Menekşe genel olarak mor rengi ile tanınsa da pek çok türe sahiptir. Otsu yapısına rağmen uzun ömürlüdür. Doğada kendi kendine de yetişen menekşe; ideal koşullar sağlandığında saksı bitkisi olarak evlerde ve bahçelerde de yetişebilmektedir.
Bakımı en kolay çiçeklerden olup; evde çiçek yetiştirmeye yeni başlayanlar için genellikle ilk tercihlerdendir. Gerçekten de menekşe çiçeği bakımı kolay bitkilerdendir. Ancak doğru bakılır ve özen gösterilirse… Aksi halde kısa sürede çürüyerek bozulabilir.
Birçok kişi bakımı kolay olduğu için evinde menekşe besler. Fakat menekşe bitkisi de doğru beslenmezse kısa sürede çürür ve bozulur.
Ev ortamında menekşe bakımı ile ilgileniyorsanız bu yazımıza dikkat çekmek isteriz…
Ayrıca Pembe Çiçek Açan Ağaç Türleri adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
Menekşe Çiçeğinin Bakımı ve Beslenmesi
Her çiçek gibi menekşenin bakımı da titizlik gerektirir. Yeterince özen gösterilmediğinde menekşe çiçekleri uzun ömürlü olmaz. Doğru bakılması ve beslenmesi ön koşuldur.
Yumurta kabuklarının besleyici özelliği menekşeler için de faydalıdır. Toprağına katılan yumurta kabukları sayesinde daha çok ve canlı çiçek verir.
Menekşe çiçeğinin yaprakları çok narin olduğundan menekşelerin yapraklarına sık sık dokunmaktan kaçınılmalıdır. Menekşe yetiştirmek isteyenler, bu bilgiyi aklında bulundurmalıdır. Budama için en uygun mevsim ilkbahardır. Kuruyan dallarından ve yapraklarından temizlenince menekşe çok daha güzel görünecektir.
Menekşe çiçeği senede 1 defa olmak üzere vitamin takviyesine ihtiyaç duyar fakat aşırıya kaçılmamalıdır. İhtiyaçtan fazla vitamin destek olmaz; aksine yıpranmasına yol açar. Saksısı 2 yıl arayla değiştirilebilir.
Menekşe Çiçeğinin Toprağı
Bahçe toprağı menekşe için uygun değildir. Menekşenin özel toprağı vardır ve bu toprakta gerekli vitamin ve mineralleri içerir. O nedenle menekşe toprağı satın alınması bitkinin sağlıklı beslenmesi ve yetişmesi için önemlidir. Menekşe toprağı nemi tutar ve menekşe köklerinin yeterince oksijen almasını sağlar.
Nemli ve yoğunluğu düşük toprağın içinde ponza, torf ve vermikülit bileşenlerinin de yer alması gerekmektedir. Menekşe çiçeği köklerinin ihtiyaç duyduğu oksijeni ancak, nem tutan ve hafif toprak ile alabilir. Menekşe toprağı rahatlıkla piyasadan temin edilebilir. Menekşe toprağının da 2 yıl arayla yenilenmesi doğru olacaktır.
Menekşelerin Işık ve Nem Dengesini Sağlama
Menekşe bakımının diğer püf noktalarından biri de bu bitki için uygun yaşam alanı yaratılmasıdır. Menekşe, aydınlık ortamı sever ancak güneş ışığına doğrudan maruz kalmayı çok sevmez. Bu nedenle güneş ışığını dolaylı yollardan alacağı yere konulmalıdır. Balkonda yer verilen menekşeler için de aynı durum geçerlidir. Geniş ve ferah ortamda bakılmalıdır. Evin mutfağınızda bakılırsa hem güneşe çok maruz kalmaz hem de nemli ve aydınlık yerde bulunur ve daha hızlı büyür. Mutfakta pişen yemeklerin, demlenen çayın ortama yaydığı nem, menekşeye iyi gelecektir.
Menekşenin boyutları gün geçtikçe büyüyerek olgun hale gelir. Büyüme sürecinde gübrelenmek ister. Menekşenin gübresi sık aralıklarla değiştirilmelidir. Özellikle menekşelerin çiçeklendiği dönemde fosfor ihtiva eden gübre kullanmakta yarar vardır.
Menekşeyi yerleştirirken yazlık alan ayrı kışlık alan ayrı düşünülürse bu doğru yaklaşım olacaktır. Evin doğuya bakan penceresi genelde uygundur; hem çiçeklenmek için ihtiyacı olan güneşi alır hem de yakıcı güneşten korunabilir. Işığın yoğunluk durumuna göre de batı ya da kuzey pencereleri düşünülebilir.
Menekşe İçin Ortam Isısı
Menekşeler daha çok iç mekân için uygun olabilecek bitkilerdir. Aşırı sıcak ya da aşırı soğuk havalar onların büyüyebilmesi için elverişli değildir. Bulunduğu ortamda gündüzleri 21/27derece, geceleri ise 16/21 derece arası sıcaklıklarda en iyi gelişimlerini gösterirler.
Menekşe tropik özellikte olduğundan, gelişimlerinin yavaşlamaması için ortam sıcaklığı 14-15 derecenin altına düşmemeli; 26-27 derecenin üstüne çıkmamalıdır. Rüzgârlı havalarda da menekşenin rüzgâra maruz kalmaması için özen gösterilmelidir.
