Bugün dünya üzerinde yaşayan birçok hayvan türü neslinin tükenmesi olasılığı ile karşı karşıyadır. Nedenlerini ise küresel iklim değişikliği, kaçak avlanma, hayvanların doğal yaşamının bozulması olarak görmekteyiz. Bu tehlikenin baş rolünde ise yarattığı tahribat ile dikkat çeken insanoğlu vardır. Dünya üzerindeki nüfusun giderek çoğalması çevre kirliliğinin de umarsızca artmasına neden olmuştur. Bu kirlilikler canlıların nefes almalarını ve tüm bu süreci zorlaştırmaktadır. Sadece hayvanlar değil bitkiler de yaşanan bu tahribattan nasibini almıştır. İklimin de değişmesi ile bazı bitki türleri eskiden yetiştiği alanda kendini göstermemektedir. Aynı zamanda iklim değişiliği şehirleri de yok etmektedir.İklim değişikliği nedeniyle yok olacak 5 şehri linkteki yazımızdan okuyabilirsiniz. Aslına bakarsak tüm bu tehditleri var eden insanın kendisi de büyük bir tehlike ile karşı karşıyadır. Günümüzde çok farklı hastalıklar görülmektedir. Adeta doğanın o muazzam dengesi bozulmuş, yer kürenin üzerindeki tüm canlılarda bundan nasibini almıştır. Özellikle de hayvanlar aleminde sayısı azımsanamayacak kadar fazla tür dünyadan silinme tehlikesi ile baş başa kalmıştır. Hayvanların doğal yaşam alanları belki de farkında bile olunmayarak ellerinden alınıyor. Örneğin; kullandığımız bir parfüm doğaya bıraktığı zehirli gaz ile makro bir sonuç olarak tüm dünya insanlarını etkileyebiliyor. Bir avcının bilinçsizce avladığı bir hayvanın türünün hayati önemini umursamıyoruz.Ölüm tehdidinin yanı sıra türlerinin yok olmasına da yol açılabiliyoruz. İşte geçmişte Türkiye topraklarında yaşadığına hayret edeceğiniz hayvanları sizin için derledik.
1. Vaşak
Yırtıcı hayvan türüne girer. Bu tür şu anda da ülkemizde görülüyor. Ancak eskiye göre sayısı daha azdır. Ve varlıkları tehlike altında olan bir hayvandır. Yasak olmasına rağmen insanların halen ava çıktığı gözlemlenmekte. Kastamonu, Çanakkale, Artvin, Siirt, Hakkari, Bitlis, İzmir, Antalya, Muğla gibi illerimizde halen yaşadıkları bilinmektedir.
2. Asya Fili
Asya’da yaşayan en büyük hayvan olan bu fil türü şimdilerde Çihindi’nin ve Endonezya’nın bazı yerlerinde görülüyor. Geçmişte ise Türkiye’de nesli 19. Yüzyıl dolaylarında son bulmuştur. Hatta tarih derslerinde Ankara Savaşı esnasında Timur’un fillerle geldiğini kitaplar yazar.
3. Leopar
Önceleri ülkemizin neredeyse her yerinde yaşamış olan bu hayvan şimdi ise bin yılda bir görülüyor. En son ise Ankara’nın Beypazarı ilçesinde kırk yedi sene öncesinde görülmüştür. Ancak yine burada yaşayan kişiler tarafından vurularak öldürülmüştür.
4. Kafkas Bizonu
Bizon cinsinden olan bu hayvan olgun bir yaş sınırında iken 600 ile 700 kilo arasında olabilmektedir. Eskiden tüm Avrupa ve Anadolu’da bulunurken şimdilerde Azerbaycan, Rusya, Ukrayna, Belarus, Polonya’daki milli parklarda bulunmaktadır.
5. Hazar Kaplanı
En son elli bir sene önce görülen bu kaplan türü Hakkari’de görülmüş. Yine yerli kesimce yaşamına son verilmiştir. Yaşadığı dönemde ise ülkemizin güney dolaylarında Irak sınırı yakınlarında yaşamaktaydı.
6. Yaban Kedisi
Ülkemizin Karadeniz ormanlarında çokça yaşayan bu tür az da olsa diğer bölgelerin ormanlık alanlarında da kendisini gösterir. İsmi gibi evcil değil yabani bir türdür. Tavşanları ve diğer kemirgen hayvanları yiyerek yaşamını idame ettirir. Yakalarken avlandığı bilinmektedir.
7. Akdeniz Foku
Ülkemizin denizleri olan Akdeniz ve Karadeniz’de yaşayan tek fok türüdür. İnsanlar çoğu kez kendisini Foça kıyılarında gözlemlemiştir. Ancak Karadeniz kıyısında en son otuz bir yıl önce görülmüş olup daha sonra izine rastlanmamıştır. Burada da yine insanların zarar vermeleri sonucu bir tür varlığı son bulma tehdidi ile karşı karşıyadır. Burada foku balıkçıların avladığı bilinmektedir.
