Fantastik dünyanın sınırlarını zorlamış olan Yüzüklerin Efendisi ve Hobbit serisi izleyicilerin aklında uzun süre yer işgal etmiştir. Üzerine birçok tartışmanın ve yorumların da oluştuğu Orta Dünya ve yaşayan ırkların özelliklerine dair, kimi zaman yaşadığımız evrenin geçmiş zamandaki yansıması olduğuna dair görüşler bile ortaya kondu. J. R.R Tolkien’ in fantastik öykülerinin zaten Yüzüklerin Efendisi ile sınırlı olmadığını biliyoruz. Fakat bazı okurların gözünden fantastik düşünceye ait sınırsızlığının dahi bazı temellere dayanması gerektiği şeklinde fikirler de günümüze kadar ulaşmıştır. Hatta kimi insan bu durumu mitolojik bir tarih yolculuğu kimisi de fantastik boyutta süren aksiyon gözüyle incelemiştir. Ciddi bir maliyet ve hazırlığın gerektirdiği filmin serisine ait çekimler, büyülü atmosferi yansıtırken izleyiciyi bu denli kendisine çekmesinde, insan ruhunun derinliklerinde gizlenmiş ırksal tanımlama merakının da var olabileceği görüşler arasında yer tutmuştur.

Tolkien’in 1954 senesinde yazıp yayınladığı ve kısa bir sürede serisinin oluştuğu Yüzüklerin Efendisi adlı öykü, mitolojiden tutun filoloji, sosyal bilimler ve dini konularda pek çok araştırmacıyı da harekete geçirmiştir. Biz de bugün, etkisi ve gizemi uzun yıllar hafızalarda yer eden, Orta Dünya adı verilen evrende yaşayan ırkları konu alan bu esere ait karakterleri, özellikleriyle sayfamıza taşımak istedik.

Ainular

Kendi içinde iki grup olarak ayrılan ırk olan Ainular, İluvatar tarafından meydana gelen başlangıçta var olmuş meleklerin olduğu sınıfı temsil eder. Valinor ölümsüz diyarında yer alan Valar, en üstün grup olarak adlandırılırlar. Valar, ölümsüz diyarı Arda’nın uzağına taşımış, Ainular, Orta Dünya’ya bağlı kalmışlardır. İstarlar adı verilen büyücüler, Ainulara ait gruptur. Ainular ya da çoğul bir başka ifadesiyle Maiaların en gücü fark edilen üyesi Sauron’dur. Orta Dünya’ya ait ince hesaplar yapabilen büyücüyü temsil etmektedir. Ainur adı verilen melekler, Valar ve Maiar olarak iki gruba ayrılmıştır ve büyücülerin yer aldığı Maiar, Valar’a hizmet etmektedir. Grubun en güçlüsü kabul edilen melek topluluğu olan Valar, İluvatar’ın egemenliğinde hizmet sunmaktadır.

Ayrıca Yüzüklerin Efendisi Filmi Oyuncularının Değişen Hayatları adlı yazımıza da bakabilirsiniz.

Elfler

Eru tarafından yaratılmış iki grubun ilk uyanan ırkları Elfler, özel güçleri olan ırklardandır. Işığa meyilli özellikleri, uyandıkları bölgede tek konuşan ırk olma özellikleriyle bilinirler. Bu sebepten kendilerine konuşanlar yani “Quendi” diyen Elf topluluğu, Ay ve Güneş’in yükseliş halinden önce uyandırılmış olarak tasvir edilir. İlerleyen zaman diliminde insan ırkına benzer özellikler ortaya koyan Elfler, cüceler ve ork topluluklarından üstün insan ırkı olarak varlığını gösterecektir. Çevik, güçlü, çekici görünümleri olan uzun boylu ırktandırlar. Ölümsüz ve özgür halk olan Elflerin öldükten sonra yeniden dünyaya başka bedende gelmek gibi hakları da vardır. Orta Dünya’yı terk edip Valinor’a gitmeye veren topluluklardan sonra Elfler kendi aralarında bölünür. Orta Dünya’da kalmayı seçenler Avari olarak, Valinor’a gitmeyi seçenler Eldar olarak tanımlandı. Kara Elf diye adlandırılan Orta Dünya’da kalan ırk, ışıksız kalan bir diyarın temsilcileri olmuştur. Bu dünyada yer almış bilinen en iyi demirci Elfleri, Feanor ve Eöl’dür.

