İspanya’nın tamamen güneş, kum ve siestadan ibaret olduğunu mu düşünüyorsunuz? Epey eski tarihi ve hala vazgeçilmez olan kültürel ögeleriyle İspanya bunlardan çok daha fazlasıdır. Eğer ülkeyi ziyarete gidiyorsanız ya da daha radikal kararlarla oraya yerleşmeyi düşünüyorsanız, yeni eviniz ve destinasyonunuz hakkında biraz daha bilgi edinmek iyi fikir olabilir. Size yardımcı olabilmek adına, İspanya hakkında yüksek ihtimalle bilmediğiniz, gerçekten ilginç ve mutlaka bilmeniz gereken gerçekleri sıraladık…

İspanya Hakkında Genel Bilgiler

• Resmi Adı: İspanya Krallığı
• Yönetim Şekli: Anayasal Monarşi
• Başkent: Madrid
• Nüfus: 49.331.076
• Resmi Diller: İspanyolca, Baskça, Katalanca ve Galiçyaca
• Para Birimi: Euro
• Yüzölçümü: 505.988 km²
• Başlıca Sıradağlar: Pireneler, Sierra de Guadarrama, Sierra de Gredos, Sierra Nevada
• Başlıca Nehirleri: Guadalquivir, Ebro, Duero, Miño, Tajo ve Guadiana

Ayrıca Güney Kore Hakkında Bilgi: 10 Özelliğiyle Güney Kore Hakkında Merak Edilenler adlı yazımıza göz atabilirsiniz.

Coğrafyası

İspanya, Pirene Dağları’ndan güneye, İspanya’yı Afrika’dan ayıran Cebelitarık Boğazı’na kadar uzanan İber Yarımadası’nın çoğunu kaplar. Doğusunda, İspanya’nın Balear Adaları da dahil olmak üzere Akdeniz uzanır. İspanya ayrıca Kuzey Afrika’daki iki şehri ve Atlantik’teki Kanarya Adaları’nı da yönetir. İspanya’nın iç kısmı, dağ sıraları ile çevrili ve çaprazlanmış, yüksek, kuru platodur. Nehirler kıyılara akar ve iyi tarım arazileri yaratır. Yine de ülkenin içi yazın çok sıcak, kışın ise çok soğuk ve kuru olur. Kuraklık epey yaygındır.

Bitkiler ve ağaçlar ülkenin kuzeybatı kıyısında, Galiçya’da ve Biscay Körfezi boyunca o kadar iyi yetişir ki bölgeye ‘Yeşil İspanya’ denir. İç kısımlarda dağların tutsak ettiği yağmurlar sıklıkla görülür. Kayın ve meşe ağaçları burada gelişir. Çok sayıda koy ve körfez kıyı şeridini böler. Verimli Endülüs Ovası’ndan Pirenelere kadar İspanya’nın güney ve doğu kıyıları, genellikle sirocco rüzgarları adı verilen ılık rüzgarlarla süpürülür. Bu rüzgarlar Afrika’nın kuzeyinden doğar ve Akdeniz kıyılarını iç kısımlara göre daha ılıman tutar.

İnsanları ve Kültürü

Pek çok İspanyol ortak etnik kökene sahiptir: İber Yarımadası’nın ilk sakinleri, Keltler ve daha sonra Avrupa ve Afrika’dan gelen fatihlerin karışımı… İspanya’nın kuzeyindeki Bask halkının kökenleri bilinmemektedir. Kuzey Afrika ve Latin Amerika’dan gelen son göçmenler ise bu karışıma eklendi. İspanyollar yaşama sevgileriyle, aileleri ve arkadaşlarıyla yiyip içtikleri sosyal ortamlarıyla tanınır. Bask ülkesindeki eşdeğeri olan tapas ya da pintxos gibi geleneksel mezeler yemek kültürlerinde popülerdir. Bölgesel danslar ve müzik, neredeyse futbol ve dini bayramlar kadar önemlidir.

