Sahip oldukları muhteşem doğaları ve büyüleyici manzaraları ile yeryüzü harikası olan adalar… Dünya üzerinde bulunan yüzbinlerce ada farklı özellikleriyle ön plana çıkabiliyor. Kimi doğası ile kimi iklimi, kimi nüfusu, kimi turistik yönleri, kimi de büyüklüğü ya da küçüklüğü ile… Hangi yönleriyle öne geçerlerse geçsinler, hepsi de ilgi çekici coğrafyaları ile gündeme geliyor.
Amerika, Kanada, Japonya, Endonezya gibi ülkelere bağlı veya bağımsız dünyanın en büyük adalarını sizin için araştırdık. Dünya üzerinde tartışmasız en büyük yüzölçümüne sahip, hatta kendinden sonra, yani ikinci sırada gelen adadan neredeyse 3 kat daha büyük olan ilk adamız Grönland! Listemizde yer alan ve yüzölçümüne göre giderek küçülecek adalar hakkında derlediğimiz bilgiler işte burada.
1. Grönland, Atlas Okyanusu (2.166.086 km²)
Listemizin ilk sırasında Grönland var. Büyük bölümü buzullarla kaplı olan adanın buz olmayan bölgelerinde yaşayan ülke halkının nüfusu 57-58 bin civarında. Başkent Nuuk’ta 15 bin nüfus mevcut.
Ekilebilir arazi oranı az, yerli halk daha çok avcılık ve balıkçılıkla geçimini sağlıyor. Grönland Danimarka Krallığına bağlı fakat yönetimi özerk. Kuzey Amerika’ya coğrafik açıdan yakın olmakla beraber, Avrupa ile tarihsel bağları bulunmaktadır.
2. Yeni Gine, Büyük Okyanus (785.753 km²)
Doğu Malay Takımadalarındandır. Avustralya’nın kuzeyinde yer alır. Yüzölçümü ile dünyanın en büyük ikinci adasıdır. 6 milyon 400 bin nüfusu vardır.
İdari olarak iki bölümden oluşan adanın batısı Endonezya'ya aittir. Doğuda ise bağımsız devlet olan Papua Yeni Gine bulunmaktadır. Adanın son buzul çağının sona ermesinden sonra (yaklaşık 8 bin yıl önce) Avustralya kıtasından koparak ayrıldığı bilinmektedir. Avustralya ile Yeni Gine adası arasında Torres Boğazı bulunmaktadır.
3. Borneo, Büyük Okyanus (743.330 km²)
Asya’nın en büyük, dünyanınsa üçüncü büyük adası olan Borneo idari olarak; Malezya, Endonezya ve Brunei ülkeleri arasında bölünmüştür.
Tropikal iklime sahip olan adanın turistik açıdan tercih edilen tatil yerlerinden biri olduğu söylenebilir. Adanın toplam nüfusu 16 milyon kadardır. Dünya üzerinde bilinen en büyük yer altı nehir koridoru burada bulunur.
4. Madagaskar, Hint Okyanusu (587.295 km²)
Dünyanın en büyük dördüncü adası olan Madagaskar, Afrika’nın güneyinde yer alan ve Afrika’ya bağlı olan ada ülkesidir. 30 milyona yakın nüfusu bulunmaktadır. Toplam 4.828 km kıyı şeridine sahip olan ada, 88 milyon yıl kadar önce Hindistan kara kütlesinden ayrılmıştır.
Ada üzerinde var olan bitki ve hayvan türlerinin neredeyse tamamına yakını dünyada başka hiçbir yerde yoktur. Sahip olduğu biyolojik çeşitlilik Madagaskar adasına stratejik önem yüklemiş ancak yüzyıllar boyunca ada nüfusunun giderek artmasıyla bu çeşitlilik zarar görmeye başlamıştır. Ada aynı zamanda sinema filmlerine de konu olmuştur.
5. Baffin, Arktik Okyanusu (507.451 km²)
Kuzey Amerika’nın kuzeyinde Kanada Arktik Kutup Adaları olarak bilinen adalar takımının, Nunavut Eyaletine bağlı olan, en büyük adasıdır. Yüzölçümü açısından da dünyanın en büyük beşinci adasıdır.
Ada halkının büyük kısmı başkentte (Iqaluit) yaşıyor. Karasal iklime sahip olan adada 400’den fazla kuş türü de yaşamaktadır. Adanın en önemli coğrafik ve hatta turist çeken özelliği Kuzey Işıklarının görülebilir olması.
6. Sumatra, Hint Okyanusu (470.000 km²)
Endonezya'ya ait olup, Sunda Adaları'nın en batıda kalanıdır. Dünyanın yüzölçümüyle en büyük altıncı adasıdır. Yanı sıra tamamen Endonezya'ya ait olan en büyük adadır.
Adanın en büyük şehri Medan’dır ve 3 milyona yakın nüfusu vardır. Dünyadaki en zengin ve tropik ormanlara ve de biyolojik çeşitliliğe sahip olan ada halkı geçimini bu çeşitlilik üzerinden sağlıyor. Bu anlamda ekonomik olarak diğer adalar içinde görece daha refah olduğu düşünülebilir. Adanın toplam nüfusu 45 milyon civarındadır.
