Balkonda Yetiştirilebilecek Sebze ve Meyveler

Evde bitki yetiştirmekten, saksı içindeki güzelliği görmekten hoşlananları, hatta söz konusu biber, domates gibi yenilebilir bitkiler olunca daha da keyiflenenleri mutlu edecek haberlerimiz var! Annelerimizin ve diğer büyüklerimizin ev imkânlarına göre bahçelerde, balkonlarda veya cam kenarında yetiştirdikleri saksılar dolusu biberlere hepimiz aşina olabiliriz. Ancak saksıda daha neler yetişiyor bilmek isteyebilirsiniz. Aslında doğru koşullar sağlandığında saksıda öyle çok bitki yetiştirilebilir ki tadına doyum olmaz. İşte balkonda yetiştirilebilen sebze, meyve ve yeşillikler…

1. Marul

Marul, saksıda kolayca yetiştirilebilen bitkilerin başında gelir. Zira kendisi oldukça uyumlu… Marul tohumunu humus bakımından zengin toprakla buluşturmak en önemli aşamadır. Torf ve gübre bakımından zengin toprak alarak daha sağlıklı gelişmesini sağlayabilirsiniz. Uzun dikdörtgen saksı tercih ederek yan yana birkaç marul yetiştirilebileceği gibi daha küçük saksılarda tekli olarak yetiştirmek de mümkündür. Ancak saksı çok derin olmamalıdır. Kapalı balkonlarda ve mutfak penceresinde sonbahar-kış-ilkbahar mevsimlerinde yetiştirebileceğiniz marul, yaz aylarında ise aşırı güneş ışığına maruz kalmamak kaydıyla yetiştirilebilir. En uygun zamanı ise şubat, mart ve nisan aylarıdır.

2. Maydanoz

Maydanoz da tıpkı marul gibi uyumlu ve yetiştirmesi kolay bitkilerdendir. Maydanozlarınızı yetiştirmek için humuslu toprak ve tohum almak tabi ki önceliğiniz... Ardından çok derin olmayan saksıyı, üzerinde 5-8 cm aralığında boşluk kalacak biçimde toprakla doldurmalısınız. Toprak bol nemli olmalıdır. Daha sonra aldığınız maydanoz tohumlarını toprağa homojen şekilde dağıtmalı ve üzerlerine hafifçe bastırmalısınız. Tohumları yerleştirdikten sonra üzerini de yaklaşık 1 cm kalınlığında nemli toprakla örtmeli ve filizlenmesi için beklemelisiniz. Yaklaşık 15-20 gün içinde filizlenmeye başlayacak ve 5-6 hafta içerisinde tüketilecek hale geleceklerdir.

Ayrıca Evde Avokado Yetiştirmek İçin Gerekenler ve Püf Noktaları adlı yazımızı inceleyin!

3. Havuç

Yılın neredeyse yarısı boyunca, yani ocaktan kasıma kadar ekimi yapılan ve çok kolay yetiştirilen havuçlar için öncelikle derin ve geniş saksılar almalı ve torf bakımından zengin toprağı hazır etmelisiniz. Yılın diğer aylarında da ekimi yapılabilen sebzeyi ekmek için saksıyı torfla bolca doldurmalısınız. Ardından üzerini düzleştirerek aralarında 5'er cm kadar mesafe bulunan düz çizgiler çekmelisiniz. Bu çizgilerin olduğu yerlere tohumları serperek üstünü 1-2 cm’yi geçmeyecek şekilde torfla örtüp sulamalısınız.

4. Taze Soğan

Taze soğan neredeyse her mevsim yetişebilen bitkilerdendir. Üstelik yetiştirmeye başlamak için torf bakımından zengin toprak, saksı ve arpacık soğandan başka malzemeye ihtiyacınız olmaz. Saksının içerisine 15-20 cm kadar torfu yerleştirmelisiniz. Daha sonra üstüne arpacık soğanları hafifçe bastırarak yerleştirmeli; soğanların saçaklı kısımlarının alt tarafa, uç kısımlarının üst tarafa geldiğinden emin olmalısınız. Son olarak üzerini tamamen kapatmayacak kadar torf takviyesi yapmalı ve sulamalısınız. Saksıyı güneş ışığı alan bölgede bulundurmayı ihmal etmemeli ve toprağın nemli kalmasına dikkat etmelisiniz. Ancak toprağın altındaki soğanları çürütecek kadar bol su vermemelisiniz.

