Yatırım Yapmak İstiyorum, Neye Yatırım Yapabilirim?

Yatırım dünyası karmaşıktır ve insanın içinde var olan “Kısa yoldan köşeyi dönme” güdüsü ile işler olduğundan daha zor hale gelebilir. Bin bir zorluk ve zahmetle artırılan tasarrufları alınan yanlış yatırım kararları sebebi ile kaybetmek, pek çok kişide geri dönüşü olmayan psikolojik sorunlar ortaya çıkartabilmektedir. Henüz yatırım dünyası ile tanışmamış ve kenarda birikmişi ile yatırım yapmak istiyorum diyen okurlarımız için var olan yatırım araçlarının neler olduğunu yazımızda derledik.

1.Bitcoin

Hayatımıza 2009 yılında giren Bitcoin, yaklaşık 12 yıllık süreçte inişli çıkışlı grafiği ile adından sıkça söz ettirdi. Satoshi Nakamoto adını kullanan kişi ya da gruplar tarafından 2008 mali krizi sonrasında uçtan uca elektronik ödeme sistemi olarak tanıtılan Bitcoin, Blockchain (Blok zinciri) teknolojisi ve kripto para kavramları ile bizi tanıştırdı. Herhangi bir ülke ya da grubun kontrolünde olmayan, düzenlemelerden bağımsız ve gizlilik odaklı yapısı ile kısa sürede karşılık bulan Bitcoin, pandemi sürecinde yakaladığı büyük yükseliş ivmesi ile kendi milyarderlerini yaratmayı başardı. Blockchain teknolojisi nedir, nerelerde kullanılır sorusuna yanıt arıyorsanız, linkteki yazımız tam size göre!

Bitcoin arzının 21 milyon adet ile sınırlı olması, arzı sınırlı olmayan para gibi finansal araçlara karşı lider kripto paraya büyük avantaj sağladı. “Dijital altın” ve “Altın 2.0” gibi tanımlamalara layık görülen Bitcoin, ilk piyasaya çıktığında “Bedavadan biraz pahalı” iken şu anda 40 bin doların üzerinde işlem görmektedir. Yükseliş yönünde halen ciddi beklentilerin bulunduğu Bitcoin, neye yatırım yapmak lazım sorusuna yanıt arayanlar için iyi bir cevap olmaktadır.

2.Altın

Türk insanının gözdesi altın, tasarrufların yıllardır değişmeyen adresidir. Türk insanının kefen parasını bile koruma görevini üstlenen altın, yüksek enflasyonla başa çıkmak isteyen Türk yatırımcısının sığındığı tek liman olmuştur. Tüm dünyada “güvenli liman” olarak görülen altın için Türkiye’de anket yapılsa, en akıllı yatırım nedir sorusuna en az yüzde 80 oranla altın yanıtı verilecektir.

 JP Morgan tarafından söylendiği ifade edilen, “Altın paradır, geriye kalan her şey kredidir.” sözü, altının neden güvenli liman olduğunu gösterir. Kriz zamanlarında tüm dünyanın güvenli limanı olan altın, Türkiye’de enflasyona karşı en iyi koruma aracıdır. Son 10 yılın altın fiyatları incelendiğinde 2011 yılı başında 69 TL olan 1 gram altın, 2021 yılının ilk günlerinde 440 TL seviyelerine kadar yükselerek neden yatırım araçlarının piri olduğunu gösterir.

3.Hisse Senedi

Kimilerinin ocağını batıran, kimilerinin ise sahip olduğu her şeyi borçlu olduğu hisse senetleri, yüksek riskli yatırım araçları başında gelir. Yüksek riskine karşın getiri potansiyeli yüksek olan hisse senetleri, az para ile yatırım yapmak isteyenlerin de tercih ettiği yatırım araçları başında gelir. Ülkemizde Borsa İstanbul (BIST) endeksi üzerinden şirketlere ait hisse senetleri alınıp satılabilir. Pek çok insanın ocağını söndüren borsa, pek çok kişiyi de tabir-i caizse ihya etmiştir.