Cüceler

Ölümlü ırk olarak sayılan cüceler, mağara ve dağ gibi alanlarda yaşayan tür olarak anlatılmaktadır. Demirci Aule tarafından yaratılmış ırk olan cüceler, madencilik yapan, değerli cevherler ortaya koyan bir topluluktur. Orta Dünya’nın dağlarını mesken tutan cüceler, Aule’ye verilmiş bir cezanın akıbetini yaşarlar. İlkdoğanlar’ın uyanmasına kadar uykuya mahkum edilirler.

Cüce topluluğunun konuştuğu dil, Khuzdul’dur. Atalarının Gunbadad bölgesinde var olduğu rivayet edilmiş olan, küçük bedene sahip, agresif özellikleri olan cüceler, savaşçı özellikleriyle de anlatılmaktadır.

Ent Topluluğu

Doğada yaşam bilincine sahip topluluk olan Entler, ağaç görünümü olan hareket kabiliyeti olan ırk olarak tanımlanmıştır. Ağaçların çobanlığını üstlenen bu ırklar, hareket yönü olan ağaçları kontrol etme özelliğine sahiptir. Eru Iluvatar tarafından hayat verilmiş olarak adlandırılan Entlerin Valar ırkından olan  Yavanna tarafından yaratıldığı anlatılmıştır. İletişimin bitmesine doğru, entler, Üçüncü Çağ’da yok olmaya başlamıştır.

Hobbitler

İnsan ırkından olan tür olarak tasvir edilen Hobbitler’in, kıvırcık saçlara sahip, yuvarlak geniş ayaklarıyla dikkat çeken özellikleri vardır. Yaşadıkları bölge Shire ve Bree’dir. Maceracı olmayan standart bir yaşam tarzına sahiptirler. Toprakla, tarımla uğraşan Hobbitler, yüzmeyi seven sıcakkanlı kültüre sahiptirler. Samanpostlu diğer tabir edilen başka bir Hobbit canlısı, atılgan ve maceraperest özelliğe sahip olarak tarif edilir.

Devler

Dumanlı dağ ve yüksek vadilerde yaşayış gösteren Devler topluluğu diğer özgür halk topluluğu olarak bilinen ırktandırlar. Cüce kafilesinin  geçişinde ortaya çıkan taş kayalardan yapılma devlerin savaşı, ilgi çekici olay olarak lanse edilmiştir.

İnsanlar

Ölümlü ırk olarak Üçüncü Çağ’ın sonlarında ortaya çıkmış olan insan, özgür bir başka topluluk olarak, Rohan ve Gondor’da yaşamaktadır. İkinci Çağ’da Numenor bölgesini seçmiş olan insan topluluğu, denize batarken Valar’a bağlılığını ifade edenler kurtulmuştur. Amor ve Gondor Krallıkları Orta Dünya’da onlar tarafından  inşa edilmiştir.

Huornlar

Çıkardıkları türlerine ait sesleri yalnızca entlerin tanıyabildiği akraba Huornlar, ağaçsı görünüme sahip entlerin, duyusal özelliklerine sahip ağaçlar olarak tanımlanır. Fangorn ormanında yaşayan Huornların uyanmasının nedenini, orman okçusu Legolas, Elfler’in varlığı olarak açıklar.

Kartallar

Konuşabilen ırk olarak karşımıza çıkan Kartallar, Birinci Çağ’da öfke savaşında Elflerle beraber mücadele ettiler. Birinci Çağ’da liderleri Thorondor olan kartalların devam soyu Üçüncü Çağ’da Landrowal ve Gwaihir’le ortaya çıkmış, Dumanlı Dağlar bölgesine yakın yer etmiştir.

Nehir Kadınları

Peri olarak adlandırılan nehir bölgelerinde yaşayan ırklardandır. Tolkien’in karakterlerinde adı geçenler Altınyemiş ve annesi olan nehir kadınıdır. Maia ırkına ait özellikler taşıdığı öne sürülse de kendilerine has bir tür olduğu da düşünülmektedir.