5. Ispanak

Ispanak kış mevsimi boyunca afiyetle yenen ve daha da iyisi yetiştirilebilen nefis bitkidir. Uyumu sayesinde evde, saksı içerisinde de yetiştirilebiliyor. Ispanak ekimi için ihtiyacınız olanlar saksı, tohum ve torf bakımından zengin topraktır. Saksının içine toprağı yerleştirdikten sonra tohumları gelişigüzel serpiştirmeli ve üzerine yine çok kalın olmayan katman halinde toprağı yaymalısınız. Son olarak üzerine hafifçe bastırarak sıkıştırma işlemini uygulamalısınız. Ispanak, güneş almayan yerlerde yetişebiliyor olsa da mümkün olduğunca evin en güneş alan bölgesine yerleştirilirse daha çabuk büyümesi sağlanabilir.

6. Biberiye

Yılın her mevsimi kolayca ekilebilen biberiye kumlu ve humuslu, ancak mümkün olduğunca az kireçli topraklarda daha kolay yetişir. Öncelikle saksıya bolca toprak, ardından tohum ve yine çok fazla olmayacak şekilde, yaklaşık 3-4 cm kalınlıkta toprak koymalısınız. Soğuk havalara da oldukça dayanıklı bitkiyi, gün ışığı gören bölgelerde yetiştirme olanağınız varsa süreç çok daha hızlı ve verimli şekilde ilerler. Ancak güneş görmeyen evde yaşıyorsanız veya mevsim itibariyle güneş ışığına ulaşmak mümkün değilse biberiyeler yine de gelişimlerini güzelce tamamlayacaklardır.

7. Zencefil

İlginç gözükse de evde zencefil yetiştirmek de tahmin edebileceğinizden çok daha kolaydır. Daha önce belirttiğimiz yöntemlerden farklı olarak, kök zencefili önce parçalara ayırmak, ardından suyun içinde kısa süre bekletmek ve bu adımların ardından toprağa ekmek gerekir. Bu şekilde kök zencefili ayırdığınız her parça kendini tamamlar ve birden çok zencefil elde edersiniz.

8. Domates

Evde, saksı içinde kolayca domates yetiştirilebilir. En kolay nasıl domates yetiştirebileceğinize gelince, uygun toprağı alıp saksının büyük kısmını doldurduktan sonra 1 domatesi yuvarlak parçalar halinde kesmeli ve içerisindeki çekirdekli kısımla birlikte toprağın üzerine yerleştirmelisiniz. Daha sonra üzerini yine toprakla örtmeli ve sulamayı ihmal etmeden filizlenmesini beklemelisiniz. Evet, fazla basit görünüyor olabilir ama gerçekten bu kolay yöntemle saksıda nefis domatesler yetiştirebilirsiniz.

9. Fesleğen

Fesleğeni evin içerisinde ya da dışarısında yetiştirmek mümkündür. Üstelik güzel kokmasının yanı sıra yetiştirdiğiniz fesleğenleri çorba ya da diğer tariflerde değerlendirebilirsiniz. Kocaman bitki bahçesine ihtiyacınız yok, yalnızca en sevdiğiniz besinlere yetecek kadar fesleğen yetiştirebilirsiniz.

10. Kabak

En başta yaz kabağı olmak üzere bütün kabak çeşitlerini saksılarda yetiştirebilirsiniz. Hem çok yönlü hem de çok dayanıklı bitkilerden olan kabağı yetiştirmek için düzenli şekilde hasat edilmesi gerektiğini unutmamak gerekir. Büyümeye başlamalarının ardından her hafta yaklaşık olarak 3 adet kabak elde etmeniz mümkündür.

11. Çilek

Büyümesi için bol bol alana ihtiyaç duyan bitki olarak tanınmasına rağmen çilek, aslında saksılarda da rahatlıkla yetiştirilebilir. Hatta saksıda yetişen en iyi meyveler arasında yer aldığı söylenebilir. Evinizde güneşli bölge seçmek ve gerekli durumlarda da yapay ışıklarla desteklemek ise evde çilek yetiştirmenin püf noktalarındandır.

