birleşik Devletleri’nin güneydoğusuna özgü çekici ve küçük bitkidir. Bitki, çiçekleri ve meyveleriyle birlikte deride kırılan ve çeşitli tahriş edici bileşikler salan, şiddetli biçimde acı veren tüylerle kaplıdır.

Temas halinde, yoğun olarak batma ve kaşıntıya sebep olsa da belirtiler çoğunlukla 1 saatten az sürer. Kimi insanlarda birkaç gün süreyle cilt renginde bozulma gerçekleşebilir. Ancak kesinlikle çıplak ayaklarla basılacak bitkilerden değildir.

6. Gympie Gympie Ağacı

Bilimsel Adı: Dendocnide moroides

Isırgan otu ailesi, genel olarak acı veren bitkilerle doludur ancak bunlardan hiçbiri gympie gympie kadar agresif değildir. Şaşırılmayacak şekilde Avustralya’ya özgü altı acı verici ağaçtan olan ve ayrıca Endonezya’da da bulunan gympie gympie, dünyanın en tehlikeli bitkileri listesinde üst sırada yer alır.

Acı veren yaprakları, kurbanlarında yoğun olarak alerjik reaksiyonu tetikler. Hatta kimi zaman anafilaktik şoka sebep olur. Bu zehrin acısı, aylarca süren, dayanılmaz ve zayıf düşüren ağrıya sebep olabilir. Bu tehlikeli ağacın gazabına uğrayan kişiler, bu acıyı elektrik çarpılmak, asitle yanmak ya da dev eller tarafından ezilmek gibi acı dolu hislerle tanımlamışlardır. Hatta pek çok kişi, uzun yıllar sonra ağrının yeniden alevlendiğini bildirmiştir. Bu bitkiye değen ve acıdan deliye dönen hayvanların (özellikle atların), zehrin vücutlarına yayılmasıyla acıya dayanamayarak kendilerini uçurumdan attıklarına dair söylentiler vardır. Ağaçların etrafında çalışan ormancılar ve bilim insanları, bu bitkiye yaklaşmadan önce solunum cihazı ve kalın koruyucu kıyafetler giymeli ve her ihtimale karşı antihistamin hapları ile kuşatılmalılardır.

7. Pain Bush

Bilimsel Adı: Smodingium argutum

Afrika Zehirli Sarmaşığı adıyla da tanınan pain bush, Güney Afrika’ya özgü bitkilerdendir ve ismine yaraşır şekilde yaşar. Bu bitki çalı ya da küçük ağaç formundadır denebilir. Heptadesil katekoller olarak tanınan kimyasallarla dolu olan kremsi özsuyunu yayar. Kurutulduğu zaman siyah renge bürünen bu özsuyla temas halinde, kimi şanslı insanlar bağışık olmasına rağmen, kabarcıklarla beraber canlı ve şişmiş döküntüye sebep olur. Ancak korkmayın, semptomlar çoğunlukla birkaç gün içerisinde azalır. 

8. İntihar Ağacı

Bilimsel Adı: Cerbera odollam

İntihar ağacının tohumları, kalp kasındaki kalsiyum iyon kanallarını bozabilen güçlü bileşik cerberin adlı toksini içerir ve bu, toksinin yeterince yüksek miktarlarda yutulması durumunda çoğunlukla ölümcül olan düzensiz kalp atışına sebep olur.

Ayrıca Az Suyla Yaşayabilen Salon Bitkileri adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.

9. Hint Yağı Bitkisi

Bilimsel Adı: Ricinus communis

Zakkum gibi, Hint Yağı da tohumları aslında çok tehlikeli olmasına rağmen dünyanın her yerinde evlerde ve bahçelerde bulunabilen bitkilerdendir. Ancak aslında o kadar tehlikelidir ki şu an dünyanın en zehirli bitkisi olarak Guinnes Rekorlar Kitabı’nda yer almaktadır. Tohumları, risin adı verilen inanılmaz derecede toksik kimyasalları barındırır ve öldürücü dozun 4 ila 8 tohum aralığında olduğuna inanılır. Tohumların direkt olarak yutulması 36 saat içerisinde ağız ve boğazda yanma hissi, yoğun karın ağrısı ve kanlı ishale neden olabilir. Tedavi başlamadığı takdirde 3-5 gün içerisinde ölüme bile neden olabilir.