Emtia, aslında satılacak olan mal manasına gelen bir terimdir. Bir iktisat terimi olan emtia, günümüzde daha çok borsa işlemleri ile beraber anılmaktadır. Emtialar arasında tarım ürünleri, değerli madenler, doğal kaynaklar yer alır. Altın, gümüş, ham petrol en değerli kabul edilen emtialar arasındadır. Tarımsal ve endüstriyel ürünlerin emtia olarak tanımlanabilmesi için hammadde aşamasında olması gerekir. Aynı zamanda tarımsal ürünler için bir raf ömrü de söz konusu olmalıdır. Fiyat da bu noktada önemli bir unsurdur. Ancak bir pazar ortaya çıkaracak seviyede fiyatı değişen mallar emtia olarak kabul edilebilir. 

Gelelim işin borsa ayağına. Bu emtiaların fiyatları kendi arz-talep dengeleri içerisinde belirlenir. Borsa da ise yatırımcılar bu fiyatlar üzerinden işlemlerini gerçekleştirir. Fiyat üzerinde pek çok belirleyici unsur vardır. Bunların başında ekonomik gelişmeler gelir. Örneğin, covid-19 salgınının tüm dünyada yol açtığı ekonomik sorunlar, emtia borsasını da vurmuştur. Bunun yanı sıra özellikle tarım ürünlerinde mevsimsel faktörler ve doğal afetler, fiyat noktasında belirleyici rol oynar. En değerli emtia özelliklerini anlattığımız bu yazımızı okuyarak yatırımlarınız için fikir edinebilirsiniz.

1. Altın

Altın, özellikle ekonomik açıdan belirsizliklerin olduğu dönemde sıklıkla tercih edilen bir yatırım aracı ve son yıllarda yatırımcısına kazandırmayı başarmış bir maden. Bunun temel nedeni olarak dünya genelinde yaşanan ekonomik çalkantılar gösterilebilir. Tabii ki emtia piyasasında her zaman yüksek kazanç elde edeceksiniz diye bir kural da yok. Anlık yaşanan hareketlenmeler ciddi kayıplar yaşamanıza da neden olabilir. Bu nedenle konu hakkında yeterli bilgi sahibi olmak gerekir. 

Altına yatırım yapmak için finans kuruluşları aracılığıyla bir yatırım hesabı açmalısınız. Yatırım yapabilmeniz için alt tutar olarak belirlenecek bir ücreti yatırım hesabınıza aktarmanız gerekir. Bankaların ve finans kuruluşlarının sizin için özel emtia fonu seçenekleri bulunur. Bu fonlara öngörülen en düşük bütçe ile yatırım yapabilirsiniz. Doğrudan emtia fonu aldığınız takdirde kuruluş sizin adınıza çeşitli emtia fonlarına yatırım yapar. Bunun yerine kendiniz emtia piyasasında altın fonu alabilirsiniz. Örneğin, Garanti Portföy Altın fonunu tercih edebilirsiniz. Dünyada altın piyasasında yaşanan gelişmeler seçtiğiniz fona yansıtılır. Bu tarz fonlarda yüksek riski de göz önünde bulundurmanız gerekir.

2. Gümüş

Gümüş için, altın fiyatlarındaki artışla beraber artan bir talep söz konusu. 2022 yılı itibarıyla meydana gelen bu talep tüm zamanların rekoru olarak tanımlanmakta. Endüstriyel üretimde bu değerli madene duyulan ihtiyaç da artışın nedenleri arasında. Gelen talebin arzı karşılayamadığı bu süreçte gelecek dönem için de talebin artacağını kestirmek hiç de zor değil. Bu nedenle siz de gümüşe yatırım yaparak birikimlerinizi değerlendirebilirsiniz. Farklı kuruluşların gümüş emtia fonlarına yatırım yapabilirsiniz.

3. Ham Petrol

Ham petrol fiyatlarının son zamanlarda dalgalı bir seyir izlemesi, yatırımcıları bu konuda kararsızlığa düşürmektedir. Bunun yanı sıra talep karşısında arzın da yetersiz kalması gibi durumların varlığı, belirsizliklerin devam edeceği yönünde bir endişe yaratmakta.

