Afrika’nın kuzeydoğu köşesinde yer alan Mısır, dünyanın en eski ve en büyük uygarlıklarındandır ve birleşik krallık statüsünde ilk olarak M.Ö. 3200 civarında ortaya çıkar. 100 milyondan fazla olduğu tahmin edilen nüfusu ile Arap dünyasının en kalabalık ülkesi ve Afrika’nın en kalabalık üçüncü ülkesidir. Çoğu ekonomik faaliyet, ülkenin ekilebilir arazisinin küçük kısmının dünyanın en uzun nehrinin kıyılarında bulunduğu Nil Nehri Vadisi boyunca gerçekleşir. Turizm, tarım ve imalat önemli endüstrilerdir. Sosyal ve politik belirsizlikler Mısır ekonomisini olumsuz etkileyerek yabancı yatırımları ve turizm gibi endüstrileri yavaşlattı. Mısır ülke olarak nasıldır, ilginç özellikleri nelerdir? İşte Mısır hakkında merak edilen her şey…
Eğer Nil Nehri olmasaydı tüm Mısır çöl olurdu. Mısır’da her yıl sadece yaklaşık 2,5 santimetre yağmur yağar. Ancak her yaz nehir, Etiyopya’nın güneyindeki kaynağında yağmurlar nedeniyle yükselir. Seller nehrin vadilerini kaplar ve ağaçların, bitkilerin ve mahsullerin büyümesi için gerekli tortuları bırakır. Mısır genellikle iki bölüme ayrılmış şekilde tanıtılır: Güneyde Yukarı Mısır ve kuzeyde Aşağı Mısır. Bölümlerin bu şekilde ters adlandırılması Nil Nehri’nin güneyden kuzeye doğru akmasından kaynaklanır. Nehir sonuç olarak Akdeniz’e boşalır. Güney Mısır’ın manzarası alçak dağlar ve çöller içerir. Kuzey Mısır’ın Nil’e yakın geniş vadileri ve hem doğuda hem batıda çölleri vardır. Başkent Kahire’nin kuzeyinde yayılan üçgen şeklinde Nil Nehri Deltası bulunur. Bu verimli topraklar ise tamamen çiftliklerle kaplıdır.
Mısırlıların yaklaşık %90’ı Müslüman’dır. Mısırlıların yaklaşık %10’u ise Hristiyan dininin en eski kollarından olan Kıptîlerdir. Öte yandan, Mısır’ın nüfusu hızla artar. Bu, çoğu insan Nil Nehri boyunca dar toprak şeritte yaşadığı için Mısır’ın kaynaklarını zorlar. Bu kadar küçük alanda bu kadar çok insanın yaşaması, okullardan apartmanlara, hastanelere dek aşırı kalabalığa neden olabilmektedir. Çocuklara Mısır’da, özellikle aile çiftliklerinde yapılan işlere yardım ettikleri kırsal alanlarda çok değer verilir. Çocukların da yaşlılıklarında ebeveynlerine aynı şekilde değer vermesi ve bakması beklenir.
Mısır, çakallar, ceylanlar, timsahlar ve kobralar dahil olmak üzere çok çeşitli hayvan ve bitki türlerine ev sahipliği yapar. Mısır’ın vahşi yaşamını görebilmek için en iyi yerler, aralarında vahaların, çöllerin, dağların, kıyı bölgelerinin, nehir adalarının ve sulak alanların bulunduğu 20’den fazla koruma altında bölgesi vardır. Mısırlılar her zaman doğal dünyaya yakın olmuşlardır. Eski Mısırlılar, filler, su aygırları, leoparlar ve çitalar gibi büyük hayvanların resimlerini ve oymalarını bırakmışlardır. Bu hayvanlar bir zamanlar Mısır’da yaygındı ancak şimdilerde avlanma ve habitat kaybı nedeniyle nadir ya da soyu tükenmiş durumdadır.
