Bir tutku oyunu olan basketbol dünyada oynanan en popüler spor oyunlarından biridir. İzlerken büyük heyecanlar, stresler, sevinçler, hüzünler yaşatır. Sokakta, okul bahçesinde, basket salonlarında oynarken de arkadaşlıklar, beraberlikler, coşkular, hüzünler yaşatır. Maçları izlerken bazen kafanıza takılmıştır böyle bir oyun nasıl ortaya çıktı diye. Bizde kafamıza takılan bu soruyla beraber, ülkemizde nasıl ilerledi, genel olarak bilinmesi gereken özellikleri neler, basketbol topunun yapısı ve özellikleri nelerdir diyerek sizlere bir yazı hazırlayalım dedik. Ayrıca bu yazımızda en iyi basketbol toplarını da sizler için sıraladık.

1- Basketbolun Kısa Hikayesi

Basketbol ilk olarak temelleri, 1891 yılında ABD’nin Massachusetts eyaletinde beden eğitimi öğretmeni olan James Naismith tarafından atıldı. Naismith, atletlere ve beyzbol oyuncularına kış antrenmanı yaptırabilmek amacıyla bir fikir düşündü ve sepetlere futbol topunun sokulması şeklinde bir antrenman programı hazırladı. Yaklaşık olarak 3 metre yüksekliğinde, altı kapalı bir sepete atılan toplar ilk zamanlar oyuncular tarafından elle çıkartılıyordu. Naismith bu oyuna “Basket Ball” adını verdi. Daha sonra sepetlerin altı çıkarıldı ve artık toplar atıldıktan sonra çıktı.

Profesyonel olarak basketbol ise 1896 yılında New York’ta başladı. 1949 yılında N.B.A - National Basketball Association, Basketball Association of America ve National Basketball League ile birleşerek kurulmuştur. 1950’lı yıllarda en popüler iki takım Harlem Globetrotters ve New York Rens takımlarıydı.

2- Ülkemizde Basketbol Serüveni

Ülkemizde basketbol ilk olarak 1904 yılında Robert Koleji öğrencileri tarafından oynanmıştır. Daha sonra tanınması ve yayılması Galatasaray Lisesi öğretmeni Ahmet Robenson tarafından gerçekleşmiştir. İlk basket maçı da Galatasaray Lisesi öğrencileri tarafından yapmıştır. 1913 yılında Fenerbahçe, Basketbol için çalışmalar yaptı ve yaz mevsimi için Kurbağalıdere’deki tenis kortunda açık sahada maç yapmaya karar verse de rakip bulunamadığı için çalışmalar kaldı.

Ülkemizde ilk basketbol ligi 1927’de başladı. İlk yıllarda İstanbul basketbolunda azınlık takımları etkin olmuştur. 1933 yılında Galatasaray, Beşiktaş, Fenerbahçe, İstanbulspor ve Hilal takımlarının dâhil olduğu alternatif bir lig kurulmuştur. 1933 yılında Türk Spor Kurumu yönetimi ele alarak resmi organizasyonları ülke geneline yaymaya başladı.

Basketbol Federasyonu’nun resmi faaliyetleri 1934 yılında kurulan Spor Oyunları Federasyonu bünyesinde başladı. Daha sonra 1 Mart 1959 yılında Türkiye Basketbol Ligi kuruldu.

Türkiye’de Kadın Basketbolu 1950’li yılların sonlarında başlamıştır. Daha sonra Faik Gökay tarafından ilk milli takım faaliyetleri başladı. İlk maçlarını 1964 yılında Batı Almanya ile yaptı ancak 48-44 sonucuyla başarısız oldular. Bugün Türkiye Kadın Milli Basketbol Takımı yani Potanın Perileri çok büyük başarılarla tarihe imzalarını atıyor.

Erkek Milli takımımız ise 1970’li yıllarda başarılı bir dönem geçirdi. 1973 Avrupa Şampiyonası’nda yarı final oynama hakkını kıl payı kaçırdı ama devler arasında sekizinci sırada yer almayı başardı. Türkiye Milli Basketbol Takımı 70’lerden bugünlere kadar maçlarda elinden gelen tüm gayreti gBASEösterdi iyi seviyelere kadar geldiler.