Orklar

Goblin diye de anılan Orkların ilk olanları Elf türündendi. Yani işkenceyle değişime uğramış olan Elfler, zamanla Ork adını almıştır. Mağara gibi karanlık bölgelerde yer tutan Orklar, Dumanlı Dağları mesken tutan bir topluluktur. Morgoth tarafından eğitilmiş olan Orklar, güneş ışığına düşman, tehlikeli bir ırk diye tabir edilmektedir. Üçüncü Çağ Orklarının Sauron ile birlikte Saruman tarafından çoğaltıldığı belirtilmiştir.

Goblinler

Ork diye tabir edilen Goblinler, özgür sınıfta olmayan, orkların alt sınıfı ve daha küçük boylu türü olarak bilinirler. Hobbit romanı karakteri olan Goblinlerin yaşadığı bölge Dumanlı Dağlar’dır.

Ejderhalar

Konuşabilen ve etkili bir sese sahip olan Ejderhalar, ateşli bir nefesi olan deri kanatlı olarak adlandırılmış ırklardandır. Fiziki olarak oldukça güçlü ve Morgoth’un eğittiği, kıvrak bir akla sahip canlılardır.

Balroglar

Morgoth’a bağlılığını belirtmiş olan Balroglar, şeytani özellikleriyle bilinirler. Yapıları ateş ve gölgeyle oluşmuştur. Birinci Çağ bitimine doğru öfke savaşlarında yok edilen Balroglardan kalan son Balrog olan Morialı Balrog , Büyücü Gandalf tarafından yok edilmiştir.

Örümcekler

Örümcekler de, Orta Dünya’nın konuşan ve akıllı yaratıkları olarak dikkat çekmektedir. Boyları değişen ama büyük olabilen Örümceklerin en tehlikelisi, Ungoliant adında Birinci Çağ’a ait olan canlıdır. Ungoliant, Valinor’da iki ağacın sönmesine neden olan zehirli tür olarak tasvir edilir.

Ölüler

Ölü çamurlarda ve bataklıklarda yer alan ve Ölüler Yolu’nun temsilcileri olan Ölüler, öldükten sonra ahirete öteki aleme geçememiş ırklar olarak tasvir edilirler. Fiziki olarak görünümü olmayan bu ırk, gölge ve hayaletler olarak tasvir edilmiştir.

Köle İnsanlar

Kötü ruhlara bağlılığını belirten köleler, farklı çağlarda farklı güçlere hizmet etmişlerdir. Bunlar arasında, Birinci Çağ kölelerinin Morgoth’a, İkinci ve akabinde Üçüncü Çağda ise Sauron’a itaat edilmesi söz konusu olmuştur. Kendi içinde kısımlara ayrılan köle insanlar, Kara Numenorlu, Haradrim, Khandlılar gibi özellikleriyle sınıflanırlar.

Höyüklüler

Dünedain’de yer almış hanedan üyelerinin bedenlerine geçen, karanlık güçlere sahip bu ruhani varlıkların  meydana gelişi ve ortaya çıkışı Angmar’ın Cadı Kralı tarafından gerçekleşmiştir. Höyük yerlerinde yarattığı tehlike ve güvensiz ortamla bu karanlık ögeler, Bree bölgesini etkisi altına almak istemiştir.

Troller

Mordor bölgesinde ve Dumanlı Dağlar’da yer alan Troller, gün ışığında taş kesilebilen bağlı ırk olarak ortaya çıkmaktadır. Sauron’un emrinde yer alan taş troller, tepelik ve mağara trolleri, kuvvetli, kurnaz ve iri yapılarıyla dikkat çekmektedir. Kimlikli özellikleriyle ortaya konulan bu karakterler isim ve soy isimle de belirtilmişlerdir. Tabiat trolleri olan Dağ ve Kar trolleri de Sauron’un adamları arasında yer bulmaktadır.

Ayrıca Yüzüklerin Efendisi Serisi Bilinmeyenleri ve Gözden Kaçanlar adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Yüzük Tayfları

İnsan topluluğunun yöneticisi olarak Sauron tarafından güç yüzüğüne kavuşan tayflar zamanla köleleşti. Sauron’a itaat eden şeytani hizmetkarlar olarak görev yaptılar. Nazgul olarak bilinen hayaletlerin üstün güçleri, çevresine yaydığı koku ve zehirli nefesleridir aynı zamanda. Ürkütücü çığlıklarıyla mücadele ettiği varlığı pasif hale getiren ve karanlık sihirlere sahip bu ırkın, Kara süvariler adıyla özdeşleşmiş türü de eserde yer almaktadır.