Yunan Mitolojisi Efsaneleri ve İlginç Hikayeler
- Cahil Uzman yazdı.
- 8 Nisan 2021
- 6.874 okunma
Antik Yunan medeniyeti, dünyada kültürel gelişmelerin önemli basamaklarından birini oluşturur. Bugün yazımıza Yunan mitolojisine ait döneme ışık tutan ilginç hikayelerle devam etmeyi düşündük. İşte, mitolojinin en ilginç araştırma konularından olan Yunan mitolojisine ait bazı efsaneler ve içerdiği konular.
Eşek Kulaklı Midas
Müşkili Ata adıyla Asur kaynaklarında kendisine yer verilmiş olan Kral Midas, M.Ö 738- M.Ö 696 yıllarında Frigya’nın başkenti Gordion’da yaşamış efsanevi kral olarak bilinir. Yaşamı boyunca çektiği sıkıntılar ve hastalıklarla tanınmaktaydı. Daha dünyaya gelmeden hastalığı olduğu bilimsel kaynaklarla doğrulanmış olan Midas hakkında çok fazla mitoloji günümüze ulaşmıştır.
Dönemine ait dikkat çeken kulak yapısı ve dokunduğu her şeyi altına çevirmesi onun belirgin özelliği olarak tanımlanmıştır. Hastalık sonucu kulak yapısındaki deformasyon nedeniyle “serpuş” denilen şapkayla halk arasında dolaşan kralın ardından da dedikodu ve hikayeler türetilmiştir. Anlatılan mitolojik bir hikayeye göre, Yunan Tanrısı Apollon ve Kır Tanrısı Pan arasında müzik yarışması gerçekleşmektedir. Midas bu yarışmanın gözlemcisi ve karar vericisidir. Yarışma sonunda Kral Midas oyunu Pan için kullanmaya karar vermiştir. Apollon’un öfkeyle müzikten anlamadığı için Midas’ın kulaklarını eşeğe benzetmesi ve kulaklarını eşek kulaklarına dönüştürmesi döneme ait anlatılan efsanedir.
Medusa
Antik Yunan’da gözlerinin efsunlu olduğuna inanılan, yılan saçlı, Gorgon kardeşler içinde tek ölümlü olduğuna inanılan güzelliğiyle Medusa’nın etkileyici ölümlü Tanrıça olduğu söylenmekteydi. Gözlerine bakanın taşa dönüştüğü rivayet olunan Medusa, onun yüzüne bakmak için Graeae tarafından kendisine ayna verilen halk kahramanı olarak anılan Perseus tarafından öldürülür. Kendisini görenlerin lanete uğradığı belirtilen efsaneye göre, Zeka Tanrıçası Athena’nın tapınağında yaşayan Medusa’ya, Deniz Tanrısı Posedion aşık olur. Sonrasında kendisine aşık olup ölümlü oluşu nedeniyle bunu gizleyen Poseidon’a Medusa da aşık olur. Oysa o dönem Posedion, Athena ile evlidir.
Posedion ve Medusa’nın bir araya geldiğini gören Athena ise, ceza olarak Medusa’yı saçının her teli bir yılan olan canavara dönüştürür. Perseus’a daha sonra Medusa’yı öldürmesi için görev veren Athena bu görevi tamamlatır. Medusa’nın Perseus tarafından öldürüldüğü anda ise kanatlı at olan Pegasus ve Hrisaor’un, Medusa’nın karnından çıkarak yükseldiği rivayet edilir. Ayrıca Medusa’nın Posedion’dan hamile olduğu bu rivayete göre anlaşılır. Antik Yunan mitolojilerinin önemli kuralı da küçültücü durum olması nedeniyle Tanrı’nın asla ölümlüye aşık olmamasıdır.
Ayrıca Yunan mitolojisini anlatan 8 farklı kitap tavsiyesi bilgilerine bakabilirsiniz.