Türkiye Milli Basketbol Takımı ilk kez 2002 yılında Dünya Şampiyonasına katıldı. O yıl dokuzuncu oldu. 2006 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası’nda da altıncı oldu. En önemli başarıyı 2010 FIBA Dünya Basketbol Şampiyonası'nda ikinci olarak gösterdi. Ve Türkiye Erkek Milli Basketbol Takımı yani 12 Dev Adam başarılarının devamını getiriyor.

3- Basketbol Nasıl Bir Oyundur?

Basketbol bir takım oyunudur ve her takımdan sahada beşer kişi olur. Ama genel kadro da 12 oyuncu bulunabilir. İki devre ve 2’şer periyot olmak üzere toplamda 4 çeyrek bölüm şeklinde oynanan hızlı bir spordur. Ayrıca takımların sınırsız oyuncu değiştirme hakları vardır. Hücum zamanı 24 saniyedir. Avrupa basketbol liglerinde periyot süresi 10 dakikadır. NBA liginde periyot süreleri 12 dakika olarak oynanır. Avrupa liglerinde oyuncuların 5 faul yapma hakkı vardır. NBA liginde 6 faul hakkı bulunur. Oyun bitiminde iki takım arası beraberlik varsa 5 dakika uzatma süresi verilir.

Basketbolda molalar, dinlenmekten ziyade oyun stratejisi olarak kullanılır. Genellikle karşı takım puan toplamaya başladığında diğer takım mola alır. Mola süreleri 2’şer dakika olarak ilk 4 çeyrek ve uzatma süresinde 1’er kez kullanılır.

Basketbolda topa sahip basketçi, sektirmeyi bıraktığı andan itibaren pas ve şut atmak zorundadır. Eğer ikisi de yapılmamışsa kural ihlali sayılır ve top rakip takıma geçer.

Basketbolda oynanacak stadı misafir olan takım seçer. Maça orta sahadan başlanır, süre de topun havaya atılmasıyla başlar.

Basketbol da her atış 2 puandır. Eğer 3 sayı çizgisinden atılmışsa 3 puandır. Serbest atışlar da 1 puandır.

Uluslararası basketbol sahası ölçüleri 28 m x 15 m standardında yapılır. Basketbol potalarının boyutları; 1,8 x 1,2 m olarak belirlenmiştir. Potada çember yüksekliği 3,05 m’dir. Çember çapı ise 45 cm’dir.

4- Basketbol Topları

Bir basketbol topunun ağırlığı 297 ile 650 gram arasında değişir. Topun çevresi 56 -78 cm arasında değişir.

Basketbol topları büyüklüğüne göre 4’s ayrılarak sınıflandırılmıştır. Bu sınıflandırma şu şekildedir;

4 Numara Basketbol Topu: Bu model basketbol toplarının çevresi 25,5 inç, ağırlığı ise 297-318 gram arasında değişmektedir. Bu top 5 ile 8 yaş arası çocuklar için uygundur.

5 numaralı Basketbol Topu: Bu model topların çevresi 27,5 inç, ağırlığı ise 396-453 gram arasında değişmektedir. Bu toplar ise 9 ile 11 yaş arası çocuklar için idealdir.

6 numara Basketbol Topu: Bunların çevresi de 28,5 inç, ağırlığı ise 510-566 gram arasında değişmektedir. Bu top 12 ile 14 yaş arası erkek çocukları ve 11 yaş üzeri kızlar içindir.

7 Numara Basketbol Topu: Bu model basketbol toplarının çevresi 29,5 inç’tir, ağırlığı ise 567-650 gram arasında değişmektedir. Bu top 13 yaş üzeri erkekler için uygundur.

Basketbol topları ayrıca yapılarına göre, Kauçuk yapılı Basketbol topları ve Deri Yapılı Basketbol topları olarak 2’ye ayrılır. Kauçuk Yapılı Basketbol topları kauçuktan yapılmıştır. Suya dayanıklıdır bu sebeple dışarda oynamaya müsait toplardır. Çok da iyi sıçrar. Deri Basketbol Topları da poliüretan deriden üretilmiştir. Kapalı alanlar için uygundur. FIBA’nın aldığı karar sonucu resmi maçlarda deri yapılı basket toplarla oynama zorunluluğu getirmiştir. Kauçuğa göre iyi bir sıçrama göstermez.

