Finansal okuryazarlık kavramı ilk duyulduğunda üniversitelerden fırlamış bir lisans bölümü gibi kendisini hissettirebilir. Sırf bu resmi yapısı nedeniyle Türk insanı, finansal okuryazarlığını geliştirmekten ısrarla kaçınmaktadır. Halbuki tanısanız seveceğiniz bu kavram, gündelik hayattan yatırıma kadar hayat ile iç içedir. Sizlere bir sonraki yazımız olarak tanıttığımız fakat öncesinde finansal özgürlük kavramı ile ekonomiye olan ilginizi artırmayı hedeflediğimiz 6 Adımda Finansal Özgürlük Nasıl Kazanılır yazımıza da göz attıktan sonra,  sizler için finansal okuryazarlığı 6 maddede anlatmaya çalıştığımız bu yazıyı okumaya başlayabilirsiniz.

Finansal Okuryazarlık Deyince Ne Anlamalıyım?

Bize finansal okuryazarlık nedir diye sorsanız ve size “finansı anlayabilme becerisi” olarak yanıt versek, üç kelime ile tüm konuyu özetlediğimizi düşünsek de kavramın içeriğinin daha az kişiyi ilgilendirdiği düşüncesi ile yazımızı okumaktan vazgeçebilirsiniz.  Biz ise finansal okuryazarlık deyince aklınıza gelmesi gerekeni, “Paranın nasıl kullanıldığını anlayabilme yeteneği” olarak özetliyor ve 7’den 70’e anlattıklarımızı herkesin okuması gerektiği konusunda dikkat çekmeyi tercih ediyoruz.

Temel olarak finansal okuryazarlık finansal bilgi, finansal tutum ve finansal davranış olarak üç unsura ayrılmaktadır. Esasen kavramın ne anlama geldiğini ve kaç unsurdan oluştuğunu bilmek, yazımızı kapatır kapatmaz okuduklarınızı unutmanız anlamına gelmektedir. Finansal okuryazarlık ise paranın var olduğu her yerde geçerlidir ve bu kavramı bisiklet sürmek gibi özümsemeniz şiddetle tavsiye edilir.

Finansal okuryazarlığı harcama alışkanlıklarınızı, iş hayatınızı, gelecek planlamanızı ve yatırımlarınızı yönlendirecek bir rehber olarak düşünün. Rehberi doğru anlamanız halinde güneşli bir gelecek sizi beklerken, rehberi yanlış yorumlamanın sizi felakete götüreceğini aklınızdan çıkarmayın. Ünlü bir düşünürün dikkat çektiği, “Parasını yöneten, hayatını yönetir” deyişi tamamen finansal okuryazarlık ile ilişkilidir. Paranızın kıymetini anlıyorsanız, kavramı anlamaya başladınız demektir.

Günlük Hayatta Bana “Finansal Okuryazar Mısın” Diye Soracaklar Mı?

Aynı işyerinde benzer maaşlarla çalışan iki kişiden birisinin ay sonunu getiremezken, diğerinin borç verebilecek düzeyde maaşını idareli harcadığı ile ilgili örneklere şahit olmuş ya da duymuşsunuzdur. Gündelik hayatta finansal okuryazarlık için aradığınız örnek, bahsettiğimiz durumda saklıdır. Verdiğimiz örnekte bir arkadaşımız savurgandır ve aldığı maaşla geçinememektedir. Bu arkadaşımıza bile borç verebilecek düzeyde parasını tutumlu kullanan arkadaşımız ise finansal okuryazarlığın bir ilkesini benimsemiş ve hayat düsturu edinmiştir.

Türkiye standartları için ortalamanın çok üzerinde kazanca sahip ya da ev hanımı olmanız sebebi ile para kazanmıyor olmak, “Neden finansal okuryazar olmalıyım?” sorusunu sorma şansını size tanımamaktadır. Finansal okuryazarlık gündelik hayattaki en temel alışkanlıklarımızda saklıdır. Aldığınız borçlarınızı zamanında ödemek, bir şeyi satın almadan önce düşünmek ya da dolandırıcıların süsleyerek sunduğu gerçek olamayacak kadar güzel tuzaklara düşmemek için finansal becerilerinizi temek düzeyde de olsa geliştirmeniz gerekir. Unutmayın, elinizin paraya değiyor olması finansal okuryazarlığınızı geliştirmeniz için geçerli bir sebeptir.

Türkiye’de Kaç Kişi Finansal Okuryazar, Ben Neden Olmalıyım?

Ülkemizin harcama, tasarruf ve yatırım anlayışına göz attığınız anda Türkiye’de finansal okuryazarlık hakkında gerekli çıkarımı kolayca yapabilirsiniz. Kısa yoldan zengin olma hayali kuran ülkemiz insanının tüyo ve söylentiler peşinde koşarak yılların birikimlerini çarçur ettiklerini defalarca kez şahit olmuşsunuzdur. Milli Piyango yılbaşı çekilişleri için oluşan bilet kuyrukları bile Türk insanının emek vermeden kazanmak konusunda ısrarını göstermeye yeterlidir ve haklı olarak siz de “Ben neden öğrenmek için kendimi zorlayayım ki?” sorusunu sorabilirsiniz.