Afrodit
Yunan mitolojisine göre Aşk ve Güzellik Tanrıçası olan Afrodit aynı zamanda başka mitolojilerde Venüs ve Turan adlarına da sahiptir. Doğumuyla ilgili bazı efsaneleri vardır. Bir Tanrıça olarak göz kamaştırıcı güzelliği, işvesi olan Afrodit’in Homeros Tanrıçası olan Zeus ve Okeanos’un kızları Dione’den olduğu belirtilmiştir. Başka bir hikayeye göre Kronos’un kendisini öldürme tehdidine karşı babası Uranos’un cinsel organını orakla kesmesi sonucu denize atılan parçaların köpürmesinden Afrodit ‘in varlığı ortaya çıkmıştır. Diğer sevgi ve tutku Tanrısı olan Eros’un Afrodit’in oğlu olduğu da söylentilerden biridir.
Güzelliği ve bereketi temsil eden Afrodit, Yunan mitolojisinde çıplak olarak tasvir edilmektedir. Afrodit’le ilgili diğer bir açıklama, Afrodit’in dokunduğu her şeyi şifalandırdığı, kurumuş çiçekleri bile canlandırdığı şeklindedir. Bu yüzden Afrodit’in aşırı güzelliğinin pek çok durumda bulaşıcı etkiler yarattığı söylenmiştir.
Zeus Efsanesi
Yunan mitolojisine göre en güçlü tanrı, tanrıların ve insanların babası olarak adlandırılmış olan Zeus, göklerin ve gökyüzünün tanrısı olarak bilinmektedir. Antik Roma’da Jüpiter’i temsil ettiği de kaynaklarca belirtilmiştir. Yağmurun yağması ve bereketin ortaya çıkmasının onun eliyle olacağı şeklinde inanç mevcuttur. Zeus’un oğlu olan Hermes’in doğayla Zeus arasında haberci olduğuna da inanılmaktaydı. Zeus’un tanımlanmış olan bir özelliğinin de çeşitli kılık ve şekillere girdiği yönündedir.
Çapkınlığıyla nam saldığı söylenen Zeus’a ait anlatılan efsanelerde, güzellikten çok çabuk etkilenen Zeus’un peşinde koştuğu kadınları elde etmek için sürekli şekil değiştirdiği rivayet olunur. Hera tapınağı rahibesi olan İo’yu elde etmek isteyen Zeus’un bulut şekline girerek onunla beraber olması hikayeye konu olmuştur. Bir gün Hera’nın kendisine tapan rahibe olan İo ile Zeus’un bu ilişkisi, kıskanç ve kiniyle meşhur Zeus’un eşi Hera tarafından fark edilir. Zeus durumu gizlemek için İo’yu o esnada beyaz ineğe dönüştürür. İnanmış gibi davranan ve ineği sahiplenen Hera, ineğin başında durması için yüz gözlü nöbetçi Argos’u görevlendirir. Sonrasında oğlu Hermes’in yardımıyla Zeus’un, İo’yu bu durumdan kurtardığı söylenir.
Pandora’nın Kutusu
“Tanrıların Armağanı” ismi Antik Yunan döneminde Pandora’yı temsil eden unvandı. Ayrıca Yunan mitolojisinin ilk kadını olarak adlandırılan Pandora’nın Zeus tarafından Prometheus’un kardeşi Epimetheus’a eş olarak hediye verildiğine inanılır. Bir zamanlar Zeus’tan ateşi çalıp halka veren Prometheus’un tüm karşı çıkmasına rağmen aşık olan Epimetheus, Pandora ile evlenir. Zeus, topraktan yapılma kutu şeklinde kavanozu Pandora’ya evlilik hediyesi yollar. Fakat kutunun asla açılmaması yönünde zorunluluk belirtir. Pandora uyarılara rağmen, kutunun içindekini merak eder ve açar. Kutudan yeryüzüne çok sayıda kötülük peş peşe yayılmaya başlar. Kutuyu kapatmayı son anda başaran Pandora sayesinde kötülüğe karşı kutuda insanlar içinde kalan tek varlık yani “Umut” korunmuş olur. Aynı efsanenin başka anlatımında, kutuyu kapatmaya çalışsa da başaramayan Pandora kutunun içinde hapsolmuştur.