8. Asya Aslanı
Geçmişte çok yaygın bir yaşam alanı bulan bu hayvanın sayısı sayılabilecek kadar az kalmıştır. En son 2010 yılında yapılan bir sayımda 411 tane kaldığı görülmüştür. Hindistan’dan Türkiye’ye hatta Yunanistan‘a kadar nefes alan bu canlı bugün neslinin yok olması tehlikesi ile karşı karşıyadır.
9. Asya Çitası
Bugün İran’da korunma altına alınmış bir türdür. Tahminen elli civarında kaldığı düşünülmektedir. Geçmişte ise Türkiye’de uzun yıllar yaşamış hatta 19. yüzyıla kadar ülkemizde varlığını sürdürmüştür.
10. Asya Yaban Eşeği
Günümüzde tamamen soyu tükenmemiştir. Yarı sulak bölgelerde yaşayan bir hayvandır.
11. Afrika Eşeği
Ülkemizin güneydoğu dolaylarında görülme olasılığı vardır. Eskiden yine bu bölgelerde yaşamıştır.
12. Hubara
Bir kuş türü olan neredeyse yaşamını hiç ses çıkarmadan geçiren Hubara’nın varlığı ülkemizde yok olmuştur. Ama kalan son örnekleri şimdilerde Kuzey Afrika gibi bölgelerde yaşamını devam ettirmektedir.
13. Yabani At
Varlığı korunma altında olan hayvanlardan biridir. Türü ise yine buralarda yaşayan hayvanlardan ibarettir. Ancak Anadolu’ da yer yer olabileceği uzmanlarca ön görülmektedir.
Dünyanın en güzel atı olarak bilinen Ahal Teke'nin özelliklerini linkteki yazımızdan okuyabilirsiniz.
14. Kızıl Geyik
Soyu tükenmeye başlamış, örnekleri az kalan hayvanlardan biridir. Çok geniş bir yaşam alanlarına sahiptirler. Örneğin; Cudi Dağlarında, Bolu, Ankara, Denizli, Afyon gibi birçok şehrin dağlarında yaşamaktadırlar.
15. Alageyik
Soyu bir dönem tükenme derecesine kadar gelmiş olup bir takım önlemler ile yaşamaları ve varlıklarını sürdürmeleri sağlanmıştır.
16. Orman Horozu
Şimdilerde Anadolu’da örnekleri bulunmayan uçabilen bir kümes hayvanıdır. Ülkemizde son olarak İzmir’in dağlık bir yamacında gözlemlenmiştir.
17. Anadolu Leoparı
Doğu Akdeniz, Doğu Anadolu bölgelerinde yaşayabilen bir canlı türüdür. Bu leopar türü en son görüldüğü yer olan Diyarbakır’da vurulmuştur. O günden sonra da bu türe rastlayan biri olmamıştır.
18. Kunduz
Suyun olduğu alanlarda hayatta kalabilmektedirler. Daha çok ülkemizin güney ve doğu taraflarında yaşarlar. Ancak günümüzde sayılarının hayli azınlıkta olduğu düşünülüyor.
19. Su Maymunu
Sulu bölgelerde, bataklık gibi alanlarda yaşarlar. İnsanlar bu hayvanları kürkleri için avlamışlardır. Şimdi ise sayıları çok azdır. Nesli tükenme tehlikesindedir. Meriç Nehri dolayında görülür.
20. Eski Dünya Kunduzu
Bu tür diğer çoğu canlı türü gibi herhangi bir önlem alınmaması nedeniyle neslinin devamının gelmediği düşünülmektedir. Eskiden ise Avrupa’nın tamamında Türkiye’yi de içine alarak Orta Asya’ya kadar olan topraklarda yaşamını sürdürmüştür.
21. Yılanboyun
Anavatanı Asya olan bu kuş türü balık yiyici olarak bilinen bir su kuşudur. Günümüzde ise ülkemizdeki varlığı son bulmuştur.
Sıkça Sorulan Sorular
Evet, geçilebilir. Tüm bireylerin geleceğinin kurtuluşu için öncelikle çevresel bir temizlikten başlayabiliriz. Çevre kirliliğini önlemek demek aynı zamanda gıda üretiminin de azalmasını önlemek demektir. Yani hem birey olarak hem de toplu olarak önlemler alabiliriz.
Küresel ısınmayı tetikleyen kimyasal kullanımları sınırlandırmalı, atmosfere salınan sera gazları en aza indirmeli. Çevreyi kirletmeyen enerjilere yatırım yapmalı, o yönde gelişim sağlanmalı. Özellikle sanayi ve ulaşım sektöründe kullanılan ürünler gözden geçirilmeli..