Maaşınızla ay sonunu getirmek, çocuklarınız için birikim yapmak ya da hedeflediğiniz finansal özgürlüğe kavuşmak için az veya çok finansal okuryazar olmanız gerekir. Kendi evinizi ya da beğendiğiniz bir araba modelini alırken artan fiyatlara yetişemediğinizde, sizde eksik olanın finans becerinizin yeterince gelişmiş olmadığını anlamanız gereklidir. Rahat bir hayat sürmek, hayal ettiğiniz hayatı yaşamak ya da zorlaşan hayat şartlarına uyum sağlamak için ekonomi ve finans konularını en azından temel düzeyde öğrenilmelidir. Yakınlarınıza “altın alsaydım şimdiye zengindim” ya da “Falanca hisse senedi herkese para kazandırmış” gibi sözlerle hayıflanmak istemiyorsanız, acele edin ve hemen finansal özgürlüğü öğrenmenin yollarından işe koyulun.

Finansal Okuryazarlığı Nereden Öğreneceğim?

Finansal okuryazarlık becerinizi neden geliştirmeniz konusu aklınıza tamamen yattığına göre, sırada bu beceriyi geliştirme yollarını öğrenmek kalıyor. İlk olarak sizi uyarmamıza izin verin. Finansı anlamanın ve paranızı iyi yönetmeniz için bilmeniz gerekenleri öğrenmenin sihirli bir yolu yoktur. Bu süreç sizi gazetelerin ekonomi haberlerini okumaya, elinize kağıt kalem alarak hesaplar yapmaya ve çok sayıda kitaplar okumaya, finansal okuryazarlık sunumları karıştırmaya itecek. Şimdi nasıl bir belaya bulaşmak üzere olduğunuzu biliyor ve sonu iyi bitecek zahmetli bir yola adım atıyorsunuz.

Finansı anlayabilme becerisi, bir rivayete göre Yahudilere çocuklukta öğretilir. Bu nedenlidir ki dünyanın en büyük şirketleri Yahudilerindir ve fakir bir Yahudi’ye rastlamak oldukça zordur. Ekmek parası mantığı ile hayatına devam eden çilekeş Anadolu insanı ise çocukluktan almadığı bu bilgileri sonradan edinmeye çalışır. Hali ile finansal okuryazarlık nasıl öğrenilir sorusuna her zaman kestirme bir yol aramaya bayılır. Başlığın hemen başında belirttiğimiz gibi bu beceri için sihirli bir yöntem yoktur. Tek yolu, hemen çalışmaya başlamaktan geçer.

Finansal okuryazarlığa yönelik yazılmış kitaplar, Bana Fikir Ver Ekonomi sayfası, sunumlar, eğitimler ve yazılı basın gibi çok sayıda elinizde alternatif bulunmaktadır. Bana Fikir Ver sayfalarında size her yeni yazımızla finansal bilgi düzeyine katkı sağlayacak derin bilgiler bulabilirsiniz. Ayrıca ekonomi sayfalarımızda, size daha derin bilgi verecek hazinelerle ilgili önerilere de rastlayacaksınız. Her yeni yazımızı takip ederek becerinizi geliştirmenin en kestirme yolunu takip edebilirsiniz.

Yok Mu Bunun Eğitimi, Dersi?

Türk insanının her zaman kestirme yol bulma konusunda maharetini bildiğimiz için her ne kadar yukarıdaki başlıkta “Finansal okuryazarlığın sihirli bir formülü olmadığını” söylesek de, aklınıza finansal okuryazarlık eğitimi geleceğinden zerre şüphemiz bulunmuyor. Süslü başlıklarla hazırlanmış “1 haftada milyoner olmayı öğren” ya da “Bunu yapan haftada 10 bin dolar kazanıyor” temalı içi boş içerikler, bu süreçte size elbette de çekici gelecek. Hayatınız boyunca okumanızı gerektirebilecek yöntemler yerine size kısa yoldan zenginliğe ulaştıracak finansal okuryazarlık dersi var mı diye araştıracağınızı biliyor ve sizi yolun başında önlemek istiyoruz. Gittiğiniz yol yol değil, geri dönün!

Milli piyango bileti almak ile kısa yoldan zenginliğin yolunu bulacağını düşünmenin temelde birbirinin aynısı iki davranış olduğunu bilmeniz gerekir. Öteki tarafta saatlerini finansı anlamak için okuyarak, araştırarak ve kendisini geliştirmek için yoğun mesai harcayarak geliştiren bir kişi varken beri tarafta siz tembellik etmemelisiniz. Okumaktan, araştırmaktan ve çalışmaktan her sıkıldığınızda ve “10 günde zengin olmanın yolları” başlıklı binlerce liralık eğitimler aklınızı çeldiğinde aklınıza tek bir şey getiri: “Ucuz peynir sadece fare kapanında olur!”

Nereden Başlamalıyım?

Finansal okuryazarlığı uygulamaya başlamak için ilk yapmanız gereken, detaylı bir gelir-gider tablosu tutmak olacak. Nereye ne harcadığınızı bilmenin yanında gereksiz masraflarınızı da görmenizi sağlayacak olan tablo, finansal okuryazarlık seviyenizi geliştirmeni için size önemli katkı sağlayacak. Tasarruf etme merakınızı da artıracak olan bu yöntem sonrasında Varlığından Bihaber Olduğunuz 7 Para Tasarruf Yöntemi isimli yazımızı da okumak isteyeceksiniz.