12. Ananas

Tropik bölgelerde yaşamıyor olabilirsiniz, mesela Türkiye, ancak buna rağmen yılın herhangi bir mevsiminde kendiniz evde ananas yetiştirebilir ve keyifle tüketebilirsiniz. Ancak yetiştireceğiniz ananas için sıcak ve güneşli bölgeleri tercih etmek tıpkı çilekte olduğu gibi epey önemlidir.

13. Kavun

Gözünüzde canlandıramıyor olabilirsiniz ama evet, evinizde ve saksıda kavun yetiştirmeniz mümkün! Bal gibi kavunlar seviyor, marketlerde böylesini bulamıyor ve kendi kavun bahçenize sahip olamıyorsanız yine balkonunuzda kavun yetiştirmeyi deneyebilirsiniz. Kavunun herhangi bir çeşidini kaplarda yetiştirerek asmaların yan taraflar dökülmesinin keyfini çıkarabilirsiniz. Dilerseniz çubuklarla destekleyerek gelişmelerine destek ve ölmelerine engel olabilirsiniz.

14. Biber

Saydığımız çoğu bitki gibi aslında tatlı biberler de, hatta tüm biberler, saksıda yetiştirmek için oldukça elverişlidir. Küçük boyutlu olmayan saksıları tercih ederek kısa sürede sonuca ulaşmanız mümkündür. Böylelikle balkonlarınızdaki saksıdan kopardığınız biberleri sofranızda hemen ve taze taze tüketebilirsiniz.

15. Salatalık

Saksıda yetiştirilmesi oldukça basit ve kış mevsimi süresince de büyümeye devam eden diğer bitki ise salatalıktır. Öte yandan, daha küçük alanda daha fazla salatalık yetiştirmek istediğinizde, en verimli haliyle, dik olarak büyümelerini sağlamak adına saksınıza sırık dikebilirsiniz.

16. Pancar

Pancar, saksıda rahatlıkla yetişen bitkiler arasındadır. İster pişmiş pancardan, isterseniz de turşusundan hoşlanıyor olun, bu bitkiyi çoğu mevsimde iç mekânda yetiştirmek mümkündür. Ayrıca saksı harici kapta filizlendirerek daha sonra saksıya aktarmanıza da gerek yoktur.

17. Patates

İster inanın ister inanmayın ama aslında patatesler de saksılarda büyüyebilir. Patatesi bütün yıl boyunca evinizde yetiştirebilir ve artık pazardan ya da marketlerden patates almaya son verebilirsiniz. Gün ışığına çıkması patates yetiştirmenin püf noktasıdır. Ayrıca aşırı sulamaya maruz kalmamalılardır.

Ayrıca Evde İstiridye Mantarı Yetiştiriciliği Nasıl Yapılır? adlı yazımıza göz atın!

18. Karpuz

Yine evde yetiştirilebiliyor olmasına şaşıracağınız meyveyle karşınızdayız. Müjde: İç mekânlarda veya balkonlarınızda karpuz yetiştirmeniz mümkündür. Tabii dikkat edilmesi gereken unsurlarla beraber. Örneğin su… Karpuz bolca suya ihtiyaç duyar. Öte yandan her gün, gün ışığı almaları da oldukça önemlidir.

Saksıda Bitki Yetiştirmeye Dair Bilinmesi Gerekenler

Yukarıda pek çok bitkinin nasıl yetiştirileceğini genel hatlarıyla açıkladık fakat az sonra söyleyeceklerimizi de bilirseniz bu süreçte çok daha rahat edebilirsiniz. Öncelikle tohum halinde ekilecek bitki söz konusuysa, tohumları 1 gece önceden temiz su ile nemlendirilen 2 pamuk arasında bekleterek çok daha hızlı ve kolay çimlenmesini sağlamak mümkündür. Tabii bu aşama, bitkiden bitkiye fark edeceğinden tohumu aldığınız yerden konunun uzmanı kişilere bu konu hakkında danışarak hareket edebilirsiniz.

Öte yandan, seçilen saksının drenajlı olmasına dikkat etmelisiniz, yani diğer deyişle saksınızın altında delikler bulunduğundan emin olmalısınız. Saksı kullanmak istemediğiniz durumlarda, havuç, zencefil ve domates hariç özellikle yeşil yapraklı bitkiler için büyükçe plastik şişeleri değerlendirmeyi tercih edebilirsiniz. Tabii bu şişelerin altına yine delikler açılması gerektiğini unutmamalısınız.