Menekşe Saksısının Özellikleri
Menekşe çiçekleri için tercih edilecek saksı seçimi de önemli hususlardandır. Menekşe saksısı yayvan ve geniş olmalıdır. Bu çiçeğin kökleri derine değil yanlara doğru yayıldığı için saksının yayvan olması gerekmektedir. Menekşe çiçeği saksısının alt kısmı delikli olmalıdır ki alttan sulama yapılabilsin. Yoksa menekşeler çürüyebilir.
Nem dengesini sağlayabilmesi bakımından sırlı saksı tercih etmek de menekşenin daha uzun ömürlü olmasını sağlayacak önemli ipuçları arasında sayılabilir.
Menekşe Çiçeğinin Sulanması
Menekşenin sulanması, sağlıklı menekşe yetiştirmenin kilit noktalarındandır. 2 ya da 3 gün arayla sulanması gerekir. Ancak bulunduğunuz bölge nemli iklime sahipse daha seyrek de sulanabilir. El ile toprağı yoklanarak suya gereksinim duyup duymadığı rahatlıkla anlaşılabilir. Toprağın altının 1 parmak altına kadar kurumuş ise mutlaka su verilmelidir. Su, oda sıcaklığında, klorsuz ve kireçsiz olmalıdır. Oda sıcaklığında olmayan -soğuk veya sıcak- su, menekşenin köklerine ve dallarına zarar verebilir.
Daha fazla çiçeğin oluşması için, menekşe sulanmadan önce toprağın üst kısmının kurumuş olması gerekir. Sağlıklı sulama yapabilmek için saksı altlığına bol su konularak, toprak suyu çektikten 15 dakika sonra kalan su eklenmelidir. Üstten su verilecekse yapraklarına temas ettirmeden doğrudan toprağına su vermek gereklidir.
Menekşe çiçeğine sıcak mevsimlerde haftada 2 kez, soğuk zamanlarda ise 1 kez su verilmelidir. Çok fazla ya da çok az sulamak çiçeğe zarar verebilir.
Menekşe sulamanın püf noktalarından birisi; menekşeye verilen suyun hep aynı oranda olmasıdır. Su miktarında farklılıklar olduğu zaman menekşe çiçeği olumsuz etkilenebilmektedir. Genel olarak su miktarının ve su verme zamanının aynı oranda ve aynı vakitte olması önerilmektedir. Bu duruma dikkat edilmesi, menekşe çiçeğinin sağlıklı olması açısından oldukça önemlidir.
Menekşeyi Çoğaltmak İçin Ne Yapmalı
Menekşe bitkisi çoğaltılmak istenirse, taze yaprakları koparılarak başka saksı içinde toprağa dikilebilir veya uygun kapta suyun içine konularak köklenmesi beklenebilir.
Suya konulan bitkinin kök salması bazen ortalama 1 ay kadar sürebilmektedir. Toprağa dikildiği zamansa bu süre azalır. Toprağa dikme yöntemi uygulanıyorsa toprağın kuru kalmamasına dikkat edilmelidir.
Menekşenin Çiçek Açması
Menekşe yerini sevdiğinde ve yeterli düzeyde sulandığında kendiliğinden çiçek açmaktadır. Bitkinin çiçeklerinin, Günler kısalmaya başladıkça çiçeklenmesi azalır fakat günler uzadıkça çiçeklenmesi artar. Dolayısıyla günlerin çok uzun olduğu yaz aylarında çokça çiçek açacaktır. Böyle zamanlarda azotlu gübre takviyesiyle büyümesi hızlandırılabilir. Çiçek açmasını hızlandırmak ve uzun süre çiçekli olmasını sağlamak içinse potasyumlu gübreler daha etkilidir.
Ayrıca 4 Mevsim Çiçek Açan Bitkiler ve Özellikleri adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.
Kaz Boynu Sorunu Nedir?
Menekşenin yaşı büyüdükçe kaz boynu diye tabir edilen görüntü meydana gelebilir. Gövde toprak düzeyinin üstünde kalır. Yapraklar merkeze doğru toplanmaya başlar ve çiçeklenme olmaz. Böyle durumlarda kart yapraklar temizlenerek yaprakların hemen altından gövdesi kesilip yeniden dikim yapılmalıdır.
Menekşenin Yaprakları Neden Çürür?
Menekşe bitkisinin köklerinin ihtiyacından fazla su alması ya da toprağın fazlaca nemli olması yapraklarının zarar görmesine neden olabilir. Menekşenin toprağı yeterince geçirgen değilse ve uygun saksıda yetiştirilmiyorsa bitkide kök çürümeleri ve kök kanserleri görülebilir. Bu da yapraklarda sararma ya da beyazlamalara yol açar. Yani yapraklarda görülen çürüme aslında köklerin çürüdüğü ve bitkinin hasta olduğu anlamına gelmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Vermikülit doğal mineraldir. Toprağın hava alma ve su fazlasını topraktan uzaklaştırma kabiliyetini arttıran; böylece bitkinin büyümesini hızlandıran önemli göreve ve özelliğe sahiptir.
Menekşenin eski yaprakları kökü hava alacak biçimde koparılır. Koparılan yeşil yapraklar küçük saksılara dikilir. 1-2 hafta içinde yeni menekşeler oluşmaya başlayacaktır.