Mısır’ın coğrafyası, nüfusu, tarihi ve askeri gücü bölgede oldukça etkili olmasını sağlamıştır. Bazı eleştirmenler ülkenin gerçek anlamda demokratik olmadığını iddia etse de Mısır aslında demokratik cumhuriyettir. 2005 yılına kadar oy verecek birden fazla başkan adayı yoktu. Petrol ve gaz ihracatının yanı sıra Mısır’ın turizm endüstrisi, ekonomisinin önemli parçası olmaya devam eder. Ziyaretçiler, Büyük Piramitler ve Sfenks gibi antik anıtları görmek için ülkeye akın eder.
Nil kıyılarında yaşayan ilk insanların, 8000 yıl önce oraya yerleşen avcılar ve balıkçılar olduğu düşünülür. Ekin yetiştirmeyi ve hayvan yetiştirmeyi öğrendiler. Köy ve kasabalar kurmaya başladılar. Komşularıyla ticaret yaptılar ve tekne kullanmayı öğrendiler. M.Ö. 3000’de uygarlıklarını kurdular. 3100 civarında, Yukarı ve Aşağı Mısır krallıkları, daha sonra ‘firavun’ olarak adlandırılacak olan güçlü kralın hakimiyeti altında birleştirildi. Bu krallar devasa piramitler, tapınaklar ve diğer anıtlar inşa ettiler. Hatta başka toprakları da fethettiler.
M.Ö. 1000’e gelindiğinde Mısır daha küçük parçalara ayrılmıştı ve krallık düşüşteydi. Dolayısıyla ülkenin bu halini fırsat bilen güçlü komşular saldırışa geçti ve Mısır topraklarını ele geçirdi. M.Ö. 31’de Mısır, Roma kontrolüne girdi. M.S. 640’ta Müslüman savaşçılar Mısır’ı ele geçirdi ve modern başkent Kahire’yi kurdu. Birkaç yüzyıl boyunca hüküm sürdüler. 16. Yüzyılda ise Mısır, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçası oldu. Avrupalı güçlerin 18. yüzyılın sonlarından itibaren Mısır’daki rolü arttı. 1882’de İngilizler Mısır’ı işgal etti. İngilizler, Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayan ve Asya’dan Avrupa’ya olan deniz yolculuğunu büyük ölçüde kısaltan Süveyş Kanalı’nın kontrolünü istediler.
Mısır 1952’de Büyük Britanya’dan tam bağımsızlığını kazandı ve 1956’da Süveyş Kanalı’nın kontrolünü ele geçirdi. Mısır ve diğer komşu Arap ülkeleri, 1970’lere kadar Yahudi İsrail devleti ile bir dizi savaşa girdiler. 1979’da Mısır ve İsrail barış anlaşması imzaladı. 2011’de Mısır’ın uzun süredir cumhurbaşkanı olan Hüsnü Mübarek halk ayaklanmasıyla devrildi. Ülke, 2011’den bu yana pek çok demokratik seçim yaptı ancak ordunun hükümetteki rolü hala güçlü olmaya devam etmektedir.
Dünyanın en ikonik piramitlerine, efsane ve irfan yüklü zengin antik tarihe ev sahipliği yapan Mısır’ın dünyanın en çok aranan turistik yerleri arasında olması şaşırtıcı değildir. Neredeyse 1000 yıllık tarihi, ona bugün bildiğimiz Mısır’ı şekillendirmeye yardımcı olan en büyüleyici olaylardan bazılarını ödünç verdi. İşte Mısır, Nil ülkesi, Piramitler ve eski krallıklar hakkında en büyüleyici gerçeklerden bazıları…
Takvimimiz için teşekkür etmemiz gereken uygarlık Mısır’dır.
365 günlük takvimi icat edenlerin eski Mısırlılar olduğunu biliyor muydunuz? Bunu, Nil Nehri’nin yıllık taşkınlarını tahmin etmek için yaptılar. Takvim sistemleri, her biri 30 günden oluşan 4 aydan oluşan 3 mevsimden oluşuyordu. Yılı tamamlamak için, 365 günlük dizi yapmak için ve hava durumunu doğru biçimde tahmin edebilmek için sonuna 5 gün eklenmiştir.
