Uzun ve sağlıklı bir hayat herkesin hem kendisi hem de sevdikleri için hayalidir. Geçmiş çağlarda tüm hastalıkları iyileştirmeye çalışan dolayısıyla hayatı sonsuz olacak kadar uzatmak niyetinde olan simyacılar bunu başaramamış olabilirler fakat Dünya üzerinde en azından uzunca bir hayatı garantilemiş insanların yaşadığı yerler mevcut. Havasından mı suyundan mı bilinmez, işte bu 15 yerde insanların ortalama ömrü oldukça uzun…
1. Monaco
Dünyanın en küçük ikinci ve aynı zamanda en yoğun nüfuslu ülkesi olabilir ancak Monaco ortalama yaşam süresi en yüksek bölgelerden biridir. Bu süre neredeyse 90 yıl! Yaşamalara doyamayan Monako halkı büyük ölçüde Akdeniz diyetiyle beslenmektedir. Akdeniz diyeti için kısaca, bol bol sebze, meyve, baklagil, kuruyemiş, tahıl, balık ve zeytinyağı gibi doymamış yağlar içeren bir beslenme şekli diyebiliriz. Bu diyetin az miktarda içerdiği şeyler ise biz Türkler için oldukça üzücü olacak: et ve süt! Ayrıca Fransız Rivierası’ndaki bu Batı Avrupa ülkesinde bir sürü milyarder ve milyoner yaşamaktadır. Yani bu uzun yaşam sürelerine ekonominin de katkısı bulunuyor olabilir.
2. Makao
Ortalama yaşam süresinin 84,41 yıl olduğu bölge Makao, CIA World Factbook’a göre dünyadaki ikinci en yüksek yaşam beklentisine sahip ülkedir. Bazıları bu uzun vadeli yaşamı Çin bölgesinin güçlü ve büyük ölçüde kumar temelli ekonomisine bağlamaktadır. Çünkü kumarhanelerde kazanılan paranın yaklaşık %70’i Makao hükümeti tarafından sağlık hizmetlerine yatırılmaktadır. Ayrıca tipik diyetleri ise temelde bitki ve deniz ürünleri içermektedir.
3. San Marino
İtalya tarafından kara sınırıyla çevrelenmiş bu mikro devletin sadece 30.000 vatandaşı var ama dünyadaki en uzun yaşam sürelerinden birinin (83,01 yıl) tadını çıkarmaktadırlar. Bu yaşam süresi için tüm olası faktörler şöyle: San Marino Avrupa’nın en düşük işsizlik oranlarından birine sahip olması, ulusal borcu ve bütçe fazlası olmaması, yeme alışkanlıklarının ise genel olarak et ve süt içermeyen Akdeniz diyeti ağırlıklı olması…
4. Sardunya
Sardunya, dünyadaki en yüksek asırlık insan oranına sahip olduğu için Okinawa ile benzerlik göstermektedir. Burada 100.000 kişiden 22’si 100 yaşını görmektedir. İtalya kıyılarının 193 kilometre açığında bulunan ada, kalori yakmak için harikulade engebeli bir araziye ev sahipliği yapmaktadır. Akşamları, yerel halk mizah dolu sohbetlerinin yanında bir kadeh kırmızı şarap içmektedirler. Hatta karşılığı hemen hemen küçümseyici ve alaycı olan sardonik kelimesinin kökeni de Sardunya’dan gelmektedir. Ortalama yaşam süresinin 81 yıl olduğu bu alaycı adada beslenme tarzı bitki, fasulye, koyun peyniri ve keçi sütü ağırlıklıdır.
Ayrıca En Çok Ziyaret Edilen Uzak Doğu Şehirleri Gezi Rehberi bilgilerini de inceleyebilirsiniz.
5. İzlanda
Birleşmiş Milletler’in verilerine göre İzlanda, dünyadaki en yüksek altıncı ortalama yaşam süresine (81,28 yıl) sahip ülkedir. Bu süre için olası nedenlerden biri, İzlanda’nın oldukça düşük bir kirlilik seviyesine sahip olmasıdır. Ülkedeki kalp hastalığı ve depresyon gibi yaygın hastalıkların düşük seviyelerde olması, aynı zamanda balık yağı yönünden zengin günlük diyetleriyle de alakalıdır. Tipik beslenme alışkanlıkları balık, otlakta yetiştirilen kuzu, siyah çay, sebzeler, yabani meyveler ve tahıllar içermektedir.