5- En İyi Basketbol Topu Markaları Nelerdir?

⛹️‍♀️ Spalding NBA Official

7 numaralı basketbol topudur ve çevresi 29,5 inç’tir. NBA resmi maçlarında bu marka topu kullanmaya uzun yıllardır devam ediyor. Çok pahalı olan bu top Hakiki Horween deriden yapılmıştır. Spalding NBA, WNBA, D-League ve Euroleague resmi sponsorudur.

⛹️‍♀️ Evolution Wilson

İç mekan basketbol sahaları için kullanıma müsait olan bu topun çevresi 29,5 inç’tir. Yastıklı iç kısmı, gelişmiş dokunuş ve kullanım için size yumuşaklık hissi verir. Yapısı gereği tutuşlarda çok rahat ve kolaydır.

⛹️‍♀️ Spalding Basketbol Topu TF-150 Euro/Turk N:7 Rbr Bb (73-985Z)

7 numaralı olan bu basketbol topu iç ve dış sahalar için kullanıma uygundur. Kauçuk yapılıdır. Spalding, Euroleague için özel olarak üretmiştir. 8 panele sahiptir.

⛹️‍♀️ Molten X-Series Indoor/Outdoor Basketball, BGMX

İç ve dış sahalar için uygun olan bu basketbol topunun çevresi 29,5 inç’tir. FIBA onaylıdır. 12 panele sahiptir.

⛹️‍♀️ Under Armour 495

Bu basketbol topu iç ve dış sahalarda kullanılabilir. Gripskin mikro-fiber kompozit malzemesi ile top tutuşları çok kolaylaşır. Bu modelin 6 numaralı ve 7 numaralıları mevcuttur.

⛹️‍♀️ Wilson WTB0730 NCAA

Yüksek performanslı kompozit kauçuk malzemesi kullanılarak üretilmiştir.Döşenmiş Kompozit Kanallar, benzersiz kontrol için tüm top üzerinde tutarlı bir doku ve kavrama sağlar. Tutuşlar kolaydır. Yumuşak bir his verir.

⛹️‍♀️ Mikasa Bx1008

Mikasa tarafından üretilen bu top kauçuk yapılıdır. Dış mekanlar için uygundur.

⛹️‍♀️ SPALDING® NBPA PLAYER'S BASKETBALL

7 numaralı ve çevresi 29,5 inç’tir. İç ve dış sahalar için uygundur. Spalding bu topu National Basketball Players Association (Ulusal Basketbol Oyuncuları Derneği) ile bir araya gelerek üretmiştir. Birinci sınıf siyah kompozit deri kapağa sahiptir. Üzerinde Michele Roberts ve Chris Paul’un imzası yer alır.

⛹️‍♀️ Spalding NBA ZI/O® EXCEL

6 numaralı (28,5 inç) ve 7 numaralı (29,5 inç) olarak iki farklı şekilde vardır. Kompozit deri kaplamadır. İç ve dış sahalar için tercih edilebilir. Dış katmanı köpük desteğiyle kaplıdır. Bu özellik basketbol topuna diğer toplardan daha farklı olarak yumuşaklık hissi verir.

⛹️‍♀️ ROOKIE GEAR® COMIC SERIES YOUTH INDOOR/OUTDOOR BASKETBALL

5 numaralı ve çevresi 27,5 inç olan bu top 9 ile 11 yaş arası çocukların kullanımı için yapılmıştır. İç ve dış sahalarda kullanıma uygundur. Yumuşak yapıya sahiptir. Çocukların sahada güçlü beceriler kazanmasına yardımcı olur. Standart gençlik basketbol toplarından daha hafif yapısı sayesinde atışlar, pas atma ve sürükleme çok kolaydır.

Voleybol sporuna da ilgi duyuyorsanız, voleybol toplarının özelikleri ve en iyi voleybol topları yazımızda inceleyebilirsiniz.