Sitemizden diğer konu Gök Tanrı inancının günümüze yansıması detaylarını da inceleyebilirsiniz.
Hades’in Yeraltı Krallığı
Antik Yunan dönemine ait başka efsanede yer altı ve ölülerin Tanrısı olarak söylenen Hades’e aittir. Olimpos Dağı’nın 12 Tanrısından biri olduğuna inanılan Hades, tüm Tanrıların babası Zeus’un kardeşi olarak da bilinmektedir. Zalimliği ile bilinen Hades’in görünmezlik özelliği en bilinen durumudur. Dünyayı Titanlar’a karşı yapılan savaşla ele geçiren Zeus kazanımını kardeşleriyle paylaşmaya karar verir. Poseidon’a denizleri, kendisine gökyüzünü ve Hades’e yeraltını bölüştürür. Görünmezlik miğferi ve iki uçlu asasıyla bilinen Hades’in asasının iki ucu iki ayrı olguyu sembolize eder. Bu asanın bir ucu, yaşam diğer ucu ölümdür.
Bir efsanede, Hades’in Zeus ve Demeter’in güzeller güzeli kızı “Persephone” ye aşık olması ve onu kaçırması anlatılmaktadır. Hades gibi zorba özelliklere sahip olan Persephone’nin yeryüzüne çıkmasını istemeyen Hades ona bir nar tanesi yedirir. Demeter’in bu durumu öğrenmesi ve Olimpos Dağı’nı terk etmesi üzerine Dünya bereketsiz hale döner ve kıtlık başlar. Demeter, kızı Persephone’nin yeryüzüne dönmesi şartıyla anlaşmak ister. Nar tanesi yemesi sonucu yeryüzünde tamamen kalamayacak olan Persephone, yılın üçte ikisinde ancak yeryüzünde kalabilecektir. Şartı kabul eden Demeter, dünyaya geri döner ve bu sevinçle doğa yeniden canlanır.
Poseidon ve Athena
Başka Antik Yunan efsanesine göre, Denizler Tanrısı olarak bilinen Poseidon ile Zeka Tanrısı olarak bilinen Athena, Atina şehir devletinin başına koruyucu Tanrı olarak geçecek iki önemli Tanrıdır. Atina Kralı Cecrops’un yarışma neticesinde karar vereceği bu durum için her iki Tanrı’dan Atina şehrine hediye vermelerini ister. Posedion, bitmeyecek kaynağa sahip mızraklı su kuyusunu yaratır. Fakat suyun tuzlu olması söz konusudur. Tarım için kullanmak ve içmek oldukça zordur.
Athena ise, mızrağın bulunduğu yerde oluşan deliğe zeytin ağacı diker. Barışı ve varlığı simgeleyen şekilde zeytin ağacının büyümesi beklenir. Kral Cecrops’un Athena’nın şehre verdiği hediyeyi tercih etmiş ve şehri gözetlemesi için ona kenti vermiştir. Bu durumu kabul edemeyen Poseidon, halkı lanetlemiş ve su kıtlığı ile cezalandırmıştır. Efsaneye göre Atina’da oluşan su kıtlığının sebebi olarak Poseidon düşünülmüştür.
Sıkça Sorulan Sorular
Antik Yunan mitolojisinde, Titanlar’dan, Uranos (Cennet) ve Gaia’nın (Dünya) çocukları ve onların soyları olarak bahsedilmiştir. Kronos kardeşler, Okeanos, Coeus, Thea, Rhea, Themis, Phoebe ve Tetys kardeşleri isim olarak sayabiliriz. Uranos’tan sonra yöneticileri Kronos olmuştur. Kronos’un oğullarından Zeus ise babasına isyan ederek Titanlar’dan ayrılmıştır.
12 Olimposlu Tanrı ve Tanrıçaları olarak adlarından bahsedilenler, “Zeus”, “Hera”, “Poseidon”, “Demeter”, “Athena”, “Apollon”, “Artemis”, “Ares”, “Hephaestus”, “Afrodit”, “Hermes”, “Dionysus”tur.