Hisse senedine yatırım yapmak isteyenler için farklı yatırım yöntemleri bulunur. Kimi yatırımcılar teknik analiz adı verilen yöntemler ile potansiyeli bulunan hisseleri tespit ederek kısa vadeli al-sat ile para kazanır. Kimi yatırımcılar ise temel analiz adı verilen ve şirketin gerçek değerini belirleyerek orta ve uzun vadeli yatırım amacı ile hisse senedi almayı tercih eder. Her iki şekilde de hisse senedi yatırımı için analiz yöntemlerinin öğrenilmesi ve finansal okuryazarlık seviyesinin artırılması gerekir.

4.Mevduat

Azıcık aşım, ağrısız başım diyenlerin ortak noktası mevduatta kesişir. Bankalardan açılan vadeli mevduat hesapları ile Türk Lirası (TL), döviz veya altın cinsinden faiz geliri elde edilerek tasarruflar değerlendirilir. Nakit para nasıl değerlendirilir sorusuna en risksiz yöntemle yanıt arayan tüm yatırımcılar, mevduat yatırımını tercih ederek paralarını düşük riskle değerlendirebilirler.

Mevduat yatırımının cazibesi, dönem sonunda elde edilecek faiz gelirinin sabit olmasından kaynaklanır. Vade sonunda elde edilecek gelirin biliniyor olması, geceleri rahat yatmak isteyenler tarafından tercih edilir. Ünlü bir Türk deyişinin de ifade ettiği gibi; Ne kadar ekmek, o kadar köfte! Yani, mevduat yatırımının riski ile birlikte potansiyel kazancı da düşüktür.

5.Repo

Bankalarca belirli faiz oranı ve süre sonrasında satın alma garantisi ile satılan tahvil veya benzeri değerli kağıtlara yatırım yapılması, repo yatırımını ifade eder. Genellikle gecelik olarak yapılan repo, düşük riskli bir yatırım aracıdır. Geceden repo satın alınır ve ertesi gün satışı yapılarak nakde çevrilir. Daha çok belirli bir vade sonrasında ihtiyaç duyulan para ile satın alınan repo, kısa vadeli ve düşük riskli nakit değerlendirme yöntemidir.

6.Gayrimenkul

Son dönemde yakaladığı yüksek kazanç grafiği ile ülkemizin en popüler yatırım araçları listesinin ilk sıralarına adını yazdıran gayrimenkul yatırımı, güvenli bir para değerlendirme yöntemidir. Ev, arsa, tarla, bahçe, vb. taşınmazları içeren geniş bir portföye sahip olan gayrimenkul yatırım alternatifleri, son 10 yılda en çok kazandıran yatırım araçları başında gelir.

Türkiye’de halen popülerliğini koruyan “Başımı sokacak bir evim olsun” düsturu ve çift haneli yıllık enflasyonlar, gayrimenkul yatırımının popülaritesini artırır. Toplu taşıma, sağlık kuruluşu, eğitim kurumu, vb. projelerin gerçekleşmesi ihtimalinde gayrimenkullerin yakaladığı yükseliş ivmesi ile hiçbir yatırım aracı yarışamamaktadır.

7.Yatırım Fonu

Bir grup yatırımcının ya da finans kuruluşlarının daha iyi finansal sonuçlar elde etmek amacıyla hazırladıkları portföylere yatırım yapma fırsatı sunan yatırım fonları, bireysel yatırımcılar tarafından alınıp satılabilir. Finans dünyasına yeni adım atıldığında ve henüz hisse senedi, vb. yatırım araçları için yeterli tecrübe sahibi olunmadığında, yatırım fonları iyi bir yatırım tavsiyesi olabilir.

Yatırım fonları, risk ve getiri ilişkisi bakımından A tipi ve B tipi olmak üzere iki farklı seçeneğe sahiptir. B tipi yatırım fonları likit fonlar olarak bilinir ve daha çok düşük riskli – düşük getirili portföylere yatırım yapma şansı tanırken, A tipi fonların riskleri ve potansiyel getirileri de yüksektir. Yatırımcılar satın aldıkları fonları belirli bir vade elde tutarak para kazanmayı hedeflerler. Belirli vade içerisinde fonların birim fiyatının artışı oranında kazanç elde edilir.