Doğası

Avrupa ve Afrika arasında bağlantı noktası olan İspanya, göçmen kuşlar için önemli dinlenme noktalarındandır. İspanya ayrıca kurt, vaşak, yaban kedisi, tilki, yaban domuzu, geyik, tavşan ve yaban keçisi gibi memelilere de ev sahipliği yapar. Akarsular ve göller, alabalık, barbel ve kadife balıklarını barındırır. Ancak pek çok yaban hayatı türü, habitat kaybı ve kirliliğinden kaynaklanan tehditlerle karşı karşıyadır.

Yüzyıllardır ağaç kesimi nedeniyle, büyük ormanlar artık yalnızca kuzey Pireneler ve Asturias-Galiçya bölgesinde bulunur. Koyun ve keçilerin otladığı yerlerde yeni ağaç dikmek zordur. Erozyon ve nehir kirliliği de bölgenin sorunları arasındadır. İspanya pek çok milli park ve sığınak yarattı ancak bunlar ülkenin yalnızca %7’sini kapsar. Guadalquivir Nehri’nin Atlantik’e aktığı bataklıklar, akarsular ve kum tepeleri bölgesi olan Doñana Ulusal Parkı korunan alanlar arasındadır. Parkın yaşam çeşitliliği Avrupa’da benzersizdir ve Avrupa porsuğu, Mısır firavunu ve İspanyol imparatorluk kartalı ve İber vaşağı gibi nesli tükenmekte olan türleri içerir.

Devlet ve Ekonomi

Anayasal monarşiyle yönetilen İspanya’da kral ve seçilmiş cumhurbaşkanı gücü paylaşır. Ulusal parlamento olmasına rağmen, İspanya Avrupa’daki en merkezi olmayan demokrasiler arasındadır. 17 bölgesinin her biri kendi okullarını, hastanelerini ve diğer kamu hizmetlerini yönetir. Canlı, tarihi şehirleri ve güneşli plajları ile İspanya, Fransa hariç diğer tüm Avrupa ülkelerinden daha fazla turist çeker. Turizm endüstrisine yönelik hizmetleri, dünyanın 8. büyük ekonomisi olan İspanya’nın ekonomisini yönlendirir. 1986’da İspanya Avrupa Topluluğuna katıldı ve böylelikle ekonomisini daha da çağdaşlaştırdı. Önemli endüstriler arasında madencilik, gemi yapımı ve tekstil sayılabilir.

Tarihi

Yerleşimciler, tarihin başlangıcından beri Avrupa, Afrika ve Akdeniz’den İspanya’ya göç etmişlerdir. M.Ö. 8. Yüzyılda gelen Fenikeliler, yarımadaya ‘Span’ ya da ‘gizli toprak’ adını vermişlerdir. M.Ö. 1. Yüzyıla kadar ise Romalılar İspanya’yı fethetmişti. İspanya, Avrupa’dan bölgeye gelen Cermen halkları Vandallar ve Vizigotlar tarafından takip edilen Romalıların hakimiyeti altında kaldıkları süreçte çoğunlukla Hristiyanlığı benimsemiştir. Vizigot hükümdarları kendi aralarında savaşmış ve M.S. 711’de Afrika’dan gelen Müslümanlar İspanya’yı işgal etmiştir. Müslüman hükümdarlar yeni mahsuller ve sulama sistemleri getirdikçe ve ticaret arttıkça İslam kültürü İspanya’ya yayılmıştır.

Matematik, tıp ve felsefe daha gelişmiş hale gelmiş ve İspanya’da İslami yönetimin altın çağı olan 10. yüzyılda zirveye ulaşmıştır. 1492’de kuzey İspanya’daki Hristiyan krallıklar Müslümanları fethetmiş ve Katolik dinini yaymıştır. Amerika kıtasından gelen gümüşle zenginleştirilen İspanya bu süreçte daha da güçlenmiştir. Ardından 1815’te sona eren Napolyon Savaşları’nda toprak ve güç kaybetmiştir. 1930’ların İspanya İç Savaşı’nda 500.000’den fazla insan ölmüştür. Bu savaşta muzaffer olan General Francisco Franco, 1975’teki ölümüne kadar acımasız diktatör olarak hüküm sürmüştür. Kısa süre sonra ise ülke kendini modern, endüstriyel ve demokratik Avrupa ulusuna dönüştürmeye başlamıştır.