6. Loma Linda
Hızlı temposuyla ünlenmiş Los Angeles’a sadece 96 kilometre uzaklıkta, California’da yer alan Loma Linda, ABD’nin en uzun yaşayan nüfusuna ev sahipliği yapmaktadır. Ve bazıları bunun bir inanç meselesi olduğunu iddia etmektedir: Kasabanın 23.000 sakininin büyük bir kısmı, üyeleri genellikle daha sağlıklı, daha mutlu ve ülkenin geri kalanından 4-7 yıl daha uzun yaşayan Seventh Day Adventist Kilisesi’nin üyesidir. Ortalama yaşam süresi 80 civarında olan bölgede aynı zamanda vejetaryenlik de kilisenin etkisiyle oldukça yaygındır.
7. Okinawa
Yaşlı Okinawalılar dünyadaki en düşük yaygın hastalıkların sebep olduğu ölüm oranına sahiptir ve bunun sebebinin %25 şeker %75 tahıl alımı içeren geleneksel Japon diyetiyle alakalı olduğuna inanmaktadırlar. Ancak son yıllarda genç Okinawalıların daha yağlı besinlere yönelmesi ortalama yaşam süresinin düşmesine neden olmuştur. Yine de genel olarak balık, soya ve baklagille beslenen Okinawalıların 100 yaşına kadar yaşama ihtimali Japonya’nın diğer bölgelerinde yaşayan insanlara göre 5 kat daha fazladır.
8. Avustralya
Avustralya İstatistik Bürosu’na göre, ülke şu anda genel yaşam beklentisi oranlarında İngiltere, Kanada, Yeni Zelanda ve ABD’yi geri bırakmıştır. Aktif bir yaşam tarzı ile birlikte düşük bir sigara içme oranı bu sürenin nedenleri arasında sayılabilir. Kadınlar için 83,7 yıl, erkekler için ise 79,2 yıl olan ortalama ömür Avustralya’nın her yerinde de geçerli değildir çünkü Aborjin ve Torres Boğazı Adası halkları bu açıdan geride kalmaktadır.
9. Andorra
Fransa ve İspanya arasında sessiz bir izolasyon içinde sıkışmış olan bu küçük Avrupa ülkesi, aynı zamanda birçok uzun ömürlü kişiye sahiptir. Bunun en büyük nedenlerinden biri Pireneler’deki günlük kayak ve yürüyüşlerinin teşvik ettiği aktif bir yaşam tarzıdır. Burada halkın odak noktası aileleri ve arkadaşları olmakla birlikte turizm ile de hayatlarının akışını hızlandırdıkları kesin… Ortalama yaşam süresi 82,51 yıl olan bu küçük ülkede halk genel olarak et ve balık da içeren Akdeniz diyet tipiyle beslenmektedir.
10. Nicoya Peninsula
Kosta Rika’nın 120 kilometre uzunluğundaki bu bölgesinde, uzun ömür epey hakimdir. Bu yarımadayı evi olarak benimseyen 75.000 Nicoyalı’nın 90 yaşına ulaşma ihtimali, 60 yaşındaki bir Amerikalı’nın ulaşma ihtimalinden tam 4 kat fazladır. Bu belki de bölgenin görece sakin olmasından kaynaklanmaktadır. Burası ülkenin en izole ve güzel plajlarından bazılarına ev sahipliği yapmaktadır. Beslenme alışkanlıklarında çoğunlukla fasulye, kabak, mısır içeren Orta Amerika diyeti hakimdir. Ayrıca bölgenin kemikleri güçlendiren ve arterleri rahatlatan kalsiyum ve magnezyum açısından zengin suyu da ek bir fayda olarak kaydedilmelidir.
11. Guernsey
Manş Denizi’ndeki en büyük ikinci ada olan Guernsey, yüksek bir yaşam standardı ve uzun yaşam beklentisi sunmaktadır. Bunun sebebi adalıların zenginlikleri olabilir çünkü bölge dünyanın altıncı en zengin yeridir. Adalıların hayatını iyileştiren diğer avantajlar arasında düşük vergi oranları ve ada sakinlerine en iyi sağlık hizmeti seçeneklerini sunan yüksek maaşlı işler de sayılabilmektedir. Adada ortalama yaşam süresi 82,24 yıldır.