8.Tahvil

Şirketlerin veya devletlerin borçlanma amacı ile çıkardıkları tahviller, belirli vade sonunda geri alınmak amacı ile satılır. 1 yıldan uzun vadeli olarak çıkartılan tahvillerde vade sonuna kadar belirli periyotlarda faiz ödemesi yapılır. Sabit faizli yatırım aracı olması sebebi ile riski düşük olan tahviller, getiri potansiyeli bakımından da daha riskli yatırım araçlarının gerisinde seyreder. Sıfır riskli yatırım aracı arayanlar tahvillere yönelebilirken, tahvili çıkartan kuruluşun güvenilirliğine dikkat edilmemesi halinde düşük risk, tüm paranızı kaybetme riskine dönüşebilir.

9.Döviz

Türk insanının altından sonra gelen ikinci gözdesi, döviz yatırımıdır. Başta dolar olmak üzere Euro ve Sterlin, helal yatırım araçları olarak görülmekte ve borç alışverişlerinde paranın değerini korumak amacı ile röper noktası oluşturmaktadır. Türk ekonomisinin enflasyonu oranında her yıl döviz kurları artış kaydetmekte, Türk yatırımcısı da tasarruflarını enflasyona yedirmemek için dövize yönelmektedir.

Döviz yatırımının temel mantığı, gelişmiş ülke para birimlerinin gelişmekte olan ülke para birimlerine karşı uzun vadede değer kazanma eğiliminden yararlanma güdüsüne dayanır. Türk Lirası gelişmekte olan ülke para birimidir ve kriz zamanlarında yüksek değer kayıpları yaşayabilir. Türk yatırımcısı geçmişten gelen tecrübeleri ile yastık altı yatırımlarında altın ile birlikte dövizi tercih etmekte, birbirine borç verirken döviz ile borç vermeyi tercih etmektedir.

10.Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)

Aylık düzenli birikimler ile alternatif bir emeklilik maaşı elde etmek isteyenler, Bireysel Emeklilik Sistemini (BES) tercih edebilirler. Aylık ödenen prim tutarına uygulanan yüzde 25 devlet katkısı ile cazibesi artan BES ile birikimlerin uzun vadede büyüme potansiyeli yüksektir. BES ile yüzde 25 ek devlet katkısı yanında parayı değerlendirmek için seçilen fonların getirisinden de yararlanılarak uzun vadeli yatırım hedefine kolayca ulaşılabilir.

Bireysel emeklilik sisteminin mantığı, belirli bir vade sonunda şartları yerine getiren adayların emeklilik hakkı kazanarak alternatif gelir sahibi olmasıdır. SGK emekli maaşına ek olarak hak edilecek BES emekli maaşı ile rahat bir emeklilik dönemi geçirilmesi hayal edilirken, BES’ten emekli olarak ya da belirli bir süre sonunda ayrılarak birikimleri toplu olarak alma şansı bulunmaktadır. Emeklilik döneminde elde ettiğiniz pasif gelir ile seyahat etmek istiyorsanız, Türkiye'deki en iyi 10 kayak merkezi ve özellikleri yazımız tam size göre!

11.Eurobond

Devlet ve şirketlerin kendi ülkeleri dışından borçlanmak istediklerinde satışa çıkardıkları Eurobond’lar, mantık olarak tahvil ile benzerdir. 5 ila 30 yıl vadeli olarak çıkartılan Eurobond’lar, tıpkı tahvillerde olduğu gibi belirli vadelerde faiz getirisi elde edilmesine olanak tanır. Eurobond’larda tahvillerden farklı olarak yapılan ihraçlar, dolar veya farklı yabancı para birimi cinsinden gerçekleştirilir.

Düzenli döviz faiz geliri elde etmek isteyen yatırımcılar için bankalar üzerinden Eurobond satın almak sureti ile yatırım yapabilirler. Satın alınan Eurobond’lar elde tutularak faiz getirisi elde edilebileceği gibi istenilen zamanda kolayca nakde dönüştürülerek olası değer kazancından faydalanılabilir.