Ayrıca Avrupa’da Az Parayla Gezilebilecek 8 Ülke adlı yazımıza göz atabilirsiniz.

İspanya Hakkında 10 İlginç Bilgi

Avrupa Birliği’nin en büyük ikinci ülkesidir.

İspanya, Fransa’dan sonra Avrupa Birliği’ndeki en büyük ikinci ülkedir. Kuzey Afrika kıyı şeridi boyunca Kanarya Adaları ve İspanyol topraklarını dahil ederseniz, yaklaşık 506.000 km² büyüklüğündedir.

Dünyanın anadil olarak en çok konuşulan ikinci dilinin yuvasıdır.

Dünya çapında tahmini 440 milyon anadili İspanyolca olan kişi vardır, bu sayı Mandarin’den sonra ikincidir.

Çıplaklık İspanya’da yasaldır.

Yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçen Akdeniz iklimi ile İspanya’dayken üzerinizdeki kıyafetlerden sıyrılmak isteyebilirsiniz. Yılda 3000 saat güneş ışığı ile bronzlaşmak için İspanya haricinde pek az yer vardır. Üstelik çoğu ulus için bu uygunsuz görünse de İspanya’da çıplaklık yasaldır. 

Vergi müfettişi sayısı oldukça azdır.

Resmi rakamlara göre, İspanya’da her 1928 vergi mükellefine 1 vergi müfettişi düşer. Karşılaştırmanız için Fransa’da her 729 kişiye 1 müfettiş düştüğünü söyleyebiliriz. Bu bilgi, İspanyol vergi makamlarının neden ülkenin GSYİH’sının 1/4’inin karaborsadan geldiğini düşündüklerini açıklayabilir.

Kadın girişimciler için iyi yerler arasındadır.

2008’de Küresel Mali Krizin başlamasını takip eden 5 yıl boyunca, kadın girişimciler İspanya’daki tüm yeni işletmelerin %40’ını kurdular. Bu sayı, yaklaşık 800.000 işletmeye ulaştı ve ekonomiye önemli destek oldu.

Çocuk bakımı sınırlandırılabilir.

Yerel velilerin çok iyi bildiği gibi, İspanya’da okul saatleri dışında çocuk bakımının miktarı sınırlıdır. Bu nedenle, tüm büyükanne ve büyükbabaların yaklaşık 1/4'i, torunlarına günlük olarak bakar.

İlk roman İspanyolca yazılmıştır.

1605’te Miguel de Cervantes, dünyanın ilk modern romanı olarak kabul edilen Don Kişot’u yazmıştır. Yeni ufuklar açan kitap, İspanyol edebiyatının şimdiye kadar yazılmış en önemli parçalarından olarak görülür ve Batı edebiyatının kurucu eseridir.

Ülke, 47 tane UNESCO Dünya Mirası Alanına sahiptir.

Temmuz 2019 itibariyle İspanya, dünyanın üçüncü en yüksek sayısına sahip olarak 47 Dünya Mirası Alanına ev sahipliği yapmaktadır. Bunlara tarihi şehirler, anıtsal kiliseler ve daha fazlası dahildir. Bu bağlamda İspanya’yı geçen iki ülke ise İtalya ve Çin’dir.

Her yıl 150.000 domates atılır…

…efsanevi La Tomatina Festivali’nde! Her ağustos ayında düzenlenen festival, dünyanın her yanından eğlence düşkünlerinin Valencia yakınlarındaki küçük Buñol kasabasına indiğini görür. Ziyaretçiler, yaralanmaları önlemek için ise mümkün olduğunca domates atmaya teşvik edilir.

Dünyanın en eski restoranına ev sahipliği yapar.

Madrid’de acıkmış hissederseniz Guinnes Dünya Rekorları’ndaki ekibin dünyanın en eski restoranı unvanını verdiği Restaurante Botín’e göz atmak isteyebilirsiniz. Restoran, 1725’ten beri Cochinillos asado’nun (domuz kızartma) lezzetli imza yemeğini sunar.