4. Bakır

Bakır, endüstriyel amaçlı kullanılan bir madendir. Şili ve Avustralya, bakır madeni rezervlerinin en fazla olduğu ülkelerdir. Bu ülkelerde yaşanacak ekonomik sıkıntılar ya da doğa olayları bakır fiyatlarının olumsuz etkilenmesine sebebiyet verir. Bakır, altın ve gümüş gibi değerli madenlere bir alternatif olarak değerlendirilebilir. Bakır emtiasına ilişkin işlemler; Comex ya da Forex üzerinden yapılır. Forex piyasalarında bakırın durumunu takip etmek isteyenler, COPPER kodlu işlemlere bakabilir.

5. Buğday

Buğday, temel gıda maddelerinin üretiminde kullanılan bu nedenle talebi yoğun olan bir üründür. Yağışların azalması ve birçok bölgede kuraklığın artması ile bu ürün için de talep-arz dengesizliği söz konusudur. Buğday yatırımları için ELÜS yani Elektronik Ürün Senedi hesabı açmanız gerekir. Bu hesabı birçok banka aracılığıyla açabilirsiniz. Ardından yapmanız gereken Türkiye Ürün İhtisas Borsası'na gerçek kişi sıfatıyla kayıt olmak. Bu işlemlerden sonra buğday alıp satmaya başlayabilirsiniz. Bu işlemi sadece finansal olarak yapabileceğiniz gibi fiziki olarak da buğday alma şansınız vardır.

6. Doğal Gaz

Doğal gaz, emtia yatırımlarında tercih edilen enerji kaynaklarından biridir. Bu enerji kaynağının yaygın olarak kullanımı, talepte bir azalma yaşanmasını engeller. Yoğun talebin karşısında arzı; Rusya, İran, Katar gibi ülkeler başta olmak üzere farklı ülkeler karşılar. Doğal gaz fiyatları ülkelerin içinde bulunduğu koşullardan etkilenir.

7. Mısır

Mısırın hem gıda olarak hem de endüstriyel alanda kullanılması, kârlı bir yatırım aracı olarak görülmesine yol açar. Mısıra fiziksel olarak yatırım yapılmasının bazı riskleri vardır. Çabuk bozulan bir ürün olan mısırın, saklanması ve depolanması kolay değildir. Bu nedenle para piyasalarında allım-satım yapmak daha mantıklıdır. Emtia piyasalarında en çok kazandıran ürünler arasında mısır da yer alır.

8. Pamuk

Kullanım alanı geniş ürünlerden biri olan pamuk, yatırımcısını memnun etmeyi de başarır. Pamuğun fiyatında anlık değişimler meydana gelmesi, doğru tahminleri yürüten yatırımcıların kazanç elde etmesini sağlar. Tabii ki böyle bir kazanç elde etmek için pamuk fiyatlarının hangi dinamiklere göre şekillendiğini iyi bilmek gerekir. Havaların mevsim normallerinden fazla olması, sel felaketleri ya da tarım arazilerine zarar verecek büyük çapta olaylar; fiyatlar üzerinde etki gösterir. Bunun yanı sıra dünyaya pamuk ihraç eden ülkelerin durumu da belirleyicidir. Pamuk, Borsa İstanbul'da ViOB'da işlem görmektedir.

9. Şeker

Şeker, yatırım amaçlı tercih edilen gıda maddelerinden biridir. Son zamanlarda Brezilyalı üreticilerin farklı bir alana yöneleceği endişesiyle piyasalarda şeker fiyatları yükselişe geçmiştir. Bu tarz fiyat değişimleri çok iyi takip edilerek doğru yerde alım-satım yapmakta fayda vardır. Üretici ülkelerin durumu, kullanım alanının daralması vb. sebepler fiyatlarda değişimlere yol açabilir.

10. Soya Fasulyesi

Soya fasulyesi, Türkiye'de çok tüketilmese de yurt dışında oldukça popüler bir gıda malzemesidir. Aynı zamanda hayvan yeminde, gübrede ve yakıtlarda kullanılır. Bu nedenle soya fasulyesine olan talep bir hayli fazladır. Arjantin, Brezilya ve Amerika bu yiyeceğin üretiminde başı çeker. Soya fasulyesi borsasına yatırım yapmak isteyenlerin, Borsa İstanbul aracılığıyla bunu gerçekleştirme şansı yoktur. Bunun yerine yabancı borsalar üzerinden hedge ya da spekülatif amaçlı olarak işlem yapılabilir. Üretici ülkelerdeki koşullara ve fiyatlara ilişkin uzman görüşlerini takip ederek soya fasulyesini kâr getiren bir yatırım aracı olarak kullanabilirsiniz.