12. İsrail
İsrail 81,5 yıl ortalama yaşam süresi ile en uzun yaşam beklentisine sahip 5. ülkedir. Yaşam süresine göre sıralanan ilk üç şehri Ra’anana (85,5 yıl), Modiin-Maccabim-Reut (84,1 yıl) ve Beith Shemesh (83,1 yıl) iken; en alttaki iki şehri ise Nasıra (77,9 yıl) ve Rahat (77,1 yıl)’tır. Aradaki bu fark 1980’den bu yana İsrailli Araplar arasında yedi yıllık bir kazançla daraltılmıştır. Beslenme alışkanlıkları genel olarak Akdeniz ve Orta Doğu mutfaklarının bir karışımıdır.
Ayrıca Gelecekte Yok Olması Beklenen 17 Şehir adlı yazımıza da bakabilirsiniz.
13. Ikaria
Yunanistan adası Ikaria’yı, Blue Zones yazarı Dan Buettner insanların ölmeyi unuttuğu ada olarak adlandırmıştır. Adanın 10.000 kişilik nüfusunda her üç kişiden biri 90’lı yaşlarını görmektedir. Rahat yaşam tarzları ve günlük sosyalleşmeleri bunun için iyi bir neden olabilir. Yine Buetnerr’ın kitabında bir ada sakini şöyle demiştir: Birini öğle yemeğine davet ettiğinizde, sabah 10’da veya akşam 6’da gelebilir. Burada saat umurumuzda değil… Tipik diyetleri ise bahçelerindeki sebzeleri, baklagiller, bol bol yeşillik ve bol bol zeytinyağı içermektedir.
14. Hong Kong
Uzun ömürlü insanların sadece dünyanın uzak ve yavaş tempolu bölgelerinde yaşamadığının kanıtı Hong Kong… Kadınlar için 86,7 yıl, erkekler için ise 80,5 yıl olan ortalama yaşam süreleriyle Hong Konglular, dünyanın en uzun yaşayan insanları arasındadır. Bu, özellikle dünyadaki diğer pek çok nüfustan daha uzun yaşayan Hong Konglu kadınlar için geçerlidir. Uzmanlar uzun ömürlerinin günlük yüzmeler ve sabah yürüyüşleri gibi antrenmanlar sayesinde olduğunu düşünmektedir. Ayrıca tipik diyetleri ise buharda pişirilmiş balık ve sebze ağırlıklı olan Kanton yemekleri içermektedir.
15. Singapur
Singapur, yaşam beklentisi açısından dünyanın en iyi yerlerinden biri olarak gösterilmektedir. Aynı zamanda ülke, halk sağlığı girişimleri ve ekonomik fırsatlar açısından büyük ilerlemelerin sinyalini vermektedir. Ortalama yaşam süreleri, son 30 yılda 10 yıl artarak 82,14’e ulaşmıştır. Yetişkinlerde obezite oranı yaklaşık %11’dir ve bu birçok Batı ülkesine göre daha düşük bir orandır. Beslenme şekilleri ise Çin, Hint ve Malay mutfaklarının karışımı ağırlıklıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Beklenen yaşam süresi istatistiksel bir ölçüdür ve bir insanın ortalama ne kadar yaşadığını ifade eder. Genellikle doğumda hesaplanan, cinsiyetlere ve coğrafyalara göre hesaplanan bu ölçüt ülkelerin ekonomik durumları ve gelişmişlik düzeyleri bazında da bilgi vermektedir.
Ortalama yaşam süreleri dünyada olduğu gibi Türkiye’de de artmaktadır. Ülkemiz doğumda hesaplanan yaşam beklentisi ortalaması günümüzde erkeklerde 75,6, kadınlarda ise 81 yıldır. Ayrıca yine doğumda hesaplanan ve günlük hayatı sınırlandıran bir sağlık problemi olmadan yaşama süresi ise erkeklerde 59,9 yıl, kadınlarda ise 56,8 yıl olarak hesaplanmıştır. Bu verilerden kadınların daha uzun yaşadığı fakat erkeklerin daha sağlıklı olduğu çıkarımı yapılabilir.