7. Honshu, Büyük Okyanus (227.962 km²)
Adalar ülkesi Japonya'nın en büyük ve en kalabalık adasıdır. Yüzölçümü sıralamasında dünyanın en büyük yedinci adası ve Cava adasının ardından en kalabalık ikinci adasıdır.
Yüzölçümü tüm Japonya’nın yüzde altmışını kapsamaktadır. Ada nüfusu 104 milyonun üzerindedir. Adada 5 coğrafi bölge ve 34 alt idari bölge bulunur. Dağlık ve volkanik özellikte olan adanın en yüksek yeri aktif yanardağı Fuji’dir. Adada sık sık depremler de yaşanıyor.
8. Victoria, Arktik Okyanusu (217.191 km²)
Victoria Adası Kanada Arktik Adaları içerisinde, Nunavut eyaleti ile Kanada'nın Kuzeybatısı arasında yer alan; dünyanın en büyük sekizinci adasıdır. Ayrıca Kanada'nın da en büyük ikinci adasıdır.
Newfoundland adasından iki kat, Büyük Britanya’dan biraz daha büyüktür. Eski ile yeniyi harmanlayan toplumsal ve kültürel yaşamın etkin olduğu ada bu yönüyle turistler için farklılık ve tercih edilirlik arz ediyor. 3 bin civarında nüfusa sahip olan adanın iki büyük yerleşim merkezi var.
9. Büyük Britanya, Atlas Okyanusu (209.331 km²)
Birleşik Krallığa ait olan ada, sıralamada sekizinci sırada yer almaktadır aynı zamanda Britanya Adalarının da en büyüğüdür. Birleşik Krallığa ait dört ülkeden üçü; İngiltere, Galler ve İskoçya bu ada üzerinde bulunmaktadır. Dördüncü ülke olan İrlanda ise farklı ada toprakları üzerinde yer alır. Adanın toplam nüfusu 60 milyonun üzerindedir.
10. Ellesmere, Arktik Okyanusu (196.236 km²)
10. sırada Ellesmere Adası bulunuyor. Kanada'nın en büyük üçüncü adası olan Ellesmere’in beşte birlik kısmı, coğrafik açıdan sahip olduğu fiyortlar ve buzullar nedeniyle Milli Park olarak koruma altına alınmıştır. Toplumsal yaşamın sınırlı olduğu adada bilinen son nüfus 150 civarındadır.
11. Sulawesi, Büyük Okyanus (180.680 km²)
Önceki adı Selebes olan ada Sunda Adalar Takımında yer alır. Dünyanın en büyük on birincisi, Endonezya’nın ise dört büyük adasından birisidir. Coğrafik konum olarak Maluku ve Borneo adaları arasındadır.
En büyük kenti Makassar’dır. Ada halkı genel olarak tarım, balıkçılık, madencilik ve ormancılık yaparak geçimini sağlamaktadır. Bilinen son nüfus sayımına göre ada nüfusu 20 milyon civarındadır. Sulawesi adasının kara kütlesi dört yarımadadan ibarettir. Bu yarımadalar körfezlerle birbirinden ayrılır. Makassar Boğazı, adanın batı tarafı boyunca uzanır ve adayı Borneo'dan ayırır.
12. Yeni Zelanda Güney Adası, Büyük Okyanus (151.757 km²)
Güney Adası, Yeni Zelanda takımadalarının iki büyük adasından biridir. Güney adası, Cook Boğazı ile Kuzey Adası'ndan ayrılmıştır. Yüzölçümü bakımından dünyanın en büyük on ikinci adasıdır.
En büyük şehirleri Dunedin ve Christchurch olup, toplam ada nüfusunun 2 milyon kadarı Güney’de yaşamaktadır. Kuzey adası, daha küçük olmasına rağmen nüfus yoğunluğu orada daha fazladır.
13. Cava, Büyük Okyanus (132.187 km²)
13. sırada Cava Adası var. Endonezya'nın başkenti Cakarta bu ada üzerinde yer almaktadır. Cava adası, Endonezya'nın politik ve ekonomik hayatına yön veren en önemli bölgelerindendir. Bilinen son sayımlara göre 136 milyondan fazla nüfus sayısı ile aynı zamanda dünyanın en kalabalık adası olarak kayıtlarda yer almaktadır.
Dünyanın en büyük on üçüncü, Endonezya’nın en büyük beşinci adasıdır. Cava adasının büyük bölümünü Müslümanlar oluşturur.
14. Küba, Atlas Okyanusu (114.524 km²)
Dünyanın sıralamaya giren en büyük on dördüncü adası olan Küba’nın başkenti Havana olup aynı zamanda en büyük şehridir. Adanın kuzeyinde ABD ve Bahamalar; güneyinde Jamaika ve Cayman Adaları; batısında Meksika ve güneydoğusunda ise Haiti ve Dominik yer alır.
12 milyona yakın nüfusu vardır. Karayipler’de en geniş yüzölçümüne sahip ve en kalabalık ülkedir. Tropikal iklimi ve devrim geçmişi ile ilgi odağı olan ülke sosyalist devlet yapısı ile de tanınıyor.
Sıkça Sorulan Sorular
Dünyanın en kuzeyinde yer alan ülkelerden İsveç, sahip olduğu 221.831 ada ile bu unvanı elinde bulunduruyor.
Türkiye'de en çok adaya sahip olan şehir, Balıkesir. Şehrin il sınırları içerisinde yer alan 32 ada bulunuyor.