Kanıtlar, Giza Piramitleri’ni kölelerin inşa etmediğini gösterir.
İkonik Giza Piramitleri’nin kökenlerine inince, çoğu kişi bunların devasa köle sınıfı sayesinde ve acımasız Firavun yüzünden ortaya çıktığına inanır. Ancak son keşifler, Piramitlerin aslında yapılara yönelik çabalarının onuruna Kral’ın mezarlarının yanına gömülmeye devam eden özgür işçi sınıfı tarafından inşa edildiğini gösterir.
Büyük Kahire şehri, Afrika ve Orta Doğu’nun en büyük şehridir.
Yaklaşık 500 kilometreye yayılan 22 milyonluk nüfusuyla Kahire, Afrika ve Orta Doğu’nun en büyük şehridir. Sadece bu değil, aynı zamanda dünyanın en yoğun nüfuslarından birine sahiptir. diğer şehirleri arasında da Mumbai, Ho Chi Minh ve Bogota yer alır.
Mısır dünyanın en büyük barajlarından birine ev sahipliği yapar.
Dünyanın en uzun nehri olan Nil’in vahşi, azgın sularını kontrol altına almak için inşa edilen Aswan barajı, dünyanın en büyükleri arasındadır. 1 milyar dolarlık devasa baraj, ünlü şekilde sel döngüsünü sona erdirmiş ve 1970 yılında inşa edilmesinden sonra Mısır’ın altyapısı için mucize olmuştur. Sadece bu değil, barajın inşaatı 100.000 dönümlük çöl arazisini ekim için faydalı hale getirmiştir.
Kleopatra aslında Mısırlı değildir.
Şüphesiz ki pek çok insan, Mısır’ın en ikonik figürlerinden olan Kleopatra’nın aslında Mısırlı olmadığını öğrenince şok olacaktır. Mısır’ın Alexandra kentinde doğduğunda, esasında geçmişi çok eskiye dayanan Yunan-Makedon soydan geliyordu. Hatta, kendi soyundan Mısır dilini gerçekten konuşan ilk kişilerdendi.
Eski Mısır’da insanlar masa oyunlarına bayılırdı.
Scrabble ve Monopoly günlerinden çok önce Mehen, Dogs ve Jackals vardı. Eski Mısır’da, masa oyunları oldukça önemliydi ve uzun çalışma günlerinden sonra dinlenmek için yaygın seçimler arasındaydı. Ayrıca, en popüler masa oyunlarından olan Senet’in tarihi M.Ö. 3500’e kadar izlenebilir. Mısırlılar bu oyunu, 30 kareli tahtada oynarlar ve her oyuncunun tahtanın bir tarafından diğerine hareket etmek amacıyla taşları vardı.
Ülke pek çok UNESCO Dünya Mirası Sit Alanı’na ev sahipliği yapmaktadır.
Pek çokları için bu bilgi sürpriz sayılmayabilir fakat Mısır’ın UNESCO statüsü, piramitlerinin çok daha ötesindedir. Aslında Mısır, UNESCO tarafından belirlenmiş 7 Dünya Mirası Alanına sahiptir. Bunların arasında Memphis ve Nekropol; Balina Vadisi (Vadi el-Hitan); tüm Tarihi Kahire ve daha fazlası vardır.
Mısır’da en az 118 piramit olduğu tespit edilmiştir.
M.Ö. 2600 civarında, 4. ve 5. hanedanlar sırasında, Mısırlılar muhtemelen ölüleri kasıtlı olarak mumyalamaya başladılar. Uygulama 2000 yıldan fazla süre boyunca Roma Dönemi’ne (yaklaşık M.Ö. 30- M.S. 364) kadar devam etmiş ve gelişmiştir.
